الغدیر فی التراث الاسلامی (کتاب)
 | |
| اطلاعات کتاب | |
|---|---|
| نویسنده | سید عبدالعزیز طباطبایی |
| تاریخ نگارش | ۱۴۱۰ق |
| موضوع | فهرست آثار غدیر |
| زبان | عربی |
| مجموعه | یک جلد |
| اطلاعات نشر | |
| ناشر | دار المورخ العربی |
| تاریخ نشر | ۱۴۱۴ق |
الْغَدیر فِی التُّراثِ الْاسْلامی کتابی به زبان عربی نوشته سید عبدالعزیز طباطبایی (متوفای ۱۳۷۴ش). نویسنده، کتاب‌هایی را که از قرن دوم تا قرن پانزدهم قمری درباره غدیر نوشته شده، بر اساس تاریخ تألیف، همراه با معرفی کامل کتاب و شرح‌حال نویسنده آن فهرست کرده است. فهرست اولیه اثر، با معرفی ۱۲۵ کتاب، نخستین بار در مجله تراثنا منتشر شد و بعدها توسط خود محقق طباطبایی تکمیل گردید. الغدیر فی التراث الاسلامی یک بار در بیروت به چاپ رسید و مجدداً در سال ۱۳۷۳ش در ایران توسط انتشارات الهادی انتشار یافت.
مؤلف
سید عبدالعزیز طباطبائی یزدی (۱۳۰۸-۱۳۷۴ش) مشهور به محقق طباطبایی، نسخه‌شناس و در تاریخ، رجال و تراجم صاحب‌نظر بود. او از جانب پدر و مادر، نوه سید محمد کاظم طباطبائی یزدی صاحب عروة الوثقی است. تسلط و چیرگی وی در علوم تخصصی خود به حدی بود که عنوان «محقق طباطبائی» را در محافل و مجامع علمی به خود اختصاص داد. سید عبدالعزیز، شاگردانی تربیت کرد و آثار پژوهشی و نسخه‌های خطی را از کتابخانه‌های جهان شناسایی نمود.[۱]
چگونگی تألیف کتاب
به مناسبت کنگره‌ای که به دستور آیت‌الله خویی در لندن به‌مناسبت عید غدیر برپا شد، مجله «تراثنا» که توسط مؤسسه آل البیت در قم منتشر می‌شود، اقدام به نشر ویژه‌نامه غدیر نمود. به‌همین دلیل، از محقق طباطبایی خواسته شد تا مقاله‌ای درباره کتاب‌های نوشته‌شده درباره غدیر نوشته شود. محقق هم دست به پژوهش زد و قریب به ۱۲۵ کتاب را به‌همراه تاریخ تألیف و نویسنده آن معرفی کرد و مقاله آن در ویژه‌نامه شماره ۲۱ «تراثنا»، (ذی الحجه ۱۴۱۰ق) با نام «الغدیر فی التراث الاسلامی» به چاپ رسید.[۲] [۳]
تکمیل اثر
نویسنده پس از انتشار مقاله، به تکمیل آن پرداخت و تعداد کتاب‌ها در نسخه تکمیلی را به ۱۶۲ کتاب رساند. این امر، سبب تبدیل مقاله به کتابی مستقل در بیروت شد و «دار المؤرخ العربی» آن را در سال ۱۴۱۴ق منتشر کرد.[۴]
یک‌سال پس از آن، وزارت ارشاد اسلامی در ایران در ذیحجه سال ۱۴۱۵ق، به مناسبت مصادف‌بودن نمایشگاه بین‌المللی کتاب با عید غدیر، آن را به چاپ رساند. در ابتدای کتاب یادشده، مقاله‌ای با نام «حَدیثُ الْغَدیر، رُواتُهُ كَثیرون لِلْغایة… قَلیلون لِلْغایة!» از سید عبدالعزیز آمده که متن مقاله، برگرفته از سخنان او در کنگره غدیر در لندن است.[۵] محقق در این مقاله، در مستندبودن حدیث غدیر، به روایت‌کنندگان این حدیث اشاره می‌کند که بر اساس سندهای روایی، ۱۲۰ نفر آن را نقل کرده‌اند که این تعداد راویان، بسیار بوده و حتی نصف این عدد هم، حدیث را به حدّ تواتر می‌رساند، اما نسبت به آن جماعت بسیار از پیاده و سواره که در روز غدیر حاضر بودند و حدیث را از پیامبر اسلام شنیدند، این تعداد کم و قلیل است و او درباره دلایل و چرایی آن توضیح می‌دهد.[۶][۷]
این مقاله را نخستین بار، مجله «الموسم» در شماره هفتم در سال ۱۴۱۱ق نیز چاپ نمود.[۸]
ترجمه و چاپ
مهدی جعفری، کتاب را با اختصار ترجمه کرده و انتشارات کتابخانه چهل ستون (تهران) در سال ۱۴۱۱ق منتشر کرد. محمد انصاری زنجانی نیز با تکیه بر این اثر محقق طباطبایی و نقل مطالب بسیار از آن، کتاب خود را با نام «غدیر در آیینه کتاب» توسط انتشارات الهادی منتشر کرد. از بخش‌های قابل توجه این کتاب، زندگی‌نامه خودنوشت محقق طباطبایی است.[۹]
کتاب «الغدیر فی التراث الاسلامی» یک‌بار در دار المورخ العربی در بیروت در سال ۱۴۱۴ق به چاپ رسید و انتشارات الهادی در سال ۱۳۷۳ش مجددا آن را منتشر کرد.[۱۰]
پانویس
- ↑ استاد فقید محقق طباطبایی، آینه میراث، پاییز ۱۳۷۷ - شماره ۲.
- ↑ طباطبایی، علامه محقق سیدعزیز طباطبایی و حدیث غدیر، ۱۳۷۷ش.
- ↑ طباطبایی، الغدیر فی التراث الاسلامی، ۱۳۷۳ش، ص۵.
- ↑ طباطبایی، علامه محقق سیدعزیز طباطبایی و حدیث غدیر، ۱۳۷۷ش.
- ↑ طباطبایی، علامه محقق سیدعزیز طباطبایی و حدیث غدیر، ۱۳۷۷ش.
- ↑ طباطبایی، الغدیر فی التراث الاسلامی، ۱۳۷۳ش، ص۷-۱۲.
- ↑ طباطبایی، علامه محقق سیدعزیز طباطبایی و حدیث غدیر، ۱۳۷۷ش.
- ↑ طباطبایی، علامه محقق سیدعزیز طباطبایی و حدیث غدیر، ۱۳۷۷ش.
- ↑ طباطبایی، علامه محقق سیدعزیز طباطبایی و حدیث غدیر، ۱۳۷۷ش.
- ↑ الغدیر فی التراث الإسلامی، بنیاد محقق طباطبایی.
منابع
- طباطبایی، عبدالعزیز، الغدیر فی التراث الاسلامی، قم، الهادی، ۱۳۷۳ش.
- طباطبایی، سید علی، علامه محقق سیدعزیز طباطبایی و حدیث غدیر، علوم حدیث، بهار ۱۳۷۷ - شماره ۷.
- الطباطبایی، السید عبدالعزیز، الغدیر فی التراث الإسلامی، تراثنا، السنة الخامسة، شوال و ذوالقعدة و ذوالحجة ۱۴۱۰ - العدد ۴.
- الغدیر فی التراث الإسلامی، بنیاد محقق طباطبایی، تاریخ بازدید: ۱۷ اردیبهشت ۱۴۰۰ش.
پیوند به بیرون