آیه ۶ سوره صف
 | |
| مشخصات آیه | |
|---|---|
| واقع در سوره | صف |
| شماره آیه | ۶ |
| جزء | ۲۸ |
| اطلاعات محتوایی | |
| مکان نزول | مدینه |
| درباره | بشارت عیسی(ع) به رسالت حضرت محمد(ص) |
| آیات مرتبط | آیه ۱۵۷ سوره اعراف • آیه ۲۹ سوره فتح |
آیه ۶ سوره صف بیانگر خطابِ حضرت عیسی(ع) به بنیاسرائیل است که در آن خود را پیامبر الهی معرفی میکند، تورات را تصدیق مینماید و از ظهور پیامبری پس از خود با نام احمد خبر میدهد. به باور برخی مفسران، بشارتِ آمدن پیامبر جدید به کاملتر و برتر بودن دین جدید نیز اشاره دارد.
در تفاسیر شیعه، بشارت به فارقلیط در برخی نسخههای انجیل با واژه احمد تطبیق داده شده و معنای آن بسیار ستوده ذکر شده است. همچنین در روایتی آمده است که امام رضا(ع) در مناظره با جاثلیق، بخشهایی از انجیل یوحنا را در بشارت به ظهور حضرت محمد(ص)، اهلبیت(ع) و امت او قرائت کرد و جاثلیق نیز صحت آن را تأیید نمود.
بشارت حضرت عیسی(ع) به بعثت حضرت محمد(ص)
آیه ۶ سوره صف گزارشی از سخن حضرت عیسی(ع) خطاب به بنیاسرائیل است که در آن، خود را پیامبر الهی معرفی میکند، تورات را تصدیق مینماید و به آمدن پیامبری پس از خود با نام احمد بشارت میدهد.[۱] در ادامه آیه آمده است که هنگامی که او با بیّنات نزد آنان آمد، آن را «سِحری آشکار» خواندند. در تفسیر این بخش، دو دیدگاه مطرح است: برخی آن را ناظر به واکنش بنیاسرائیل در برابر حضرت عیسی(ع) دانستهاند و برخی دیگر آن را مرتبط با مواجهه مخالفان با دعوت پیامبر اسلام(ص) و انکار معجزات او تفسیر کردهاند.[۲]
﴿وَإِذْ قَالَ عِيسَى ابْنُ مَرْيَمَ يَا بَنِي إِسْرَائِيلَ إِنِّي رَسُولُ اللَّهِ إِلَيْكُمْ مُصَدِّقًا لِمَا بَيْنَ يَدَيَّ مِنَ التَّوْرَاةِ وَمُبَشِّرًا بِرَسُولٍ يَأْتِي مِنْ بَعْدِي اسْمُهُ أَحْمَدُ فَلَمَّا جَاءَهُمْ بِالْبَيِّنَاتِ قَالُوا هَذَا سِحْرٌ مُبِينٌ ٦﴾ [صف:6]
﴿و هنگامی را که عیسی پسر مریم گفت ای فرزندان اسرائیل من فرستاده خدا به سوی شما هستم تورات را که پیش از من بوده تصدیق میکنم و به فرستادهای که پس از من میآید و نام او احمد است بشارتگرم پس وقتی برای آنان دلایل روشن آورد گفتند این سحری آشکار است ٦﴾
به گفته سید محمدتقی مدرسی از مفسران شیعه، این آیه بیانگر پیوستگی رسالتها است؛ به این معنا که حضرت عیسی(ع) رسالت خود را در امتداد رسالت حضرت موسی(ع) و در پیوند با رسالت حضرت محمد(ص) معرفی میکند.[۳] حسین وحید خراسانی نیز عدم انکار این بشارت از سوی عالمان یهودی و مسیحی در صدر اسلام را مؤید صحت آن دانسته است.[۴] علامه طباطبایی با استناد به آیات ۱۵۷ اعراف و ۲۹ فتح بر این باور است که بشارت ظهور پیامبر اسلام(ص) در متون انجیل نیز وجود داشته است.[۵]
در روایتی آمده است که امام رضا(ع) در مناظره با جاثلیق، به بشارت ظهور حضرت محمد(ص)، اهلبیت(ع) و امت او در انجیل یوحنا استناد کرد و جاثلیق وجود چنین مضامینی را در انجیل تأیید کرده است.[۶]
بشارت به دین کاملتر
به باور علامه طباطبایی بشارت به پیامبری پس از حضرت عیسی(ع) نشانهای از کاملتر و فراگیرتر بودن دعوت پیامبر بعدی است.[۷] مکارم شیرازی نیز تعبیر بشارت را نشانه تکامل آیین اسلام نسبت به ادیان پیشین تفسیر کرده است.[۸]
تطبیق احمد بر فارقلیط در انجیل
طبرسی در مجمع البیان برای واژه احمد دو احتمال معنایی ذکر میکند: بسیارستایشکننده و بسیارستایششده.[۹] در تفسیر نمونه، با بررسی اناجیل موجود، واژه فارقلیط که در متون سریانی به صورت «پارقلیطا» و در متون یونانی به صورت «پیرکلتوس» آمده، بهعنوان معادل احمد تفسیر شده است.[۱۰] برخی عالمان شیعه، این واژه را ناظر به بشارت حضرت عیسی(ع) به پیامبر اسلام دانستهاند.[۱۱] محمد صادقی تهرانی (درگذشت: ۱۳۹۰ش) در کتاب بشارات عهدین گفته است که علمای مسیحی برای پرهیز از اعتراف به بشارت ظهور پیامبر خاتم، واژه «پیرکلتوس» را به «پاراکلتوس» تغییر دادهاند.[۱۲]
جعفر سبحانی مفسر شیعه در کتاب احمد موعود انجیل واژه احمد را بر فارقلیط انجیل تطبیق میکند.[۱۳] با این حال برخی معتقدند از قرآن تنها اصل بشارت عیسی(ع) به آمدن «احمد» قابل برداشت است و اثبات وجود این واژه یا معادل آن در متن انجیل محل بحث است.[۱۴]
پانویس
- ↑ شیخ طوسی، التبیان، دار احیاء التراث العربی، ج۹، ص۵۹۳؛ طبرسی، مجمع البیان، ۱۳۶۷ش، ج۹، ص۴۱۹؛ مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۴ش، ج۲۴، ص۷۲.
- ↑ مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۴ش، ج۲۴، ص۷۲ ـ ۷۳.
- ↑ مدرسی، من هدی القرآن، ۱۴۱۹ق، ج۲۸، ص۳۴۵ ـ ۳۴۴.
- ↑ وحید خراسانی، رساله توضیح المسائل، ۱۴۲۸ق، مقدمه، ص۹۴ و ۹۵.
- ↑ طباطبایی، تفسیر المیزان، ۱۳۵۲ش، ج۱۹، ص۲۵۳.
- ↑ عروسی حویزی، تفسیر نور الثقلین، ۱۳۷۳ش، ج۵، ص۳۱۳.
- ↑ طباطبایی، تفسیر المیزان، ۱۳۵۲ش، ج۱۹، ص۲۵۲.
- ↑ مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۴ش، ج۲۴، ص۷۳.
- ↑ طبرسی، مجمع البیان، ۱۳۶۷ش، ج۹، ص۴۲۰.
- ↑ مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۴ش، ج۲۴، ص۷۴ ـ ۷۵.
- ↑ منتظری، رساله استفتائات، قم، ج۲، ص۵۵.
- ↑ صادقی تهرانی، بشارات عهدین، ۱۳۹۲ش، ص۱۳.
- ↑ سلیمانی اردستانی، «قرآن کریم و بشارتهای پیامبران»، ص۵۶.
- ↑ سلیمانی اردستانی، «قرآن کریم و بشارتهای پیامبران»، ص۵۶.
منابع
- سلیمانی اردستانی، عبدالرحیم، «قرآن کریم و بشارتهای پیامبران»، فصلنامه هفت آسمان، شماره ۱۶، زمستان ۱۳۸۱ش.
- شیخ طوسی، محمد بن حسن، التبیان فی تفسیر القرآن، بیروت، دار احیاء التراث العربی، بیتا.
- صادقی تهرانی، محمد، بشارات عهدین، قم، شکرانه، ۱۳۹۲ش.
- صادقی تهرانی، محمد، الفرقان فی تفسیر القرآن بالقرآن و السنة، بیروت، مؤسسة الاعلمی للمطبوعات، ۱۴۰۶ق.
- طباطبایی، سید محمدحسین، المیزان فی تفسیر القران، بیروت، مؤسسة الأعلمی للمطبوعات، ۱۳۵۲ش.
- طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، بیروت، دارالمعرفه، ۱۳۶۷ش.
- عروسی حویزی، عبد علی، تفسیر نور الثقلین، قم، اسماعیلیان، ۱۳۷۳ش/۱۴۱۵ق.
- مدرسی، سید محمدتقی، من هدی القرآن، تهران، دار محبیالحسین، چاپ اول، ۱۴۱۹ق/۱۹۹۹م.
- مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، تهران، دار الکتب الاسلامیه، ۱۳۷۴ش.
- منتظری، حسینعلی، رساله استفتائات، ج۲، قم، بینا، چاپ اول، بیتا.
- وحید خراسانی، حسین، رساله توضیح المسائل، قم، مدرسه امام باقر(ع)، چاپ نهم، ۱۴۲۸ق.