آیینه حکمت (کتاب)

آیینه حکمت

اطلاعات کتاب
نویسنده	میرزا حسن لاهیجی
موضوع	فلسفه
زبان	فارسی

آیینه حکمت کتابی فلسفی و کلامی به زبان فارسی درباره آشتی دادن میان حکمت و شریعت و بیان یگانگی آن دو، نوشته میرزا حسن لاهیجی قمی (متوفی۱۱۲۱ق) پسر ملاعبدالرزاق لاهیجی قمی است.

تاریخ نگارش

میرزا حسن لاهیجی این کتاب را ظاهراً در ۱۰۷۰ق نوشته است.

ساختار

آیینه حکمت ۳ باب دارد:

1. باب اول در ۳ فصل و شامل تعریف حکمت و بیان فضیلت آن است.
2. باب دوم ۱۰ فصل دارد و مفصل‌ترین ابواب کتاب است که مؤلف در آن مسائل عمده مورد اختلاف مُتَشرِّعین (دینداران) و فلاسفه را یاد کرده و به حلِّ آنها کوشیده است.
3. باب سوم در دو فصل و شامل مدح و ستایش حکیمان و فضل حکمت است.

نویسنده در مقدمه کتاب پس از ذکر مطالبی درباره بی‌پایگی نزاع میان حکما و متشرعین، فلسفه و دین را مؤیِّد یکدیگر می‌خواند و آنگاه به ستایش معلم اول و دانای یونان ارسطو و شرح تقسیمات او می‌پردازد، و هر یک از اقسام حکمت را با آیات قرآن مجید و احادیث پیامبر اکرم(ص) تطبیق می‌کند و بدین سان نشان می‌دهد که میان دین و فلسفه نزاعی نیست.

نسخه ها

نسخه‌های خطی این کتاب در کتابخانه ملی (تهران)، مدرسه صدر بازار (اصفهان)، آستان قدس رضوی، مدرسه نواب (مشهد)، شورای ملی، کتابخانه مرکزی دانشگاه تهران و دانشکده الهیات و معارف اسلامی (تهران) موجود است.

مؤلف در این کتاب می‌گوید که به زبان عربی نیز کتابی به نام اُلفَةُ الفُرقة را درباره همین موضوع نوشته است.

منابع

• آقابزرگ، الذریعه، ناشر: اسماعيليان قم و كتابخانه اسلاميه تهران‌۱۴۰۸ق، ج۱، ص۵۲.
• الهیات، تهران، خطی، ص۱۹۳.
• امین، محسن، اعیان الشیعه، بیروت، ۱۴۰۳ق، ج۵، ص۱۳۳.
• شورا، خطی، ج۱۰، ص۸۲۶-۸۶۳.
• مدرس، محمدعلی، ریحانة الادب، تبریز، ۱۳۴۶ش، ج۴، ص۳۶۱-۳۶۳.
• مرکزی، خطی، ۹/۹۱۸؛ مشهد ۲، خطی، ج۲، ص۵۶۶.
• ملی، خطی، ج۴، ص۴۴۳-۴۴۴.
• منزوی، خطی، ج۲، ص۷۲۵-۷۲۶.

پیوند به بیرون

• منبع مقاله: دایرة‌المعارف بزرگ اسلامی