این مقاله دربارهٔ آثار علامه مامقانی است. برای اطلاع از زندگی‌نامه، مدخل عبدالله مامقانی را ببینید.
فهرست آثار عبدالله مامقانی مجموعه تألیفات علامه مامقانی (متوفای ۱۳۵۱ق) از عالمان و رجالیان شیعه در قرن چهاردهم قمری است. کتاب تنقیح المقال، مشهورترین اثر اوست که آقا بزرگ تهرانی آن‌را مفصّل‌ترین اثر در علم رجال دانسته و مامقانی، درباره بیش از ۱۶۰۰۰ راوی بحث کرده است.[۱] دیگر آثار او که در منابع رجالی و تاریخی از آن یاد شده، به این شرح است:
- منتهی مقاصد الانام فی نکت شرایع الاسلام این کتاب در ۶۳ جلد نوشته شده است.
- مطارح الافهام فی مبانی الاحکام موضوع این کتاب، اصول فقه است.
- هدایة الانام فی اموال الامام
- تحفة الصفوه فی احکام الحبوة( موضوع کتاب درباره حبوه است یعنی اموال خاص پدر که پس از مرگ خارج از ضوابط ارث به پسر بزرگ تر می‌رسد.)
- نهایة المقال فی تکملة غایة الامال که تعلیقه بر کتاب خیارات شیخ مرتضی انصاری است.
- القلائد الثمینه علی الرسائل الست السنیه.
- مناهج المتقین فی فقه ائمة الحق و الیقین که دربر دارنده فروع فقهی فراوانی است.
- مقباس الهدایة فی علم الدرایة که موضوع آن، روایت‌شناسی و علم درایه است.
- مرآة الکمال لمن رام درک مصالح الاعمال موضوع این اثر، آداب و سنّت‌ها است.
- ارشاد المتبصرین
- الدرّ المنضود فی صیغ الایقاعات و العقود
- ارجوزة الدرّ المنضود
- نتائج التنقیح
- سراج الشیعه (ترجمه مرآت الکمال)
- تحفة الخیرة فی احکام الحج و العمره
- منهج الرشاد
- رساله‌هایی نیز از وی منتشر شده؛ از جمله: مجمع الدرر فی مسائل اثنی عشر؛ المسائل الاربعین العاملیه؛ المسائل الخوئیه و...
- حاشیه بر کتاب جامع عباسی نوشته شیخ بهایی، حاشیه بر ذخیرة الصالحین، منتخب المسائل، مجمع المسائل، صیغ العقود فاضل ریحانی. و علاوه بر آنها، کتابچه‌هایی در مورد علم حروف، اعداد و فواید رجالیه دارد.[۲]
- مرآة الرشاد فی الوصیه الی الاحبه و الاولاد؛ این کتاب در پنج فصل تدوین شده که وصیت‌نامه‌ای به فرزندان و دوستان است.
- بخش اول: اصول خمسه اعتقادی بحث می‌شود.
- بخش دوم: درباره اطاعت از خدا و پرهیز از عصیان و تنبلی و بطالت عمر است
- بخش سوم: به وصایایی پراکنده اختصاص دارد.
- بخش چهارم: سخن از علم‌آموزی است.
- بخش پنجم: توصیه‌هایی درباره امرار معاش است.
این کتاب چندین بار با عنوان‌های «آیینه رستگاری»، «آیین راست‌پویی»، «آیینه هدایت» به فارسی ترجمه شده است.[۳]
پانویس
- ↑ تهرانی، الذریعه، ج۴، ص۴۶۶.
- ↑ مامقانی، مقباس الهدایه، ج ۱، ص۱۹؛ تهرانی، طبقات اعلام الشیعه، ج ۳، ص۱۱۹۷؛ آل محبوبه، ماضی النجف و حاضرها، ج ۳، ص۲۵۶؛ ریحانة الادب، ج ۵، ص۱۵۸؛ مامقانی، تنقیح المقال، ج ۱، ص۱؛ حرزالدین، معارف الرجال، ج ۲، ص۲۱؛ تهرانی، الذریعه، ج۱، ص۱۲۰ و جلدهای۳-۶، ۸، ۱۰، ۱۲، ۱۳، ۱۶ -۱۸و۲۰؛ امینی، معجم رجال الفکر، ص۳۹۵.
- ↑ مرآت الرشاد، آینه هدایت، روزنامه رسالت، ۱۳۸۹/۸/۲۹.
منابع
- آقا بزرگ طهرانی، الذریعه الی تصانیف الشیعه، آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، گردآورنده: احمد بن محمد حسینی، بیروت، دار الاضواء.
- آقا بزرگ طهرانی، طبقات اعلام الشیعه (نقباء البشر فی القرن الرابع عشر)، داراحیاء تراث العربی للطباعه و النشر و التوزیع، بیروت، ۱۴۳۰ق.
- آل محبوبه، جعفر الشیخ باقر ، ماضی النجف و حاضرها، مصحح: محمد سعید آل محبوبه، دار الاضواء، بیروت، ۱۹۸۶م.
- امینی، محمدهادی، معجم رجال الفکر و الادب فی النجف خلال الف عام، نجف، ۱۴۱۳/ ۱۹۹۲م.
- تنقیح المقال، چاپ سنگی، نجف، ۱۳۴۹-۱۳۵۲.
- حرز الدین، محمد حسین، معارف الرجال، کتابخانه عمومی حضرت آیت الله العظمی مرعشی نجفی، قم ۱۴۰۵ق.
- مامقانی، عبدالله، مقباس الهدایة فی علم الدرایة، چاپ محمدرضا مامقانی، قم ۱۴۱۱-۱۴۱۴ق.
- مدرس، محمد علی، ریحانة الادب، تهران، خیام، ۱۳۶۹ش.