ام‌الحسن دختر عبدالله بن محمد باقر(ع)
| اطلاعات فردی | |
|---|---|
| نسب | نوه امام باقر(ع) |
| خویشاوندان سرشناس | عمر بن علی، فرزند امام سجاد(ع) (همسر) |
| اطلاعات حدیثی | |
| راوی از معصوم | از اصحاب و راویان امام صادق(ع) |
| راویان از او | محمد بن عمر بن علی (فرزند) |
ام‌الحسن، نوه امام باقر(ع) و از بانوان راوی حدیث از امام صادق(ع) است.
خانواده، نام‌ها
ام‌الحسن یا ام‌الحسین یا ام‌الخَیر دختر عبد الله بن محمّد بن علی بن الحسین، یعنی نوه امام باقر(ع) است. همسرش عمر بن علی، فرزند امام سجاد(ع) و پسرش محمد بن عمر است.
در کتاب رجال طوسی پس از ذکر نام او آمده که برخی از صاحبان مُعجَم‌های رجالی، از جمله ابن عِنَبه، [۱] گفته‌اند: امام باقر(ع) پسری غیر از امام صادق(ع) نداشته است و یا گفته‌اند عَقِبی جز جعفر نداشته است (یعنی نسلِ پسری آن حضرت از امام صادق(ع) بوده است)[۲][یادداشت ۱] ولی، شیخ مفید می‌گوید: فرزندان امام باقر(ع) هفت تن بوده‌اند، در زمره ایشان عبد الله بن محمد را معرفی می‌کند. اَلمَجْدی نیز شش پسر از جمله عبدالله را نام می‌برد و می‌گوید که نسل امام فقط از جعفر(ع) بود، که ام‌الحسن یا ام‌الخیر می‌تواند دختر این عبد الله باشد.[۳]
ابو جعفر صفار از محمد بن عمر بن علی از مادرش ام‌الحسین بنت عبدالله بن محمد بن علی بن الحسین حدیثی را از امام صادق(ع)( که عموی ام الحسین است) نقل کرده است[۴] البته کتب رجالی چنین نامی را در زمره راویان معرفی ننموده‌اند؛ به همین جهت می‌توان گفت که‌ام الحسین به جای ام الحسن ضبط شده است.[۵]
روایت حدیث
شیخ طوسی او را از اصحاب و راویان امام صادق(ع) معرفی کرده است.[۶] مامقانی می‌گوید: امامی بودنش آشکار است، جز اینکه از نام و شرح حالش اطلاعی نیافتم.[۷] اردبیلی و میرزا استرآبادی او را از راویان حدیث معرفی کرده‌اند.[۸]
محمد بن عمر بن علی (پسر ام‌الحسن)از او روایت کرده است.[۹]
پانویس
- ↑ عمدة الطّالب في أنساب آل أبي طالب، ابن عنبه، منشورات الشريف الرضي، ص۱۹۵.
- ↑ عمدة الطّالب في أنساب آل أبي طالب، ابن عنبه، ۱۳۸۰ق، ص۱۹۵؛محدثات شیعه، ص۵۹ به نقل از عمدة الطالب: ص۲۲۵؛ المجدی: ص۹۴
- ↑ ارشاد مفید، ص۲۷۷ و المُجدی ص۹۴ به نقل از: غروی نائینی، محدثات شیعه. نشر دانشگاه تربیت مدرس، ص۶۴.
- ↑ بصائر الدرجات، ص۱۸۷، جزء الرابع، به نقل از: غروی نائینی، محدثات شیعه، نشر دانشگاه تربیت مدرس، ص۶۰؛ صفارقمی، بصائر الدرجات، ص۱۸۷.
- ↑ غروی نائینی، محدثات شیعه، نشر دانشگاه تربیت مدرس، ص۶۴
- ↑ محدثات شیعه، ص۶۰ به نقل از رجال طوسی: ص۳۴۱. در برخی از نسخه‌ها، ام الخیر به جای ام الحسن آمده است. ابن داود، ام الخیر را مستقلا معرفی نموده و گفته است که از اصحاب الصادق(ع) است (رجال ابن داود: ص۲۲۴) و میرزا استرآبادی گوید که‌ام الخیر همان ام الحسن است (منهج المقال:۴۰۰)، درحالی‌که مامقانی گوید: منافاتی ندارد که هم ام الحسن دختر عبد الله بن محمد الباقر باشد و هم ام الخیر. و احتمالا ذکر ام الخیر به سبب اشتباه رسم الخط است و ابن داود در این گفتار منفرد است (تنقیح المقال: ج۳،ص۷۲)
- ↑ محدثات شیعه، ص۶۰ به نقل از تنقیح المقال: : ج۳،ص۷۱ من فصل النساء.
- ↑ جامع الرواة:ج۲، ص۴۵۵؛ منهج المقال: ص۴۰۰ به نقل از: غروی نائینی، محدثات شیعه، ناشر دانشگاه تربیت مدرس، ص۶۰ .
- ↑ محدثات شیعه، ص۶۰
یادداشت
- ↑ وأعقب من أبي عبد الله جعفر الصادق عليه‌السلام وحده.عمدة الطّالب في أنساب آل أبي طالب، ابن عنبه، منشورات الشريف الرضي، ص۱۹۵.
منبع
- غروی نایینی، نهله، محدثات شیعه، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ۱۳۷۵ش. (از روی نسخه کتابخانه دیجیتال نور)
- ابن عنبه، السيد جمال الدين أحمد بن علي الحسني [ ابن عنبة ]عمدة الطّالب في أنساب آل أبي طالب، منشورات الشریف الرضی، چاپ دوم، نجف، ۱۳۸۰ق.
پیوند به بیرون