فهرست آثار شهید اول
این مقاله دربارهٔ آثار شهید اول است. برای اطلاع از زندگی‌نامه، مدخل شهید اول را ببینید.
فهرست آثار شهید اول مجموعه آثار محمد بن جمال‌الدین مکی عاملی معروف به شهید اول (۷۸۶ق) از فقیهان شیعه در قرن هشتم قمری است. او آثاری در موضوعات گوناگون فقهی، اصولی، کلامی و حدیثی نگاشته که مشهورترین آن کتاب اللمعة الدمشقیه است. همه کتاب‌های او در مجموعه‌ای با عنوان «موسوعة الشهید الاول» در ۲۱ جلد گردآوری شده که ۱۹ جلد، شامل آثار، یک جلد زندگی‌نامه و یک جلد هم شامل فهارس است.[۱]
مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی نور، مجموعه آثار محمد بن مکی (معروف به شهید اول) و زین الدین بن علی (معروف به شهید ثانی) را به‌صورت نرم‌افزار و در قالب متن کامل ۵۸ عنوان کتاب در ۱۸۹ جلد، در موضوعات کلام، اخلاق، حدیث، فقه و اصول فقه منتشر کرده است.[۲]
برخی از آثار شهید اول براساس نقل اعیان الشیعه و ریحانة الادب به این شرح است:[۳]
- الاربعون حدیثا که چهل حدیث درباره مسائل فقهی و اخلاقی را نوشته است.
- الالفیة فی فقه الصلاة الیومیة که همراه با شرح شهید ثانی به نام المقاصد العَلیَّه در تهران چاپ سنگی شده است.
- البیان در فقه
- الدروس الشرعیة فی فقه الامامیة
- الذکری در فقه
- القواعد و الفوائد در فقه
- اللمعة الدمشقیة که یک دوره کامل مباحث فقهی به سبک فقه فتوایی نوشته شده است و یکی از منابع درسی طلاب شیعه در حوزه‌های علمیه است.[۴]
- النفلیة که رساله‌ای فقهی و مختصر مربوط به مباحث نماز است.
- غایة المراد فی شرح الارشاد که حاشیه شرح ارشاد علامه حلی است.
- کتاب المزار که درباره اعمال و آداب مشاهد مشرّفه معصومین نگاشته شده است.
- اجازة مبسوطة حسنة و عدة اجازات
- اختصار الجعفر
- الاربعون مسألة
- الاعتقادیة
- التکلیف یا تکلیفیة
- الدرة الباهرة من الاصداف الطاهرة، مجموعه‌ای از احادیث پیامبر اکرم(ص) و ائمه معصومین است.
- القواعد الکلیه فی الاصول والفروع، که به قواعد شهید معروف است و چاپ سنگی شده است.
- المسائل المقدادیات که منسوب به شاگردش مقداد سیوری است.
- المسائل، که به مسائل ابن مکی معروف است.
- النفلیه که همراه با شرح شهید ثانی بر آن به نام الفوائد المکیه، در تهران چاپ سنگی شده است.
- جامع البین فی فوائد الشرحین یا الجامع بین شرحی الاخوین، سید عمیدالدین و سید ضیاءالدین خواهرزادگان علامه حلی، هرکدام شرحی بر تهذیب الوصول علامه نوشتند که شهید اول آنها را جمع و تألیف نموده است.
- حاشیه قواعد الاحکام علامه حلی.
- خلاصة الاعتبار فی الحج و الاعتمار رساله‌ای کوتاه شامل مناسک حج است.
- رسالة الباقیات الصالحات
- رسالة فی التکلیف و فروعه
- رسالة فی قصر من سافر بقصد الافطار و التقصیر
- شرح التهذیب الجمالی در اصول فقه که شرح تهذیب علامه جمال‌الدین حلی است.
- شرح قصیدة ابی الحسن علی ابن الحسین الشهیر بالشهفینی الحلی در مدح امیرالمؤمنین (ع).
- کتاب الاستدراک
- مجامیع ثلثه، در سه مجلد.
پانویس
- ↑ موسوعة الشهید الاول، مرکز احیای آثار اسلامی.
- ↑ مجموعه آثار شهیدین (قدّس سرّهما)، مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی.
- ↑ امین، اعیان الشیعه، ۱۴۰۳ق، ج۱۰، ص۶۲؛ مدرس، ریحانه الادب، ج۳، ص۲۷۷.
- ↑ گرجی، تاریخ فقه و فقها، ۱۴۲۱ق، ص۲۳۳.
منابع
- امین عاملی، محسن، اعیان الشیعه، بیروت، دارالتعارف، ۱۴۰۳ق.
- گرجی، ابوالقاسم، تاریخ فقه و فقها، تهران، انتشارات سمت، ۱۴۲۱ق.
- مدرس، میرزا محمدعلی، ریحانة الادب، چ۳، تهران، انتشارات خیام، ۱۳۶۹ش.
- مرکز احیاء التراث الاسلامی، موسوعة الشهید الاول، قم، پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، ۱۴۳۰ق.
- مجموعه آثار شهیدین (قدّس سرّهما)، مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی، تاریخ بازدید: ۴ اردیبهشت ۱۴۰۲ش.