پرسش:دلیل بزرگداشت اربعین امام حسین(ع) چیست؟
| پیاده‌روی اربعین | |
|---|---|
 تصویری از پیاده‌روی اربعین در سال ۱۹۷۰م | |
| اطلاعات آئین | |
| زمان‌برگزاری | ماه صفر تا روز اربعین |
| مکان برگزاری | از سرتاسر عراق در مسیرهای منتهی به کربلا؛ مهمترین مسیر از نجف به کربلا است. |
| گستره جغرافیایی | کشورهای اسلامی |
| ادعیه | زیارت اربعین |
| اوراد و اشعار | هوسه‌خوانی |
| آیین‌های مهم | |
| سینه‌زنی • افطاری • تشییع جنازه • تعزیه خوانی سایر آیین‌ها | |
| چرا تنها برای امام حسین(ع) مراسم اربعین گرفته می‌شود؟ |
دلیل بزرگداشت اربعین حسینی را به سبب برگرداندن سر امام حسین(ع) به بدنش و دفن آن در روز اربعین، دانسته‌اند و به همین خاطر زیارت اربعین توصیه شده است.[۱]
برخی محققان مهمترین دلیل بزرگداشت را روایت امام حسن عسکری(ع)[۲] می‌دانند که در آن زیارت اربعین از نشانه‌های مؤمن شمرده شده است.[۳] همچنین امام صادق(ع) در تعلیم زیارت اربعین به صَفوانِ بن مِهران، به بزرگداشت این روز اشاره کرده است.[۴]
آیت الله مکارم شیرازی(زاده ۱۳۰۵ش) از مراجع تقلید شیعه دلیل بزرگداشت اربعین امام حسین(ع) را، نقش بسيار مهم شهادت او در بقای اسلام می‌داند.[۵]
مراسم اربعین (به معنای چهلمین روز درگذشت مردگان)، تا قبل از واقعه عاشورا رسم نبود.[۶] بیستم ماه صفر چهلمین روز بعد از شهادت امام حسین(ع) را اربعین حسینی یا روز اربعین می‌نامند.[۷]
سیره امامان معصوم(ع) بر زنده نگه‌داشتن چنین مجالسی بوده‌است.[۸] روز اربعین میان شیعیان دارای اعتبار بوده که بخاطر آن زیارت اربعین می‌خواندند و اگر می‌توانستند مانند جابر بن عبدالله انصاری(درگذشت بین سال‌های ۶۸ق تا ۷۹ق) صحابی پیامبر اسلام(ص)، بر مزار امام حسین(ع) گرد آمده و آن امام را زیارت می‌کردند.[۹]
اهمیت این روز سبب شده شیعیان به ویژه ساکنان عراق، همه ساله از نقاط مختلف به سوی کربلا، پیاده حرکت کنند.[۱۰] برخی معتقد‌ند حرکت به سوی کربلا در روز اربعین از زمان ائمه اطهار(ع) در بین شیعیان رایج بوده است.[۱۱] شیعیان حتی در زمان بنی امیه و بنی عباس نیز به این حرکت پایبند بودند.[۱۲]
دشمنان امام حسین(ع)، در تلاش برای فراموشی واقعه کربلا، زائران امام(ع) را شکنجه می‌کردند و می‌کشتند.[۱۳] حتی در زمان متوکل عباسی، همه قبرهای کربلا را شخم زدند، مزرعه کردند و مانع آمدن مردم برای زیارت امام(ع) می‌شدند.[۱۴] شیعیان هم برای مقابله با آنها، از مناسبت‌هایی همچون اربعین استفاده می‌کردند.[۱۵] بزرگداشت این روز، در حقیقت زنده نگه‌داشتن دین اسلام و مبارزه با دشمنان دین اسلام است.[۱۶]
تاریخ بزرگداشت
شیخ طوسی(۳۸۵-۴۶۰ق)، محدث و فقیه شیعه، تاریخ بزرگداشت اين روز را، ورود جابر بن عبدالله انصاری، به همراه عطیه عوفی در اولین چهلم شهادت امام حسین(ع) به کربلا دانسته است.[۱۷] از این دو نفر به عنوان اولین زائران امام حسین(ع) یاد شده است.[۱۸]
سید بن طاووس(۵۸۹-۶۶۴ق)، از عالمان شیعه معتقد است اسیران کربلا نیز در این روز به کربلا بازگشته و قبر امام حسین(ع) و سایر شهدای کربلا را زیارت کردند.[۱۹] آنان موقع رسیدن، جابر بن عبدالله انصاری و برخی از بنی‌هاشم را دیدند که برای زیارت قبر امام حسین(ع) آمده بودند.[۲۰] با گریه و اندوه مجلس عزایی برپا کردند و پس از چند روز به مدینه بازگشتند.[۲۱]
پانویس
- ↑ ابن‌شهرآشوب، مناقب آل ابی‌طالب، انتشارات علامه، ج۴، ص۷۷.
- ↑ شیخ طوسی، تهذیب الاحکام، ۱۴۰۷ق، ج۶، ص۵۲.
- ↑ برای نمونه نگاه کنید به: جعفریان، «دلیل بزرگداشت اربعین چیست؟»، ص۴۰.
- ↑ رنجبر، پژوهشی در اربعین حسینی علیه السلام، مجله تاریخ در آیینه پژوهش، ۱۳۸۴ش، شماره ۵.
- ↑ مکارم شیرازی، احکام عزاداری، ۱۳۹۰ش، ص۱۱۷.
- ↑ حسینی طهرانی، اربعین در فرهنگ شیعه، ۱۴۲۶ق، ص۷۵.
- ↑ انوری، فرهنگ سخن، ۱۳۹۰ش، ج۱، ص۳۱۲؛ محدثی، فرهنگ عاشورا، ۱۳۷۶ش، ص۴۵؛ طوسی، مصباح المتهجد، ۱۴۱۱ق، ص۷۸۷؛ قمی، سفینة البحار، ۱۴۱۴ق، ج۸، ص۳۸۳.
- ↑ جعفریان، «دلیل بزرگداشت اربعین چیست؟»، بازتاب اندیشه، ۱۳۸۶ش، شماره۸۴.
- ↑ جعفریان، «دلیل بزرگداشت اربعین چیست؟»، ص۳۶.
- ↑ مظاهری، فرهنگ سوگ شیعی، ۱۳۹۵ش، ص۱۰۲؛ «زیارت اربعین»، وبگاه عاشورا.
- ↑ قاضی طباطبایی، تحقیق درباره اول اربعین، ۱۳۶۸ش، ص۲.
- ↑ قاضی طباطبایی، تحقیق درباره اول اربعین، ۱۳۶۸ش، ص۲.
- ↑ «موانع زیارت امام‌حسین(ع) در طول تاریخ»، مجله خبری زائر.
- ↑ پرسنده، بررسی سیاست‌های مذهبی متوکل عباسی، در مجله تاریخ اسلام در آینه پژوهش، بهار ۱۳۸۸، ص ۶۲، ابوالفرج اصفهانی، مقاتل الطالبیین، ۱۴۱۹ق، ص۴۷۸-۴۷۹؛ شیخ طوسی، الأمالی، ۱۴۱۴ق، ص۳۲۵ـ۳۲۹.
- ↑ «چرا فقط برای امام حسین (علیه السلام) روز اربعین تعیین شده است؟»، وبگاه شیعه نیوز.
- ↑ «چرا فقط برای امام حسین (علیه السلام) روز اربعین تعیین شده است؟»، وبگاه شیعه نیوز.
- ↑ طوسی، مصباح المتهجد، ۱۴۱۱ق، ص۷۸۷ ؛ قمی، سفینة البحار، ۱۴۱۴ق، ج۸، ص۳۸۳.
- ↑ طوسی، مصباح المتهجد، ۱۴۱۱ق، ص۷۸۷؛ قمی، سفینة البحار، ۱۴۱۴ق، ج۸، ص۳۸۳.
- ↑ ابن‌طاووس، الملهوف علی قتلی الطفوف، ۱۴۱۴ق، ص۲۲۵.
- ↑ ابن‌طاووس، الملهوف علی قتلی الطفوف، ۱۴۱۴ق، ص۲۲۵.
- ↑ ابن‌طاووس، الملهوف علی قتلی الطفوف، ۱۴۱۴ق، ص۲۲۵.
منابع
- «چرا فقط امام حسین (علیه السلام) اربعین دارد؟»، وبگاه تبیان، تاریخ درج مطلب: ۱۳ دی ۱۳۹۱ش، تاریخ بازدید: ۷ آذر ۱۴۰۰ش.
- «موانع زیارت امام‌حسین(ع) در طول تاریخ»، مجله خبری زائر، تاریخ درج مطلب: ۳ مهر ۱۳۹۷، تاریخ بازدید: ۷ آذر ۱۴۰۰ش.
- ابن‌شهرآشوب، محمد بن علی، مناقب آل ابی‌طالب، بی‌جا، انتشارات علامه، بی‌تا.
- ابن‌شهرآشوب، محمد بن علی، مناقب آل ابی‌طالب، قم، انتشارات علامه، ۱۳۷۹ق.
- ابن‌طاووس، علی بن موسی، الملهوف علی قتلی الطفوف، قم، اسوه، ۱۴۱۴ق.
- ابوالفرج اصفهانی، علی بن حسین، مقاتل الطالبیین، بیروت، مؤسسة الاعلمی للمطبوعات، ۱۴۱۹ق.
- انوری، حسن، فرهنگ سخن، تهران، انتشارات سخن، ۱۳۹۰ش.
- پرسنده، محمد اعظم، بررسی سیاست‌های مذهبی متوکل عباسی، در مجله تاریخ اسلام در آینه پژوهش، بهار ۱۳۸۸، شماره ۲۱.
- جعفریان، رسول، «دلیل بزرگداشت اربعین چیست؟»، قم، بازتاب اندیشه، ۱۳۸۶ش، شماره۸۴.
- جعفریان، رسول، «دلیل بزرگداشت اربعین چیست؟»، در مجموعه مقالات اربعین، تهران، نشر مشعر، ۱۳۹۴ش.
- حسینی طهرانی، سید محمد محسن، اربعین در فرهنگ شیعه، تهران، مکتب وحی، ۱۳۹۵ش.
- رنجبر، محسن، پژوهشی در اربعین حسینی علیه السلام، مجله تاریخ در آیینه پژوهش، ۱۳۸۴ش، شماره ۵.
- شیخ طوسی، محمد بن حسن، الأمالی، قم، دارالثقافه، ۱۴۱۴ق.
- طوسی، محمد بن الحسن، تهذیب الاحکام، تهران، دارالکتب الاسلامیه، ۱۴۰۷ق.
- طوسی، محمد بن حسن، مصباح المتهجد و سلاح المتعبد، بیروت، مؤسسة فقه الشیعة، چاپ اول، ۱۴۱۱ق.
- قاضی طباطبایی، سید محمد علی، تحقیق درباره اول اربعین حضرت سیدالشهدا(ع)، قم، بنیاد شهید قاضی طباطبایی، ۱۳۶۸ش.
- قمی، شیخ عباس، سفینة البحار، قم، نشر اسوه، ۱۴۱۴ق.
- محدثی، جواد، فرهنگ عاشورا، قم، نشر معروف، ۱۳۷۶ش.
- مظاهری، محسن حسام، فرهنگ سوگ شیعی، بی‌جا، نشر آرما، ۱۳۹۵ش.
| آیا می‌دانستید که... | جدیدترین پرسش‌ها |
| درگاه:پرسش/آیا می‌دانستید |