ویکی شیعه:ابهام‌زدایی

از ویکی شیعه

در ویکی‌شیعه، ابهام‌زدایی فرایندی‌است که در آن تعارضات عنوان مقاله‌ها برطرف می‌شود؛ یعنی هنگامی که یک اصطلاح بر بیش از یک موضوع دلالت دارد، با ایجاد یک صفحه از این کاربردها، ابهام آن برطرف می‌شود. از طریق ابهام‌زدایی مقاله‌های مختلف (در صفحه‌های مختلف) می‌توانند یک عنوان مشترک داشته باشند.

برای مثال لغت «بابل» می‌تواند بر چند چیز مختلف دلالت کند: یک شهر، یک فیلم، یک تمدن. از آنجا که فقط یک صفحهٔ ویکی‌شیعه می‌تواند عنوان «بابل» داشته باشد. باید از عنوان نامبهم برای موارد مذکور استفاده کرد. «بابل (شهر)» «بابل (تمدن)» «بابل (فیلم)». پس باید روشی باشد که هنگامی که عنوان مبهم (در اینجا «بابل» خالی) از طریق جستجو، پیوند یا مرور صفحات یاد می‌شود (یا به آن ارجاع داده می‌شود) خواننده به مقالهٔ بخصوصِ دُرست هدایت شود. به این کار ابهام‌زدایی می‌گویند. بر این اساس،‌ «بابل» باید به «بابل (ابهام‌زدایی)» تغییرمسیر شود.

شیوه‌ها

دو روش متفاوت در ابهام‌زدایی در اینجا مورد بحث قرار می‌گیرد:

  • ایجاد صفحات ابهام‌زدایی: این صفحات،‌ صفحه‌ای است که فقط شامل پیوند به تمام صفحات با عنوان مشابه است. توجه کنید که الگوی {{ابهام‌زدایی}} فقط در صفحات ابهام‌زدایی به کار می‌رود و آن را در مقاله‌ای که در عنوانش توضیحی در پرانتز برای رفع ابهام موجود است نباید به کار بست. مثال برای عنوان توضیحی: توحید (کتاب)
  • ابهام‌زدایی از طریق پیوند‌ها: که در بالای مقالات برچسبی مبنی بر اینکه ویکی‌شیعه دارای مقالاتی با نام مشابه است قرار می‌گیرد که خواننده بتواند به معنی صحیحی که مد نظرش بوده برود. مانند: {{درباره}} یا {{دیگر کاربردها}}
  • ابهام‌زدایی در عنوان: که از طریق آوردن عبارت رافع ابهام در داخل پرانتز در عنوان مقاله است. مثل: «بنی‌مصطلق (غزوه)» و «بنی‌مصطلق (قبیله)»

نکته: در صورت ساخت صفحهٔ ابهام‌زدایی باید در مقاله‌هایی که عنوانشان ابهام دارد از الگوی {{دیگر کاربردها}} یا {{درباره}} استفاده شود.

نام‌گذاری

اگر عنوان مقاله غالباً دلالت به یک موضوع دارد ولی بعضاً بر موضوع‌های دیگر هم دلالت تواند کرد آنگاه ذکر دلالت عنوان بر موضوع‌های دیگر در مقالهٔ «عنوان (ابهام‌زدایی)» صورت می‌پذیرد. همچنین اگر عنوان به موضوعاتی چند دلالت کند که هیچ یک در کاربرد برتری قوی بر دیگری ندارد. عنوان‌های دقیق با پرانتز یا از طرق دیگر ابهام‌زدایی می‌شوند. برای مثال واژه رودکی عموما به یکی از شاعران مشهور ایرانی اشاره دارد و بقیه کاربردهای آن ‌اولویت کمتری دارند. بنابراین مقاله شاعر به شکل رودکی ایجاد خواهد شد و برای بقیه کاربردها مقاله رودکی (ابهام‌زدایی) ساخته می‌شود. اما برای مقاله‌ای مانند بابل که فاقد یک مقاله شاخص است، واژه ابهام‌زدایی در داخل پرانتز می‌آید؛ مانند: بابل (ابهام‌زدایی).‌

ساختار صفحه ابهام‌زدایی

  • فهرست باید با گلوله (*، **، *** و ...؛ بر حسب نیاز) ایجاد شود.
  • در هر مورد (هر خط) از این فهرست فقط یک پیوند باید وجود داشته باشد و به کلمات دیگر (توضیحاتی که جلوی هر مورد می‌آیند) نباید پیوند داد.
  • توضیحات عبارت (نمایه) باشند نه جمله. برای مثال:
نادرست:
درست:
  • انتهای خط در هیچ حالتی نقطه نگذارید
  • اگر تعداد موارد فهرست زیاد شد صفحه را بخش‌بندی کنید.

اصول کلی

  • صفحات ابهام‌زدایی باید حداقل دو لینک آبی داشته باشند. در غیر این صورت صفحه‌ ابهام‌زدایی حذف خواهد شد.
  • اضافه کردن پیوند قرمز در صفحات ابهام‌زدایی بلامانع است.
  • منابع و پیوند به بیرون جایش در صفحهٔ ابهام‌زدایی نیست. صفحهٔ ابهام‌زدایی مقاله نیست. اگر نیاز بود آن‌ها را به خود مقاله‌ها بیفزایید.
  • در صفحات ابهام‌زدایی فقط عناوین لینک می‌شوند و توضیحاتی که در ادامه عناوین در صفحات ابهام‌زدایی ذکر می‌شوند، باید فاقد لینک باشند.
  • برای موضوعاتی که فقط در پروژه‌های خواهر وجود دارند ابهام‌زدایی ایجاد نکنید.
  • قرار نیست هر مقاله‌ای که واژهٔ مورد ابهام در عنوانش وجود دارد فهرست شود. قبل از قرار دادن هر مورد فکر کنید آیا ممکن است کسی که به این صفحه می‌آید دنبال این مورد باشد؟ صفحهٔ ابهام‌زدایی را نباید با دکمهٔ «جستجو» اشتباه گرفت.
  • فراموش نکنید که بسیاری از صفحات ابهام‌زدایی، همچون دیگر صفحه‌ها، صفحه‌ای در ویکی‌شیعه‌های دیگر دارند؛ پس افزودن پیوند میان‌ویکی به صفحه‌های ابهام‌زدایی را در صورت وجود از یاد نبرید.
  • هیچ صفحه‌ای نباید به صفحاتی که پسوند ابهام‌زدایی دارد پیوند شود. بلکه باید به هدف اصلی خود (یکی از لینک‌های موجود در صفحه ابهام‌زدایی) پیوند داده شود. همچنین از سمت پیوندهای به صفحه ابهام‌زدایی، لینک‌های اشتباه را اصلاح کنید.
  • در انتهای هر یکی از صفحاتی که در عنوان پسوند ابهام‌زدایی دارند الگوی {{ابهام‌زدایی}} را قرار دهید.
  • عناوین مشترکی که در یکی از مصادیقشان، بیشترین کاربرد را دارند، نباید به عنوان صفحه ابهام‌زدایی تغییرمسیر بشود. مثل: کلمه بهار به فصل بهار تغییرمسیر می‌شود و به بهار (ابهام‌زدایی) تغییرمسیر نمی‌شود.