سید مرتضی آوینی
 | |
| شناسنامه | |
|---|---|
| لقب | سید شهیدان اهل قلم |
| زادروز | ۱۳۲۶ش |
| شهر تولد | ری |
| کشور تولد | ایران |
| تاریخ شهادت | ۲۰ فروردین سال ۱۳۷۲ش |
| شهر شهادت | فکه، استان خوزستان |
| کشور شهادت | ایران |
| آرامگاه | گلزار شهدای بهشت زهرا |
| دین | اسلام |
| مذهب | شیعه |
| پیشه | مستندساز • عکاس • روزنامهنگار • نویسنده • نظریهپرداز سینمای اسلامی |
| تألیفات | توسعه و مبانی تمدن غرب • فردایی دیگر • آینه جادو (۳ جلد) • رستاخیز جان • فتح خون • حلزونهای خانهبهدوش |
سید مرتضی آوینی (۱۳۲۶–۱۳۷۲ش) مستندساز، نویسنده و نظریهپرداز که بیشتر با اثر مستند روایت فتح درباره جنگ ایران و عراق شناخته میشود.
او پس از انقلاب اسلامی ایران بهصورت حرفهای به فیلمسازی پرداخت و آثار خود را با محوریت موضوعات دفاع مقدس خلق کرد. آوینی همچنین در حوزههای نقد تمدن غرب و هنر دینی نیز تألیفاتی از خود به جای گذاشت. وی در سال ۱۳۷۲ش در اثر انفجار مین در منطقه فکه به شهادت رسید.
زندگینامه
سید مرتضی آوینی مستندساز، عکاس، روزنامهنگار، نویسنده و نظریهپرداز سینمای اسلامی بود.[۱] بهعنوان «سید شهیدان اهل قلم» شناخته میشود و سالروز شهادتش (۲۰ فروردین) بهعنوان «روز هنر انقلاب اسلامی» نامگذاری شده است.[۲] همچنین جایزهای تحت عنوان «جایزه سینمایی شهید آوینی» در جشنواره بینالمللی سینما حقیقت اهدا میشود.[۳]
آوینی در سال ۱۳۲۶ش در ری متولد شد و در رشته معماری از دانشگاه تهران فارغالتحصیل گردید. پس از انقلاب اسلامی، حرفه معماری را رها کرد و تماموقت به فعالیتهای فرهنگی و هنری پرداخت.[۴]
شهادت
وی در ۲۰ فروردین سال ۱۳۷۲ش هنگام تهیه گزارش از مناطق جنگی در فکه بر اثر انفجار مین به شهادت رسید. پیکر او در ۲۲ فروردین با حضور آیتالله خامنهای تشییع[۵] و در بهشت زهرا به خاک سپرده شد.[۶] رهبر انقلاب در یادداشتی بر قرآن اهدایی به خانواده شهید، از او بهعنوان «شهید عزیز و سید شهیدان اهل قلم» یاد کردند.[۷]
فعالیتهای سینمایی
با تأسیس مؤسسه فرهنگی روایت فتح در ۱۳۷۰ش، آوینی به ساخت مستندهای جنگی پرداخت.[۹] او تهیه مجموعه روایت فتح را که پس از قطعنامه ۵۹۸ متوقف شده بود، مجدداً آغاز کرد.[۱۰] آیتالله خامنهای متون این مستندها را «شاهکار ادبی» توصیف کردهاند.[۱۱]
آوینی در طول جنگ بیش از ۸۰ مستند تولید کرد[۱۲] که از جمله میتوان به «شش روز در ترکمن صحرا»، «سیل خوزستان» و «شهری در آسمان» اشاره نمود.[۱۳] رویکرد او در مستندسازی، تمرکز بر نقش مردم و بسیجیان در جنگ بود.[۱۴]
آثار مکتوب
از مهمترین تألیفات او میتوان به این آثار اشاره کرد:
- فتح خون
- توسعه و مبانی تمدن غرب
- فردایی دیگر
- آینه جادو (در سه جلد)
- رستاخیز جان
- حلزونهای خانه بهدوش.[۱۶]
مقالات تحلیلی او در نقد تمدن غرب در مجله سوره منتشر شدهاست.[۱۷]
اندیشهها
آوینی معتقد بود انقلاب اسلامی بر اساس تفکر وحیانی شکل گرفته که در تقابل با مبانی مدرنیته است.[۱۸] از دیدگاه او، هنر دینی باید هم در محتوا و هم در فرم، متعهد به ارزشهای دینی باشد[۱۹] و شعار «هنر برای هنر» را انحرافی از مسیر تعهد میدانست.[۲۰] به باور آوینی، هنرمند متعهد با اتصال به منبع وحی، میتواند آثار الهامگرفته از حقیقت را خلق کند.[۲۱]
پانویس
- ↑ «آشنایی با زندگینامه شهید مرتضی آوینی»، وبگاه مؤسسه فرهنگی پیام آزادگان.
- ↑ «آشنایی با زندگینامه شهید آوینی»، وبگاه بیتوته.
- ↑ «جایزه شهیدآوینی از آغاز تا اکنون/ اینجا چراغی روشن است»، وبگاه جشنواره سینما حقیقت.
- ↑ «زندگینامه: سیدمرتضی آوینی (۱۳۲۶- ۱۳۷۲)»، وبگاه همشهری آنلاین.
- ↑ «خاطراتی از حضور رهبر در مراسم تشییع شهید آوینی»، دفتر حفظ و نشر آثار آیتالله خامنهای.
- ↑ «آشنایی با زندگینامه شهید مرتضی آوینی»، وبگاه مؤسسه فرهنگی هنری پیام آزادگان.
- ↑ «خاطراتی از حضور رهبر در مراسم تشییع شهید آوینی»، دفتر حفظ و نشر آثار آیتالله خامنهای.
- ↑ «ناگفتههای دیدار رهبر انقلاب با شهید آوینی و گروه روایت فتح+تصاویر»، وبگاه حلقه وصل.
- ↑ «مختصری از زندگینامه شهید»، مؤسسه فرهنگی هنری اندیشه شهید آوینی.
- ↑ «آشنایی با زندگینامه شهید مرتضی آوینی»، وبگاه مؤسسه فرهنگی هنری پیام آزادگان.
- ↑ «خاطراتی از حضور رهبر در مراسم تشییع شهید آوینی»، دفتر حفظ و نشر آثار آیتالله خامنهای.
- ↑ «آشنایی با زندگینامه شهید مرتضی آوینی»، وبگاه مؤسسه فرهنگی هنری پیام آزادگان.
- ↑ «آشنایی با زندگینامه شهید اوینی»، وبگاه بیتوته.
- ↑ «آشنایی با زندگینامه شهید مرتضی آوینی»، وبگاه مؤسسه فرهنگی هنری پیام آزادگان.
- ↑ «راهنمای مستندسازی حماسه به سبک آوینی»، وبگاه مشرق نیوز.
- ↑ «زندگینامه شهید سید مرتضی آوینی»، وبگاه دانشگاه هنر ایران.
- ↑ «آشنایی با زندگینامه شهید اوینی»، وبگاه بیتوته.
- ↑ «سیری در اندیشههای شهید آوینی(شهادت سید مرتضی آوینی و روز هنر انقلاب اسلامی)»، پایگاه اطلاعرسانی حوزه.
- ↑ «هنر در اندیشه شهید آوینی»، وبگاه فرهنگ سدید.
- ↑ «هنر در اندیشه شهید آوینی»، وبگاه فرهنگ سدید.
- ↑ «آشنایی با زندگینامه شهید مرتضی آوینی»، وبگاه مؤسسه فرهنگی هنری پیام آزادگان.
منابع
- «آشنایی با زندگینامه شهید اوینی»، وبگاه بیتوته، تاریخ درج مطلب: بیتا، تاریخ بازدید: ۱۸ اسفند ۱۴۰۳ش.
- «آشنایی با زندگینامه شهید مرتضی آوینی»، وبگاه مؤسسه فرهنگی هنری پیام آزادگان، تاریخ درج مطلب: بیتا، تاریخ بازدید: ۱۸ اسفند ۱۴۰۳ش.
- «جایزه شهیدآوینی از آغاز تا اکنون/ اینجا چراغی روشن است»، وبگاه جشنواره سینما حقیقت، تاریخ درج مطلب: ۲۱ آبان ۱۴۰۲ش، تاریخ بازدید: ۱۸ اسفند ۱۴۰۳ش.
- «راهنمای مستندسازی حماسه به سبک آوینی»، وبگاه مشرق نیوز، تاریخ درج مطلب: ۲۳ اردیبهشت ۱۳۹۹ش، تاریخ بازدید: ۱۸ اسفند ۱۴۰۳ش.
- «زندگینامه شهید سید مرتضی آوینی»، وبگاه دانشگاه هنر ایران، تاریخ درج مطلب: بیتا، تاریخ بازدید: ۱۸ اسفند ۱۴۰۳ش.
- «زندگینامه: سیدمرتضی آوینی (۱۳۲۶- ۱۳۷۲)»، وبگاه همشهری آنلاین، تاریخ درج مطلب: ۵ مرداد ۱۳۸۷ش، تاریخ بازدید: ۱۸ اسفند ۱۴۰۳ش.
- «سیری در اندیشههای شهید آوینی(شهادت سید مرتضی آوینی و روز هنر انقلاب اسلامی)»، پایگاه اطلاعرسانی حوزه، تاریخ درج مطلب: ۸ آبان ۱۳۹۰ش، تاریخ بازدید: ۱۸ اسفند ۱۴۰۳ش.
- «مختصری از زندگینامه شهید»، مؤسسه فرهنگی هنری اندیشه شهید آوینی، تاریخ درج مطلب: بیتا، تاریخ بازدید: ۱۸ اسفند ۱۴۰۳ش.
- «ناگفتههای دیدار رهبر انقلاب با شهید آوینی و گروه روایت فتح+تصاویر»، وبگاه حلقه وصل، تاریخ درج مطلب: ۱۹ اسفند ۱۳۹۶ش، تاریخ بازدید: ۲۰ اسفند ۱۴۰۳ش.
- در اندیشه شهید آوینی»، وبگاه فرهنگ سدید، تاریخ درج مطلب: ۲۰ فروردین ۱۴۰۱ش، تاریخ بازدید: ۱۸ اسفند ۱۴۰۳ش.
- «خاطراتی از حضور رهبر در مراسم تشییع شهید آوینی»، دفتر حفظ و نشر آثار حضرت آیت الله العظمی خامنهای، تاریخ درج مطلب: ۱۸ فروردین ۱۳۸۸ش، تاریخ بازدید: ۲۵ اسفند ۱۴۰۳ش.