ویکی شیعه:سرشناسی
 | این صفحه یک پیشنویس از سیاست‌های ویکی‌شیعه فارسی شمرده می‌شود. این سیاست هنوز الزامی نشده است. |
| این صفحه در یک نگاه: مقالات ویکی‌شیعه باید موضوع‌های مربوط به جهان تشیع در طول تاریخ را پوشش دهد موضوع‌هایی که جای آنها در ویکی‌شیعه باشد. اندازه‌گیری توجهات توسط سیاست‌های ویکی‌شیعه:منابع معتبر و ویکی‌شیعه:منابع مستقل سنجیده می‌شود. سیاست سرشناسی دربارهٔ محتوای مقالات نیست بلکه فقط دربارهٔ بودن یا نبودن آنهاست. |
در ویکی‌شیعه، سرشناسی محکی است که توسط ویرایشگران برای تصمیم‌گیری در مورد اینکه آیا یک موضوع می‌تواند مقالهٔ خودش را داشته باشد یا نه به کار می‌رود. اطلاعات روی ویکی‌شیعه باید اثبات‌پذیر باشند؛ اگر هیچ منبع طرف سومی دربارهٔ موضوع یافت نمی‌شود، آنگاه آن موضوع نباید مقاله‌ای جداگانه داشته باشد. مفهوم سرشناسی در ویکی‌شیعه بدین جهت استفاده می‌شود تا از ورود بی‌تأمل موضوعات جلوگیری کند. موضوع مقاله‌ها و فهرست‌ها باید سرشناس یا «درخور توجه» باشند. تشخیص سرشناسی الزاماً به موضوعاتی نظیر شهرت، اهمیت یا آوازه بستگی ندارد—هرچند این موارد ممکن است به پذیرش موضوعی که با رهنمود شرح‌داده شده در زیر هم‌خوانی دارد کمک کنند.
اگر یک موضوع با معیار عمومی سرشناسی هم‌خوانی داشته باشد و از استثناهای ویکی‌شیعه چه چیزی نیست نیز نباشد، شایستهٔ داشتن مقاله فرض می‌شود.
رهنمودهای سرشناسی تنها مشخص می‌کنند که یک موضوع تا چه حد برای داشتن یک مقاله یا فهرست مناسب است. این رهنمودها محدودیتی برای محتوای مقاله یا فهرست ایجاد نمی‌کنند. اگر به دنبال سیاست‌های محتوایی ویکی‌شیعه هستید، به ویکی‌شیعه:دیدگاه بی‌طرف، ویکی‌شیعه:اثبات‌پذیری، ویکی‌شیعه:تحقیق دست اول ممنوع و ویکی‌شیعه:ویکی‌شیعه چه چیزی نیست مراجعه کنید.
معیار عمومی سرشناسی
اگر موضوعی پوشش قابل توجهی در یک یا چند منبع معتبر مستقل از موضوع و غیر وابسته به آن داشته باشد، معیارهای لازم برای تبدیل به مدخل در ویکی‌شیعه را دارد:
- «پوشش قابل توجه» یعنی منبع باید مستقیماً و مشروحاً به موضوع بپردازد، به طوری که برای بدست آوردن محتوا، نیازی به تحقیق دست اول نباشد. پوشش قابل توجه چیزی بیشتر از یک نام بردن جزئی است اما لازم نیست موضوع اصلی مطلب منبع باشد.
- «منبع معتبر»، آن دسته از منابع هستند که از طریق یک روال قابل اعتماد منتشر شده‌اند؛ نویسندگان این منابع یا افراد معتبری در آن حوزه هستند یا به طور کلی افراد قابل اعتمادی دانسته می‌شوند. منابع می‌توانند شامل آثار منتشرشده در هر شکلی از رسانه‌ها و به هر زبانی باشند. در دسترس بودن منابع ثانویه (منابع پژوهشگرانه) که موضوع را پوشش داده‌اند یک نشانهٔ خوب برای سنجش سرشناسی است.
- «مستقل از موضوع» یعنی نمی‌توان از محتوایی که توسط منابع وابسته به موضوع تولید شده است استفاده کرد. برای نمونه تعریف از خود، تبلیغات، مطالب خود-منتشرکردهٔ شخص یا وب‌گاه او، خودزندگی‌نامه‌ها و اعلامیه‌های مطبوعاتی مستقل شمرده نمی‌شوند.
- عبارت «یک یا چند اثر» یادآوری می‌کند که تعداد خاصی برای منابع مطرح نیست، و تعداد منابع لازم برای تشخیص سرشناسی، به کیفیت هر منبع و مستقل بودن آن از بقیه منابع بستگی دارد.
مقالات غیرقابل توجه
عناوینی که با معیار سرشناسی سازگار نباشند، یا باید حذف شوند یا این که با مقاله‌ای دیگر ادغام شوند. اولین قدم در برخورد با مقاله‌ای که وضعیت سرشناسی‌اش مشخص نیست، آن است که در بالای مقاله برچسب {{سرشناسی}} اضافه شود، تا بقیهٔ کاربران ویکی‌شیعه نسبت به این ایراد مقاله آگاه باشند.
ادغام
گاهی پیش می‌آید که منابع متعدد و مستقل در مورد یک موضوع وجود دارد، اما این منابع فقط به طور جزئی به آن موضوع اشاره کرده‌اند، به طوری که اطلاعاتی که ارائه شده، ارزش این که یک مقالهٔ جداگانه در ویکی‌شیعه به خود اختصاص بدهند را ندارند. در این موارد به جای آن که این اطلاعات از ویکی‌شیعه حذف شوند، بهتر است که در مقالهٔ مرتبط انتقال پیدا کنند. اگر مقالهٔ مرتبط وجود ندارد، بهتر است که به صورت یک مقالهٔ خرد ایجاد شود، نه اینکه اطلاعات از ویکی‌شیعه حذف شود.
حذف
وقتی که منابع متعدد و کافی و مستقل در مورد یک مطلب وجود ندارد، بنا بر این امکان نوشتن یک مقالهٔ مناسب و دانشنامه‌ای در ویکی‌شیعه برای آن موضوع وجود ندارد؛ در غیر این صورت آن مقاله حذف می‌شود.
نیاز به سرشناسی
دلایل لزوم این که آنچه در ویکی‌شیعه نوشته می‌شود از حد متعارفی از سرشناسی برخوردار باشد، چنین‌اند:
- برای این که ویکی‌شیعه یک دانشنامهٔ قابل استناد باشد، مقالات آن باید راجع به موضوعاتی نوشته شوند که آن قدر قابل توجه بوده باشند، که قبلاً در مورد آنها پژوهش و مطالعات مستند توسط منابع مختلف غیر وابسته انجام شده باشد.
- برای این که مقالات ویکی‌شیعه دیدگاه بی‌طرفانه‌ای داشته باشند، باید محتوای مقالات از منابع مستقل و قابل اعتماد و بی‌طرف استنباط شده باشد.
- ویکی‌شیعه یک فهرست از مشاغل و افراد نیست. ویکی‌شیعه یک دانشنامه است.
معیارهای سرشناسی
معمولاً برای تفسیر بیشتر و کمک به درک بهتر سرشناسی در ویکی‌شیعه، موارد پرکاربرد و مناقشه برانگیز جداسازی شده و توضیحات بیشتری پیرامون آنها موجود است که در ادامه فهرست می‌شوند:
اصطلاحات و مفاهیم
به طور کلی، هرآنچه که اصطلاح فقهی، کلامی، فلسفی یا تفسیری و قرآنی و ... به شرط کاربرد در ادبیات شیعی، سرشناس به حساب می‌آید. برای درک بهتر از اینکه چه چیزی اصطلاح است، می‌توان دانشنامه‌ها و فرهنگ لغات را معیار قرار داد؛ بر این اساس، هر آنچه که در فرهنگ لغات یا دانشنامه‌های خصوصا اسلامی و شیعی، به عنوان اصطلاح مورد بررسی قرار گرفته‌اند، می‌توانند در ویکی شیعه مقاله جداگانه داشته باشند. ابواب فقهی، اصطلاحات قرآنی، نام‌های خاص اصحاب و اقوام گذشته و همینطور نام قبایل، از جمله این موارد هستند.
افراد و گروه‌ها
افراد در ویکی‌شیعه، با وجود معیار عمومی سرشناسی، می‌توانند صفحه مستقل خود را داشته باشند. در صورتی که معیار عمومی سرشناسی بر یکی از افراد صادق نبود، وجود یکی از معیارهای تخصصی موجب خواهد شد که آن فرد، سرشناس باشد. برخی از معیارهای مهم سرشناسی به قرار زیر است:
- شخص موضوع چندین اثر چاپ‌شدهٔ قابل باشد که منبعشان مستقل از آن شخص باشد.
- فرقه‌ها، قبایل، نهادها، احزاب، سازمان‌ها و مجموعه‌هایی که به عنوان یک گروه شیعه شناخته می‌شوند (همانند حزب جمهوری اسلامی) یا توسط شیعیان بنا شده‌اند (مثل مجمع جهانی اهل‌بیت) و یا آنکه در تاریخ تشیع، تاثیر قابل توجهی گذاشته باشند (مثل حزب الله لبنان) و یا با تشیع دشمنی داشته باشند (مانند وهابیت) می‌توانند در ویکی شیعه مقاله جداگانه داشته باشند.
نکته: برای بقیه موارد، به سیاست وش:سرشناسی/افراد مراجعه کنید.
اماکن
به طور کلی مقاله‌هایی که راجع به امامزاده‌ها یا مسجدها و حسینه‌هایی که به ثبت ملی یا بین‌المللی رسیده باشند، و یا آنکه میراث فرهنگی یا باستانی تشیع به حساب آیند و همینطور اماکنی که محل وقوع یک رویداد مهم در تاریخ تشیع باشند، سرشناس هستند. در مورد مساجد، آن مساجدی که به عنوان مسجد جامع شهرهای بزرگ شیعی به حساب آیند، سرشناس هستند. همینطور شهرهایی که به شیعه‌نشینی شهرت دارند، مشمول قانون سرشناسی اماکن ویکی شیعه هستند.
نکته: برای بقیه موارد، به سیاست وش:سرشناسی/اماکن مراجعه کنید.
رسانه‌ها
رسانه‌ها شامل موسسات رسانه‌ای، شبکه‌های اینترنتی، ماهواره‌ای و تلویزیونی، رادیوها و وبگاه‌ها است. بر اساس معیارهای سرشناسی ویکی‌شیعه، اگر یکی از این رسانه‌ها معیار عمومی ویکی‌شیعه در سرشناسی را اثبات نکرد، با رعایت قانون منابع معتبر و اصل اثبات پذیری می‌توان با رعایت حداقل یکی از معیارهای زیر، می‌تواند در ویکی شیعه مقاله داشته باشد:
- رسانه‌های بین‌المللی مرتبط با شیعه (مانند شبکات اینترنتی یا ماهواره‌ای شیعیان) که محتواهای مذهبی مرتبط با تشیع را پخش می‌کنند.
- شبکه‌های رسمی کشورهای شیعی که محتوای دینی را پخش می‌کنند.
- شبکه‌های رسمی موسسات شیعی که محتوای دینی را پخش می‌کنند.
- وبگاه‌های شیعی که در زمینه نشر عقاید شیعی فعالیت می‌کنند و به یک ارگان دینی به صورت رسمی مرتبط هستند. (همانند سایت ویکی شیعه که به مجمع جهانی اهل بیت مرتبط است)
- موسسات مذهبی که فعالیت رسانه‌ای در راستای نشر عقاید شیعی داشته باشند.
- رسانه‌های ضد شیعی که بر علیه تشیع فعالیت بین‌المللی دارند؛ به شرطی که فعالیت‌های ضدشیعی آنها موجب شهرتشان شده باشد.
کتاب‌ها و منابع مکتوب
تنها کتاب‌هایی که یکی از معیارهای زیر را احراز کنند، می‌توانند در ویکی‌شیعه مدخل داشته باشند:
- کتاب‌های تالیف شده توسط مراجع تقلید شیعه که مورد توجه منابع معتبر قرار گرفته باشند.
- کتاب‌های مشهور در موضوع مذهب شیعه (اعم از فقه، اخلاق، اصول، فلسفه و...) که توسط منابع معتبر، مشهور بودن آنها اثبات شود.
- کتاب‌های تدریس شده در حوزه‌های عملیه شیعی
- کتاب‌های مرتبط با تشیع که از یک ارگان رسمی بین‌المللی یا ملی، برنده جایزه‌ای درخور شده است. (کتاب‌های شایسته تقدیر، از این قاعده مستثنی هستند)
- کتاب‌های مرتبط با تشیع که موضوع نقد و شرح دیگران قرار گرفته شده باشند.
- روزنامه‌ها، ماهنامه‌ها، مجله‌ها و فصل‌نامه‌هایی که در موضوع تشیع نوشته می‌شوند و به یک ارگان رسمی دینی (تشیع) مرتبط هستند.
- آثاری مکتوبی که زمینه‌ساز یک حرکت سیاسی یا مذهبی شیعی شده باشد.
- کتاب‌هایی که به واسطه سرشناسی نویسندگانشان، سرشناس به حساب می‌آیند
- کتاب‌هایی که بر ضد شیعه نگارش یافته باشد و شهرت آنها به وسیله منابع معتبر تایید شود.
نکته: کتاب‌های چاپ نشده، به طور کلی از این معیار، مستثنی هستند.
فیلم‌ها
فیلم‌هایی که در ویکی شیعه سرشناس تلقی می‌شوند باید حداقل یکی از معیارهای زیر را داشته باشند:
- فیلم (اعم از سریال، سینمایی و مستند)، اثری در موضوع مرتبط با تشیع (امامان شیعه، تاریخ تشیع، دانشمندان شیعه، حکومت‌های شیعه، پیامبران و ...) باشد.
- فیلم‌هایی که بر اساس عقاید منسوب به تشیع ساخته شده باشند، هرچند موضوع آنها تشیع نباشد. (مانند فیلم عنکبوت مقدس، که داستان آن بر اساس عقاید افراطی یک قاتل شیعه پیش می‌رود.)
- فیلم‌هایی بر ضد تشیع که با هدف تخریب باورهای شیعی ساخته شده باشند و منابع معتبر، شهرت آنان را تایید کنند.
رویدادها
رویدادهایی سرشناس هستند که معیار سرشناسی عمومی را احراز کنند. در غیر این صورت، داشتن یکی از معیارهای زیر، در سرشناسی آن رویداد کفایت می‌کند:
- رویدادهای مرتبط با زندگی اهل‌بیت (ع) و اصحاب آنان (مانند: هجوم به خانه حضرت زهرا و مناظرات امام رضا (ع))
- رویدادهایی که تاثیر شگرفی در یک رویداد مذهبی مرتبط با تشیع دیگر داشته باشد. (مانند: قیام ۱۵ خرداد که به انقلاب اسلامی ایران انجامید.)
- رویدادهایی که شیعیان، موثر اصلی آن بوده‌اند. (مانند: راهپیمایی روز جهانی قدس)
- رویدادهایی که جزئی از تاریخ تشیع به حساب می‌آید. (مانند: ولایتعهدی امام رضا یا صلح آماسیه)
- رویدادهایی که با انگیزه‌های مذهبی (شیعی) انجام شده باشد. (مانند: قیام سربداران یا انتفاضه شعبانیه)
- حملات تروریستی بر علیه شیعیان یا هر رویدادی که منجر به قتل‌عام شیعیان گردد (مانند: کشتار پاراچنار)
- درگیری‌هایی که یک طرف آنها شیعیان یا مرتبطین با شیعیان بوده باشند (مانند عملیات وعده صادق و وقایع مرتبط با محور مقاومت مانند طوفان الاقصی)
- رویدادهایی (اعم از طبیعی و غیر طبیعی) که منجر به کشته‌شدن تعدادی از شیعیان شده باشد؛ به شرطی که منابع معتبر به اهمیت آن پرداخته باشند. (مثل: فاجعه منا یا شیوع ویروس کرونا)