علی بن سلیمان ستراوی بحرانی
(تغییرمسیر از ابوالحسن بحرانی)
| اطلاعات فردی | |
|---|---|
| نام کامل | علی بن سلیمان ستراوی بحرانی |
| محل دفن | ستره بحرین |
| شهر وفات | ستره بحرین |
| اطلاعات علمی | |
| استادان | ابوجعفر كمال‌الدین بحرانی معروف به ابن سعاده |
| محل تحصیل | ستره بحرین |
| اجازه روایت از | ابن سعاده |
| تألیفات | الاشارات، سلامان و ابسال، مفتاح الخیر، معراج السلامة و منهاج الكرامة، النهج المستقیم علی طریقة الحكیم |
ابوالحسن جمال‌الدین (یا كمال‌الدین) على بن سلیمان ستراوی بحرانى مشهور به ابوالحسن بحرانی، فیلسوف، متكلم و محدث شیعه قرن هفتم هجری قمری است. او شاگرد ابن سعاده بوده است. از مشهورترین آثار وی می‌توان مفتاح الخیر را نام برد.
زندگی نامه
از سرگذشت وی آگاهى چندانى در دست نیست، اما از شهرتش پیداست كه اهل ستره بحرین بوده و احتمالاً در همانجا به تحصیل دانش پرداخته است.
مشهورترین استاد او، دانشمند شیعی، ابوجعفر كمال‌الدین بحرانی، مشهور به ابن سعاده است[۱] كه ابوالحسن علی از او اجازه روایت گرفت.[۲] بحرانی پس از مرگ استاد، رساله او را كه مشتمل بر ۲۴ مسأله در علم و صفات الهی بود، نزد خواجه نصیرالدین طوسی فرستاد و خواهان شرح و توضیح مسائل پیچیده آن شد. از سال درگذشت بحرانی اطلاعی در دست نیست. قبر او در همان روستای ستره در کنار قبر استادش واقع است.[۳]
آثار
- الاشارات، كتابی است در کلام امامیه و حكمت. آقابزرگ نسخه‌ای از آن را به خط حسین بن علی، فرزند بحرانی، در عراق دیده كه عنوان كامل آن اشارات الواصلین الی علوم العمیان و تنبیهات اهل العیان من ارباب البیان بوده است.[۴] شاگرد وی، ابن میثم، نیز شرحی بر این كتاب نوشته است.[۵]
- سلامان و ابسال، گزیده ترجمه عربی حنین بن اسحاق از متن یونانی این داستان است؛ اما در چاپی كه از این كتاب در حاشیه شرح الاشارات خواجه نصیرالدین طوسی (چاپ ۱۳۰۵ ش) صورت گرفته، نامی از بحرانی دیده نمی‌شود.[۶]
- مفتاح الخیر، كه شرح مقدمه رسالة الطیر ابن سینا است.[۷] آقابزرگ وجود نسخه‌ای از آن را در كتابخانه خوانساری در نجف گزارش كرده است.[۸]
- معراج السلامة و منهاج الكرامة، درباره واجب الوجود كه بحرانی در آن به شرح گفتار یكی از دانشمندان روزگار خویش در این باره پرداخته است.[۹] نسخه‌ای خطی از این اثر در کتابخانه دانشگاه تهران موجود است[۱۰] و سید محسن امین نیز نسخه‌ای از آن را در مجموعه‌ای در كتابخانه شیخ فضل‌الله نوری در تهران دیده است.[۱۱]
- النهج (المنهج) المستقیم علی طریقة الحكیم، كه شرح قصیده عینیه ابن سیناست.[۱۲] آقابزرگ نسخه‌هایی از این كتاب را دیده است.[۱۳]
پانویس
- ↑ فهرست آل بابویه و علماء البحرین، ص۶۸؛ لؤلؤة البحرین، ص۲۵۳، ۲۶۴- ۲۶۵؛ ریاض العلماء، ج۴، ص۱۰۲.
- ↑ عوالی اللئالی العزیزیة فی الاحادیث الدینیة، ج۱، ص۱۱-۱۲.
- ↑ لؤلؤة البحرین، ص۲۶۵؛ انوار البدرین، ص.۶
- ↑ الذریعة، ج۲، ص۹۸.
- ↑ فهرست آل بابویه و علماء البحرین، ص۶۹؛ روضات الجنات، ج۷، ص۲۱۹؛ الذریعة، ج۲، ص۹۸.
- ↑ فهرست نسخه های کتابخانه مركزی، ج۳(۱)، ص۲۶۰.
- ↑ بحارالانوار، ج۱۰۶، ص۲۶؛ الذریعة، ج۲۱، ص۳۲۹.
- ↑ الذریعة، ج۲۱، ص۳۲۹.
- ↑ مركزی، ج۳(۱)، ص۳۶۲.
- ↑ مركزی، ج۳(۱)/۳۶۲-۳۶۳.
- ↑ اعیان الشیعة، ج۸، ص۲۴۸.
- ↑ بحارالانوار، ج۱۰۶، ص۲۶؛ انوار البدرین، ص۶۲؛ الذریعة، ج۲۴، ص۴۲۴- ۴۲۵.
- ↑ الذریعة، ج۲۴، ص۴۲۴- ۴۲۵.
یادداشت
منابع
- آقابزرگ، الذریعه.
- همو، طبقات اعلام الشیعه، قرن ۷ق، به كوشش علینقی منزوی، بیروت، ۱۹۷۲م.
- آملی، حیدر، جامع الاسرار، به كوشش هانری كربن و عثمان اسماعیل یحیی، تهران، ۱۳۴۷ش/۱۹۶۹م.
- ابن ابی جمهور، محمد، عوالی اللئالی العزیزیة فی الاحادیث الدینیة، به كوشش مجتبی عراقی، قم، ۱۴۰۳ق/۱۹۸۳م.
- افندی، عبدالله، ریاض العلماء، به كوشش محمود مرعشی و احمد حسینی، قم، ۱۴۰۱ق.
- امین، محسن، اعیان الشیعه، به كوشش حسن امین، بیروت، ۱۴۰۳ق/ ۱۹۸۳م.
- بحرانی، سلیمان، فهرست آل بابویه و علماء البحرین، به كوشش احمدحسینی، قم، ۱۴۰۴ق/ ۱۹۸۴م.
- بحرانی، یوسف، لؤلؤة البحرین، به كوشش محمدصادق بحرالعلوم، قم، مؤسسه آل البیت.
- بلادی بحرانی، علی، انوار البدرین، قم، ۱۴۰۷ق.
- خوانساری، محمدباقر، روضات الجنات، به كوشش اسدالله اسماعیلیان، قم، ۱۳۹۰ق.
- قمی، عباس، الكنی و الالقاب، تهران، ۱۳۹۷ق.
- مجلسی، محمدباقر، بحارالانوار، بیروت، ۱۴۰۳ق/ ۱۹۸۳م.
- مدرسی، محمد، سرگذشت و عقاید فلسفی خواجه نصیرالدین طوسی، به انضمام بعضی از رسائل و مكاتبات وی، تهران، ۱۳۳۵ش.
- مركزی، خطی؛ نصیرالدین طوسی، محمد، شرح مسألة العلم، به كوشش عبدالله نورانی، مشهد، ۱۳۴۵ش.
- نورانی، عبدالله، مقدمه بر شرح مسألة العلم.
پیوند به بیرون
- منبع مقاله: دایرة المعارف بزرگ اسلامی