ویکی شیعه:تعارض منافع

هدف اصلی ویکی شیعه، تولید دانشنامه‌ای بی‌طرف است. تضاد منافع یا ناسازگاری اهداف در ویکی شیعه زمانی رخ می‌دهد که بین هدف اصلی ویکی شیعه و اهداف یک یا چند کاربر تضاد منافع ایجاد شود. تضاد منافع یعنی مشارکت در ویکی شیعه درباره کاربران، خانواده، دوستان، مشتریان، کارفرمایان، یا روابط مالی و سایر روابط کاربر است. هر رابطه خارجی می تواند باعث تضاد منافع شود.

ویرایش در هنگام وجود تضاد منافع بسیار مذموم است. زمانی که چنین ویرایش‌هایی سبب اخلال در دانشنامه به سبب زیرپاگذاشتن سیاست‌هایی مانند لحن بی‌طرفانه، ویکی شیعه چه چیزی نیست یا سرشناسی شود ممکن است به قطع دسترسی کاربر منتهی شود.

به منظور اجرای سیاست دیدگاه بی‌طرف در ویکی شیعه، ویرایش‌هایی که در آن‌ها تعارض منافع دیده شود یا از لحن آن‌ها چنین برداشتی شود، قابل برخورد هستند. یکی از موارد مهم، تعارض منافع سازمانی است.

نکته: بکوشید تا در موارد زیر دچار تعارض منافع با ویکی شیعه نشوید:

۱. ویرایش مقاله‌هایی که به شما، سازمان شما یا رقبای آن مربوط هستند.

۲. شرکت در بحث‌هایی که برای رای‌گیری پیرامون مقاله‌هایی هستند که مربوط به سازمان شما یا رقبای آن باشند.

۳. پیونددهی به مقاله‌های ویکی شیعه یا وبگاه سازمانی خود در دیگر مقاله‌ها.

۴. همچنین از هرگونه نقض قوانین و رهنمودها، به ویژه قانون دیدگاه بی‌طرفانه، انتساب و خودزندگینامه خودداری کنید.

نکته: حساب‌های کاربری که تنها برای تعارض منافع از ویکی شیعه استفاده می‌شوند، بسته می‌شوند. خودستایی پرسروصدا، خرابکاری تلقی می‌شود.

تعارض منافع چیست؟

ویکی شیعه یک دانشنامه‌ است و جایگاه تبلیغات یا ناشری سوداگر (vanity press) نیست. ما اعتماد رقبا و منتقدین و عموم را تنها زمانی به دست می‌آوریم که منافع دانشنامه را در نظر بگیریم. ویرایشگری که اولویت را به منافع خارج از ویکی شیعه بدهد، دچار تعارض منافع با این دانشنامه شده‌است.

نکته: تعارض منافع می‌تواند ناشی از جهت‌گیریها و اعمال سلایق سیاسی، مالی، فرهنگی، اعتقادی، ملی‌گرایانه و... باشد.

نکته: در نقل مطالب،‌ اشاره به یک طرف اختلاف دیدگاه‌ها، می‌تواند تعارض منافع باشد. مثل آنکه کاربری که تنها به قرائت مشهور شیعه،‌ بدون اشاره به نظر غیرمشهور یا عکس آن، بپردازد.

در مطالب

افزودن مطالبی که نشانهٔ تبلیغ برای منافع نویسندهٔ مقاله، اعضای خانواده، کارمندان یا وابستگان وی باشد، می‌تواند باعث تعارض منافع شود. غالباً می‌توان با خواندن مطالب کاربرانی که در جهت منافع خود می‌نویسند به قصد آن‌ها پی برد؛ زیرا ویرایش‌های آن‌ها معمولاً ربطی به چیزی ندارد که خواننده از مقاله (به عنوان یک اثر مرجع) می‌خواهد.

در بیشتر موارد، هدف اصلی نویسنده را می‌توان از روی لحن مقاله تشخیص داد. اگر مقاله‌ای پیرامون مطلبی می‌نویسید که زیاد شناخته شده نیست یا شخصاً درگیر آن هستید، بکوشید تا آن را با لحنی غیرجانب‌دارانه نوشته و منابع چاپ‌شده و قابل اعتمادی برای آن ذکر کنید.

در منابع

در مورد منابع افزوده شده به مقالات نیز ممکن است شکلی از تعارض منافع خود را نمایان کند. اگر شما در چاپ یا نشر منبعی درگیر هستید یا اینکه به نوعی حامی این فرآیند هستید، تعارض منافع رخ می‌دهد. زمانی که شما کارمند یا طرف قرارداد برای اجرا، فروش، بازاریابی، توزیع، تعمیر و نگهداری، به روزرسانی، نشر دیجیتالی یا مدیریت محتوا هستید، نمونه‌هایی از وقوع این پدیده است. در کل اگر مسألهٔ وجود یا عدم وجود یادکرد یا پیوند از ویکی شیعه به یک یا چند کتاب، نشریه یا وبگاه «خاص»، برایتان موضوعی بی‌اهمیت نیست، احتمالاً شما دچار تعارض منافع هستید. در این حالت از شما انتظار می‌رود که بر تزریق اینگونه یادکردها در مقالات مختلف اصرار نورزید و در صورت زدوده شدن و جایگزین شدن اینگونه یادکردها و پیوندها، از افزودن مجدد آنها بدون ورود به بحث و مذاکره پرهیز نمایید. در هر صورت منابعی که ناقض سیاست‌های ویکی شیعه باشند نباید در مقاله‌ها باقی بمانند.

انگیزه‌های احتمالی تعارض منافع

تعارض منافع ممکن است از موارد مختلفی نشأت بگیرد. از جمله این موارد:

1. مالی: مثل اینکه شما نمایندهٔ یک سازمان هستید و به خاطر ویرایش ویکی شیعه از سازمان خود پول یا مزایا می‌گیرید.
2. سیاسی-اجتماعی: مثل اینکه از جناح سیاسی مورد علاقه خود حمایت کنید.
3. عقیدتی-فرهنگی: مثل اینکه علایق فرهنگی و عقیدتی خود را به صورت جانبدارانه در یک مقاله منعکس کنید.
4. خودزندگی‌نامه: مثل نوشتن مقاله‌ای درباره خود.
5. خودستایی: مثل ترجیح منابع خودنوشته بر منابع معتبرتر در نوشتن یک مقاله.

نکته: از هرگونه ویرایش مقاله‌های ویکی شیعه در موقعیت‌هایی که باعث بروز تعارض منافع می‌شوند، خودداری کنید. سیاست دیدگاه بی‌طرفانه‌ی ویکی شیعه این‌طور بیان می‌دارد که تمامی مقاله‌ها باید دیدگاه‌ها را به طور منصفانه و به دور از تعصب بیان کنند و اینکه تعارض منافع به توانایی ویکی شیعه در برآورده کردن خواسته‌های دانش‌دوستان ضربه می‌زند.