عبدالعزیز ساچادینا
 | |
| اطلاعات فردی | |
|---|---|
| نام کامل | عبدالعزیزعبدالحسین ساچادینا |
| تاریخ تولد | زاده ۱۹۴۲م |
| اطلاعات علمی | |
| استادان | علی شریعتی |
| محل تحصیل | هند • مشهد • قم • نجف • تورنتو کانادا |
| تألیفات | مسیحیت اسلامی: اندیشه مهدی در تشیع دوازده‌امامی• جاودانگی شهادت امام حسین(ع) • حقوق بشر و برخورد فرهنگ‌ها • ریشه‌های اسلامی پلورالیزم دموکراتیک نویسنده مداخل مربوط به مهدویت در برخی دایرةالمعارفها |
| سایر | استاد مطالعات اسلامی و رئیس کرسی مؤسسه بین‌المللی اندیشه اسلامی ((IIIT)) در دانشگاه جورج میسون در فیرفکس ویرجینیا • استاد مدعو دانشگاه فردوسی مشهد • از نویسندگان دایرةالمعارفها |
| فعالیت‌های اجتماعی-سیاسی | |
| اجتماعی | مشاوره در تدوین قانون اساسی عراق پس از سقوط حکومت بعثی |
عبدالعزیز عبدالحسین ساچادینا (زاده ۱۹۴۲م) اسلام‌شناس شیعه، استاد مطالعات اسلامی و رئیس کرسی مؤسسه بین‌المللی اندیشه اسلامی ((IIIT)) در دانشگاه جورج میسون در فیرفکس ویرجینیا و نویسنده مدخل‌های مربوط به مهدویت در برخی دایرةالمعارفها است. او همچنین مشاور وزارت دفاع آمریکا در امور خاورمیانه و در تدوین قانون اساسی عراق پس از سقوط حکومت بعثی این کشور را در کارنامه خود دارد.
ساچادینا، مدرک دکتری خود را از دانشگاه تورنتو کانادا در رشته مطالعات اسلامی دریافت کرد. وی از سال ۱۹۷۵م کرسی تدریس در دانشگاه ویرجینیا آمریکا را در اختیار گرفت. مهمترین اثر وی کتاب مهدویت در اسلام است، که چندین دایرة‌المعارف به آن استناد کرده‌اند، انتشار این کتاب، که رسالۀ دوره دکتری وی بود، واکنش‌هایی را نسبت به برخی مطالب کتاب و روش نویسنده آن در پی داشته است. آیت‌الله سیستانی از مراجع تقلید ساکن نجف این کتاب را متأثر از نگاه مستشرقان دانسته و نه مبتنی بر قرآن و سنت. همچنین گفته شده که آیت‌الله سیستانی از ساچادینا خواسته است که از اظهارنظر در مورد مسائل اسلامی خودداری کند.
زندگی‌نامه
ساچادینا شیعه هندی‌تباری است که در سال ۱۹۴۲م در تانزانیا به دنیا آمد. قبر برخی نیاکان او در مسقط عمان است. اجدادش که پیرو آقاخانیه بودند، از عمان به زنگبار مهاجرت کردند و در آنجا به شیعه دوازده‌امامی پیوستند.[۱] برخی نویسندگان از وی در شمار شخصیت‌های خوجه اثناعشری نام برده‌اند؛[۲] اما او این انتساب را رد می‌کند.
ساچادینا مدرک کارشناسی در مطالعات اسلامی را از دانشگاه اسلامی علیگر هند دریافت کرد و در سال ۱۹۶۷م عازم ایران شد و در رشته کارشناسی زبان و ادبیات فارسی در دانشگاه فردوسی مشهد تحصیل کرد. او در این دوران شاگردعلی شریعتی بود و با او رابطه خوبی برقرار کرد.[۳] شریعتی در یکی از سخنرانی‌هایش به شاگردی ساچادینا نزد خودش اشاره کرده است.[۴] ساچادینا همچنین به تحصیلات حوزَوی در مشهد[۵]، قم و نجف نیز پرداخت.
ساچادینا در سال ۱۹۷۲م به کانادا رفت و از دانشگاه تورنتو در رشته مطالعات اسلامی مدرک دکتری دریافت کرد. استاد مطالعات اسلامی و رئیس کرسی مؤسسه بین‌المللی اندیشه اسلامی ((IIIT)) در دانشگاه جورج میسون در فیرفکس ویرجینیا است. و از سال ۱۹۷۵م کرسی تدریس در این دانشگاه را در اختیار دارد.[۶][۷] او پس از پایان تحصیل به تدریس و تحقیق در دانشگاه‌های مختلف در امریکا، کانادا، ایران و دیگر کشورها پرداخت.[۸]
به گفته عرب‌احمدی نویسنده کتاب شیعیان خوجه اثناعشری، ساچادینا به زبان‌های هندی، اردو، فرانسه، فارسی، عربی، سواحلی، انگلیسی، گجراتی تسلط دارد و با زبان‌های ترکی و آلمانی نیز آشناست.[۹]
آثار
ساچادینا در زمینه‌های اسلام‌شناسی، اخلاق زیستی، اسلام در دوران معاصر، دموکراسی و حقوق بشر در اسلام و... تحقیق و تدریس کرده است. برخی از آثار او عبارت‌اند از:
- حاکم عادل در اسلام شیعی: مرجعیت فراگیر فقیه در فقه امامیه نشر دانشگاه آکسفورد
- مبانی همزیستی اجتماعی در اسلام؛ مترجم، محمدرضا هاشمی، نشر ادیان.
- حقوق بشر و برخورد فرهنگ‌ها؛ دیدگاه اسلام و غرب در آزادی مذهبی
- ترجمه البیان آیت‌الله خویی به زبان انگلیسی
- تنها قانونگذار در شیعه دوازده‌امامی؛ صلاحیت گسترده فقیه در فقه امامی
- ریشه‌های اسلامی پلورالیزم دموکراتیک[۱۰]
- اصول اسلامی اخلاق پزشکی
- ترجمه کتاب دادگستر جهان نوشته ابراهیم امینی به زبان انگلیسی
- جهان اسلام: گذشته و حال
- روش‌شناسی مطالعات اسلامی در غرب؛ گفتارهایی از عبدالعزیز شاسادینا
- مجموعه متون پروفسور عبدالعزیز ساچدینا به زبان فرانسوی
مقالات
- جاودانگی شهادت امام حسین(ع)
- تشیع و ایرانیان
- فرجام‌شناسی درد
- ولایت فقیه در فقه شیعه[۱۱]
- علی شریعتی، ایدئولوگ انقلاب ایران، مترجم: حمید احمدی
- اهمیت شریعتی برای تحصیل‌کردگان مسلمان در مغرب‌زمین
- نگارش مدخل‌هایی مربوط به مهدویت و زیارت را در برخی دائرة‌المعارف‌ها از جمله دانشنامه ایرانیکا.[۱۲]
- الخمس؛ ایمان در نظام حقوقی امامیه[۱۳]
کتاب مهدویت در اسلام
کتاب مسیحیت اسلامی؛ اندیشه مهدی در تشیع دوازده‌امامی رساله دکتری ساچادینا در دانشگاه تورنتو کانادا در رشته مطالعات اسلامی بوده است و در سال ۱۹۷۶م از آن دفاع کرده است. نویسندگان دائرة‌المعارف دین، دائرة المعارف اسلام و دائرة المعارف جهان نوین اسلام به این کتاب استناد کرده‌اند.[۱۴] نگارش این کتاب واکنش‌های متفاوتی را نسبت به نویسنده آن در پی داشت و برخی از مطالب آن سبب انتقادهایی از نویسنده شده است.[۱۵] البته ساچادینا در مصاحبه‌ای تلاش کرده است تا برخی از این انتقادها را پاسخ دهد.[۱۶]
آیت‌الله سیستانی گفته است که این کتاب تحت تأثیر مستشرقان غربی درباره اسلام نوشته شده و مبتنی بر قرآن و سنت نیست.[۱۷]
سایر فعالیت‌ها
- مشاور وزارت دفاع آمریکا در امور خاورمیانه
- مشاوره در تدوین قانون اساسی عراق پس از سقوط حکومت حزب بعث[۱۸]
- استاد مدعو دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه فردوسی مشهد[۱۹]
واکنش آیت‌الله سیستانی به برخی دیدگاه‌های ساچادینا
در سال ۱۹۸۸م، سید علی سیستانی از مراجع تقلید ساکن نجف در اعتراض به دیدگاه‌های پلورالیستی ساچادینا دربارهٔ مذاهب و حقوق زنان، بیانه‌ای صادر کرد. ساچادینا در رساله‌ای به نام «در نجف چه گذشت» اتفاقاتی را که باعث این نظر آیت‌الله سیستانی شده توضیح داده است.[۲۰] در توضیح ساچادینا آمده است که وی ۲۰ اوت ۱۹۹۸م در نجف با آیت‌الله سیستانی دیدار داشته است.[۲۱] آیت‌الله سیستانی در این دیدار از وی خواسته که از اظهارنظر در مسائل اسلامی خودداری کند. به ساچادینا توضیح داده است که به‌نظر آیت‌الله سیستانی دیدگاه پلورالیستی او در مورد ادیان ابراهیمی (اسلام، یهودیت و مسیحیت) ممکن است موجب تشویق جوانان به گرایش به مسیحیت و یهودیت شود.[۲۲] به گفته ساچادینا تفسیر‌های پرسش‌برانگیز او از عقاید مسلم شیعه مثل ولایت و امامت حضرت علی و تولد امام دوازدهم باعث گردید که آیت‌الله سیستانی از او بخواهد که از نوشتن و سخنرانی در مورد مسائل اسلامی خودداری کند.[۲۳]
پانویس
- ↑ خالقی، ص۸۴.
- ↑ عرب احمدی، ص۴۲۴.
- ↑ خالقی، ص۴۸.
- ↑ شریعتی، ص۷۴-۷۶.
- ↑ خالقی، ص۴۸.
- ↑ عرب احمدی، ص۴۲۲
- ↑ دانشگاه جورج میسون
- ↑ ساشادینا، دفاع از کتاب مهدویت،
- ↑ عرب احمدی، ص۴۲۴
- ↑ معلی، ص۲۰.
- ↑ ساشادینا، ولایت فقیه در فقه شیعه
- ↑ ساشادینا، دفاع از کتاب مهدویت، ص۱۵۶؛ عرب احمدی، ص۴۲۴
- ↑ معلی، ص۲۰؛ برای مشاهده سایر مقالات: نک کتابشناسی ساشادینا و ساشادینا،عبدالعزیز
- ↑ ساچادینا، دفاع از کتاب مهدویت، ص۱۵۶
- ↑ ساشادینا، دفاع از کتاب مهدویت، ص۱۶۷- ۱۶۹؛ عرب احمدی، ص۴۲۳ پانویس.
- ↑ ساشادینا، دفاع از کتاب مهدویت، تمام مقاله
- ↑ ijtihadnet, "What Happend at the Meeting of Ayatollah Sistani and Sachedina", ijtihad website
- ↑ عرب احمدی، ص۴۲۳-۴۲۴
- ↑ دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه فردوسی مشهد
- ↑ در نجف چه گذشت
- ↑ ijtihadnet, "What Happend at the Meeting of Ayatollah Sistani and Sachedina", ijtihad website
- ↑ ijtihadnet, "What Happend at the Meeting of Ayatollah Sistani and Sachedina", ijtihad website
- ↑ ijtihadnet, "What Happend at the Meeting of Ayatollah Sistani and Sachedina", ijtihad website.
منابع
- ساشادینا، عبدالعزیز، دفاع از کتاب مهدویت در اسلام(مصاحبه)، مترجم؛ جندقی، بهروز، انتظار موعود، بهار و تابستان ۱۳۸۵، شماره ۱۸.
- ساشادینا، عبدالعزیز، ولایت فقیه در فقه شیعه، فصلنامه الاجتهاد و التجدید، بیروت، شماره ۲۳.
- خالقی، محمدمهدی، استاد خاکی ما(مصاحبه ساشادینا)، مجله سوره‌اندیشه، خرداد و تیر ۱۳۸۵، شماره ۲۵ (از صفحه ۴۸ تا ۵۱)
- معلی، مهدی، کتاب شناسی دکتر عبدالعزیز ساشادینا، کیهان فرهنگی، مهر ۱۳۸۶ - شماره ۲۵۲.
- شریعتی، علی، مجموعه آثار ۲۳ (جهان بینی و ایدئولوژی)، شرکت سهامی انتشار، ۱۳۷۲ ش.
- عرب احمدی، امیربهرام، شیعیان خوجه اثناعشری در گستره جهان، مؤسسه شیعه شناسی، قم، ۱۳۸۹ش.
- ijtihadnet, "What Happend at the Meeting of Ayatollah Sistani and Sachedina", ijtihad website, Published: April 22, 2018, Accessed: August 26, 2023.
