پرسش:چرا تنها برای امام حسین(ع) مراسم اربعین گرفته می‌شود؟

از ویکی شیعه

دلیل اختصاص اربعین برای امام حسین(ع) را، بخاطر نقش مهم شهادت و فداکاری‌های او و یارانش در بقای اسلام دانسته‌اند. امام حسین(ع) در میان ائمه(ع) دارای امتیازهایی است که سایر معصومان(ع) این امتیازها را ندارند. اربعین امام حسین(ع) را از جمله این امتیازها بیان کرده‌اند. بنابر گزارش‌های تاریخی، هیچ‌یک از ائمه(ع) در زمان حضورشان، برای غیر از امام حسین(ع)، مراسم عزاداری و اربعین نگرفته‌اند. شیعیان در مقابله با تلاش دشمنان برای فراموشی امام حسین(ع)، از مناسبت‌هایی همچون اربعین استفاده می‌کردند.

دلیل اختصاص اربعین

خداوند در برابر مصیبت‌های امام حسین(ع)، که قابل مقایسه با مصائب هیچ یک از معصومان(ع) نیست،[۱] به ایشان اختصاصاتی داده است.[۲] اربعین حسینی، را یکی از این اختصاصات برشمرده‌اند.[۳] اختصاص اربعین، بدلیل نقش مهم شهادت امام(ع) در بقای اسلام دانسته شده است.[۴] برخی از این امتیازها عبارتند از:

  • خوردن خاک حرام است مگر تربت امام حسین(ع) که یکی از آن امورِ مختص به امام است.[۵] خداوند این ویژگی را در عوض شهادت امام(ع) به او داده است.[۶]
  • یکی دیگر از این امور زیارت اربعین است. در روایات متعدد آمده است آسمان چهل روز بر امام حسین(ع) گریه کرد به گونه‌ای که بر کسی جز او و یحیای پیامبر، گریه نکرده است.[۸] بعید نیست که یکی از دلایل چهل روز عزاداری بر امام(ع) همراهی با سایر مخلوقات باشد که در روز چهلم با زیارت اربعین به پایان می‌رسد.[۹]

این امتیازاتی که به امام حسین(ع) داده شده است و سایر معصومان(ع) حتی پیامبر اسلام(ص)، فاقد آن می‌باشند[۱۲] به‌خاطر برتری او بر سایر معصومان(ع) نیست، بلکه به سبب نوع مصیبت‌ها و نحوه شهادت امام(ع) بوده است.[نیازمند منبع]برخی از پژوهشگران مراسم اربعین را در فرهنگ شیعه مختص امام حسین(ع) دانسته وبرای غیر او جایز ندانسته‌اند.[۱۳]

عزاداری ائمه برای امام حسین(ع)

جایگاه ویژه سوگواری در منابع حدیثی شیعه به گونه‌ای است که ائمه بعد از امام حسین(ع)، ده روز اول محرم را در اندوه به سر می­‌بردند و شاعران در عزای امام و یارانش شعر می‌سرودند.[۱۴] در ارتباط با دیگر امامان، هیچ روایت و سند تاریخی وجود ندارد که در زمان حضورشان، برای روز شهادت و یا چهلم امامی غیر از امام حسین(ع)، توصیه به عزاداری عمومی کرده باشند.[۱۵]

نشانه های مؤمن پنج چیز است:

در زمان امام صادق(ع)، شیعیان تنها ایام شهادت امام حسین(ع) را عزای عمومی می‌دانستند.[۱۷] آنها اینچنین مراسم عزاداری را نسبت به دیگر ائمه برپا نمی‌کردند.[۱۸] برخی معتقدند اربعین امام حسین(ع)، ملاک ایمان و علامت مومن است.[۱۹] در حدیثی، امام عسکری(ع) زیارت اربعین را یکی از نشانه‌های مومن می‌داند. [۲۰]

سیره امامان معصوم بر زنده نگه‌داشتن چنین مجالسی، سبب اعتبار این روز میان شیعیان شده است.[۲۱] اهمیت این روز سبب شده شیعیان به ویژه ساکنان عراق، همه ساله از نقاط مختلف به سوی کربلا، پیاده حرکت کنند.[۲۲]

تلاش دشمنان برای فراموشی امام حسین(ع)

دشمنان امام حسین(ع)، در تلاش برای فراموشی واقعه کربلا، زائران امام(ع) را شکنجه می‌کردند و برخی را می‌کشتند.[۲۳] در زمان متوکل عباسی(زاده ۲۰۶ق)، همه قبرهای کربلا را شخم زدند، مزرعه کردند و مانع آمدن مردم برای زیارت امام(ع) می‌شدند.[۲۴] شیعیان هم برای مقابله با آنها، از مناسبت‌هایی همچون اربعین استفاده می‌کردند.[۲۵] بزرگداشت این روز، در حقیقت زنده نگه‌داشتن دین اسلام و مبارزه با دشمنان دین اسلام است.[۲۶]

پانویس

  1. مکارم شیرازی، احکام عزاداری، ۱۳۹۰ش، ص۱۱۷.
  2. دهقانی نژاد،«شش فایده گریه و عزاداری برای امام حسین(ع)»، وبگاه حوزه نیوز، ۲۸ مهر ۱۳۹۴ -رضا دهقانی نژاد
  3. ،چرا برای بقیه ائمه زیارت اربعین وارد نشده است، وبگاه مفتاح.
  4. مکارم شیرازی، احکام عزاداری، ۱۳۹۰ش، ص۱۱۷.
  5. علامه مجلسی، زادالمعاد، ۱۴۰۳ق، ص۵۱.
  6. علامه مجلسی، زادالمعاد، ۱۴۰۳ق، ص۵۱.
  7. صدوق، الامالی، ۱۴۱۷ق ، ج‏۱، ص۱۳۰؛ قمی، ابن‌قولویه، کامل الزیارات، ۱۳۹۱ش، باب۳۲، ص۱۰۷.
  8. مکارم شیرازی، احکام عزاداری، ۱۳۹۰ش ص۱۱۷.
  9. ابن‌قولویه، کامل الزیارات، ۱۳۵۶ش، ص۹۵.
  10. مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۳ق، ج۹۸، ص۳۳۴.
  11. مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۳ق، ج۹۸، ص۳۳۴.
  12. دهقانی نژاد، «شش فایده گریه و عزاداری برای امام حسین(ع)»، وبگاه حوزه نیوز.
  13. https://maktabevahy.org/search?q=اختصاص%2Bاربعین%2Bبه%2Bسید%2Bالشهداء%2Bعلیه%2Bالسلام
  14. ابن‌قولویه قمی، کامل الزیارات، ۱۳۵۶ش، ج۱، ص۱۰۴-۱۰۶.
  15. «آیا می‌توان برای امام علی(ع) و دیگر معصومان(ع) مراسم اربعین برقرار کرد؟»، وبگاه اسلام کوئست.
  16. شیخ طوسی، تهذیب الاحکام، ۱۴۰۷ق، ج۶، ص۵۲.
  17. شیخ صدوق، علل الشرایع، ج۱، ص۲۲۵، المکتبة الحیدریة، قم.
  18. شیخ صدوق، علل الشرایع، المکتبة الحیدریة، ج۱، ص۲۲۵.
  19. ترکاشوند، «فلسفه اربعین گرفتن برای امام حسین(ع)»، وبگاه ابنا.
  20. عسکری، «چرا فقط برای امام حسین (ع) اربعین می‌گیرند؟»، خبرگزاری تسنیم
  21. جعفریان، «دلیل بزرگداشت اربعین چیست؟»، بازتاب اندیشه، ۱۳۸۶ش، شماره۸۴.
  22. مظاهری، فرهنگ سوگ شیعی، ۱۳۹۵ش، ص۱۰۲؛ «زیارت اربعین»، وبگاه عاشورا.
  23. «موانع زیارت امام‌حسین(ع) در طول تاریخ»، مجله خبری زائر.
  24. پرسنده، بررسی سیاست‌های مذهبی متوکل عباسی، در مجله تاریخ اسلام در آینه پژوهش، بهار ۱۳۸۸، ص ۶۲؛ ابوالفرج اصفهانی، مقاتل الطالبیین، ۱۴۱۹ق، ص۴۷۸-۴۷۹؛ شیخ طوسی، الأمالی، ۱۴۱۴ق، ص۳۲۵ـ۳۲۹.
  25. «چرا فقط برای امام حسین (علیه السلام) روز اربعین تعیین شده است؟»، وبگاه شیعه نیوز.
  26. «چرا فقط برای امام حسین (علیه السلام) روز اربعین تعیین شده است؟»، وبگاه شیعه نیوز.

منابع

  • «آیا می‌توان برای امام علی(ع) و دیگر معصومان(ع) مراسم اربعین برقرار کرد؟»، وبگاه اسلام کوئست.
  • «چرا فقط برای امام حسین (علیه السلام) روز اربعین تعیین شده است؟»، وبگاه شیعه نیوز، تاریخ درج مطلب: ۱۰ دی ۱۳۹۱ش، تاریخ بازدید: ۷ آذر ۱۴۰۰ش.
  • «موانع زیارت امام‌حسین(ع) در طول تاریخ»، مجله خبری زائر، تاریخ درج مطلب: ۳ مهر ۱۳۹۷، تاریخ بازدید: ۷ آذر ۱۴۰۰ش.
  • ابن‌قولویه، جعفر، کامل الزیارات، مصحح، امینی، عبدالحسین، نجف اشرف، دارالمرتضویة، چاپ اول، ۱۳۵۶ش.
  • ابوالفرج اصفهانی، علی بن حسین، مقاتل الطالبیین، بیروت، مؤسسة الاعلمی للمطبوعات، ۱۴۱۹ق.
  • بشارتی، علی محمد. از ظهور اسلام تا سقوط بغداد (تاریخ تحلیلی اسلام و ایران)، تهران، سازمان تبلیغات اسلامی؛ حوزۀ هنری، ۱۳۷۹ش.
  • پرسنده، محمد اعظم، بررسی سیاست‌های مذهبی متوکل عباسی، در مجله تاریخ اسلام در آینه پژوهش، بهار ۱۳۸۸، شماره ۲۱.
  • ترکاشوند، حسن، «فلسفه اربعین گرفتن برای امام حسین(ع)»، وبگاه ابنا، تاریخ درج مطلب: ۹ آبان ۱۳۹۶ش، تاریخ بازدید: ۶ آذر ۱۴۰۰ش.
  • جعفریان، رسول، «دلیل بزرگداشت اربعین چیست؟»، بازتاب اندیشه، ۱۳۸۶ش، شماره۸۴.
  • دهقانی نژاد، رضا، «شش فایده گریه و عزاداری برای امام حسین(ع)»، وبگاه حوزه نیوز، تاریخ درج مطلب: ۲۸ مهر ۱۳۹۴، تاریخ بازدید: ۷ آذر ۱۴۰۰ش.
  • شیخ صدوق، محمد بن علی، علل الشرایع، نجف، المکتبة الحیدریة، بی‌تا.
  • شیخ طوسی، محمد بن حسن، الأمالی، قم، دارالثقافه، ۱۴۱۴ق.
  • عسکری، اصغر، «چرا فقط برای امام حسین (ع) اربعین می‌گیرند؟»، خبرگزاری تسنیم، تاریخ درج مطلب: ۱۷ مهر ۱۳۹۹، تاریخ بازدید: ۷ آذر ۱۴۰۰ش.
  • علامه مجلسی، محمدباقر، بحار الانوار، بی‌جا، دارالاحیاء التراث، ۱۴۰۳ق.
  • مکارم شیرازی، ناصر، احکام عزاداری، قم، انتشارات امام علی بن ابی طالب(ع)، چاپ دوم، ۱۳۹۰ش.
آیا می‌دانستید که... جدیدترین پرسش‌ها
درگاه:پرسش/آیا می‌دانستید