دعای سی‌ام صحیفه سجادیه

مقاله نامزد خوبیدگی
از ویکی شیعه
دعای سی‌ام صحیفه سجادیه
نسخه خطی صحیفه سجادیه، به خط نسخ احمد نیریزی، کتابت در سال ۱۱۴۵ قمری
نسخه خطی صحیفه سجادیه، به خط نسخ احمد نیریزی، کتابت در سال ۱۱۴۵ قمری
اطلاعات دعا و زیارت
موضوعدعا برای پرداخت قرض، آثار فقر و غنا بر زندگی انسان
مأثور/غیرمأثورمأثور
صادره ازامام سجاد(ع)
راویمتوکل بن هارون
منابع شیعیصحیفه سجادیه
دعاها و زیارات مشهور
دعای توسلدعای کمیلدعای ندبهدعای سماتدعای فرجدعای ابوحمزه ثمالیزیارت عاشورازیارت جامعه کبیرهزیارت وارثزیارت امین‌اللهزیارت اربعین


دعای سی‌ام صحیفه سجادیه از دعا‌های مأثور از امام سجاد(ع) که در آن برای پرداخت بدهی و حفظ آبرو از خدا درخواست کمک شده است. امام سجاد(ع) در این دعا به آثار فقر و غنا بر زندگی انسان پرداخته و از اسراف به خدا پناه برده است. برخورداری از روحیه بخشش و میانه‌روی، محبوبیتِ هم‌نشینی با تهی‌دستان و نداشتن غرور و گردن‌کشی از دیگر درخواست‌های امام(ع) در دعای سی‌ام صحیفه است.

دعای سی‌ام در شرح‌های صحیفه سجادیه همچون دیار عاشقان اثر حسین انصاریان و شهود و شناخت اثر حسن ممدوحی کرمانشاهی به زبان فارسی و در کتاب ریاض السالکین اثر سید علی‌خان مدنی به زبان عربی شرح شده است.

نیایش

آموزه‌ها

موضوع اصلی دعای سی‌ام، درخواست کمک از خدا برای پرداخت بدهی است. امام سجاد(ع) در اين دعا به آثار فقر و غنا بر زندگی انسان می‌پردازد و از او رزق و روزی مُکفی جهت رسیدن به مقام قرب الهی و پرداخت انفاق درخواست می‌کند.[۱] آموزه‌های این دعا به شرح ذیل است:

  • پناه بردن به خدا برای حفظ آبرو و آرامش ذهن و خیال به خاطر داشتن بدهی
  • آثار زیان‌بار بدهی بر ذهن و فکر انسان
  • پناه بردن به خدا از خواری بدهی در زندگی دنیا و گرفتاری‌اش پس از مرگ
  • دعا برای رهایی از سختی داشتن قرض و رسیدن به ثروت و رزق کافی
  • پناه بردن به خدا از اسراف و زياده‌روى
  • دعا برای داشتن روحیه بخشش و ميانه‌روى در امور
  • دعا برای توفیق به‌دست آوردن روزی حلال
  • پناه بردن به خدا از گردن‌کشی و خودبینی به خاطر ثروت‌های کلان
  • درخواست دوست داشتن هم‌نشینی با تهی‌دستان و داشتن صبر در رفتار با آنان
  • دعا برای دریافت پاداش اخروی به خاطر سختی‌های مادی در دنیا
  • اعتراف به فضل و بخشندگی و بزرگواری خداوند
  • استفاده از ثروت برای رسیدن به قرب الهی[۲]

شرح‌ها

دعای سی‌ام در شرح‌های صحیفه سجادیه از جمله در کتاب دیار عاشقان اثر حسین انصاریان،[۳] شهود و شناخت اثر محمدحسن ممدوحی کرمانشاهی[۴] و شرح و ترجمه صحیفه سجادیه اثر سید احمد فهری[۵] به زبان فارسی شرح شده است.

دعای سی‌ام صحیفه سجادیه همچنین در کتاب‌هایی مانند ریاض السالکین اثر سید علی‌خان مدنی،[۶] فی ظلال الصحیفة السجادیه اثر محمدجواد مغنیه،[۷] ریاض العارفین تألیف محمد بن محمد دارابی[۸] و آفاق الروح نوشته سید محمدحسین فضل‌الله[۹] به زبان عربی شرح شده است. واژه‌های این دعا هم در شرح‌های لغوی مانند تعلیقات علی الصحیفه السجادیه اثر فیض کاشانی[۱۰] و شرح الصحیفة السجادیه نوشته عزالدین جزائری[۱۱] توضیح داده شده است.

متن و ترجمه

دعای سی‌ام صحیفه سجادیه

مـتـن ترجمه[۱۲]
وَ کانَ مِنْ دُعَائِهِ علیه‌السلام فِی الْمَعُونَةِ عَلَی قَضَاءِ الدَّینِ

(۱) اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ، وَ هَبْ لِی الْعَافِیةَ مِنْ دَینٍ تُخْلِقُ بِهِ وَجْهِی، وَ یحَارُ فِیهِ ذِهْنِی، وَ یتَشَعَّبُ لَهُ فِکرِی، وَ یطُولُ بِمُمَارَسَتِهِ شُغْلِی
(۲) وَ أَعُوذُ بِک، یا رَبِّ، مِنْ هَمِّ الدَّینِ وَ فِکرِهِ، وَ شُغْلِ الدَّینِ وَ سَهَرِهِ، فَصَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ، وَ أَعِذْنِی مِنْهُ، وَ أَسْتَجِیرُ بِک، یا رَبِّ، مِنْ ذِلَّتِهِ فِی الْحَیاةِ، وَ مِنْ تَبِعَتِهِ بَعْدَ الْوَفَاةِ، فَصَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ، وَ أَجِرْنی مِنْهُ بِوُسْعٍ فَاضِلٍ أَوْ کفَافٍ وَاصِلٍ.
(۳) اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ، وَ احْجُبْنِی عَنِ السَّرَفِ وَ الِازْدِیادِ، وَ قَوِّمْنِی بِالْبَذْلِ وَ الِاقْتِصَادِ، وَ عَلِّمْنِی حُسْنَ التَّقْدِیرِ، وَ اقْبِضْنِی بِلُطْفِک عَنِ التَّبْذِیرِ، وَ أَجْرِ مِنْ أَسْبَابِ الْحَلَالِ أَرْزَاقِی، وَ وَجِّهْ فِی أَبْوَابِ الْبِرِّ إِنْفَاقِی، وَ ازْوِ عَنِّی مِنَ الْمَالِ مَا یحْدِثُ لِی مَخِیلَةً أَوْ تَأَدِّیاً إِلَی بَغْی أَوْ مَا أَتَعَقَّبُ مِنْهُ طُغْیاناً.
(۴) اللَّهُمَّ حَبِّبْ إِلَی صُحْبَةَ الْفُقَرَاءِ، وَ أَعِنِّی عَلَی صُحْبَتِهِمْ بِحُسْنِ الصَّبْرِ
(۵) وَ مَا زَوَیتَ عَنِّی مِنْ مَتَاعِ الدُّنْیا الْفَانِیةِ فَاذْخَرْهُ لِی فِی خَزَائِنِک الْبَاقِیةِ
(۶) وَ اجْعَلْ مَا خَوَّلْتَنِی مِنْ حُطَامِهَا، وَ عَجَّلْتَ لِی مِنْ مَتَاعِهَا بُلْغَةً إِلَی جِوَارِک وَ وُصْلَةً إِلَی قُرْبِک وَ ذَرِیعَةً إِلَی جَنَّتِک، إِنَّک «ذُو الْفَضْلِ الْعَظِیمِ»، وَ أَنْتَ الْجَوَادُ الْکرِیمُ.
دعاى آن حضرت است در يارى خواستن از خدا براى پرداخت وام

(۱) خدایا! بر محمّد و آلش درود فرست و مرا از وامی که به خاطر آن آبرویم را بریزی به‌سلامت دار؛ وامی که ذهنم را پریشان می‌کند و فکرم را پراکنده می‌سازد و کارم را در چاره کردن آن طولانی می‌کند.

(۲) ای پروردگارم! از اندوه وام و فکرش و از دل مشغولی به آن و بی‌خوابی‌اش، به تو پناه می‌برم؛ پس بر محمّد و آلش درود فرست و مرا از آن پناه ده. ای پروردگارم! از خواری وام در این زندگی دنیا و از گرفتاری‌اش پس از مرگ، به تو پناه می‌جویم؛ پس بر محمّد و آلش درود فرست و مرا از سختی وام به ثروت سرشار و رزق کافی که از من قطع نشود، پناه ده.

(۳) خدایا! بر محمّد و آلش درود فرست و مرا از اسراف و زیاده‌خواهی بازدار و به بخشیدن و میانه‌روی مستقیم ساز و نیکو اندازه نگاه داشتن را به من بیاموز و مرا به لطف خود از ولخرجی حفظ کن و روزی‌ام را از وسایل حلال جاری فرما و خرج کردنم را در راه‌های خیر و نیکی جهت ده؛ و ثروتی که برای من خودبینی ایجاد کند، یا به ستمگری کشاند، یا به دنبال آن دچار طغیان و سرکشی شوم، از من بگیر.

(۴) خدایا! هم‌نشینی با تهی‌دستان را محبوب من قرار ده و مرا در هم‌نشینی با آنان به صبر نیکو، یاری کن.

(۵) و آنچه از متاع دنیای نابود شدنی که از من گرفتی، آن را در خزانه‌های پایدارت برایم ذخیره ساز.

(۶) و آنچه از توشۀ ناچیز دنیا به من دادی و از کالای بی‌ارزشش برای من پیش انداختی، وسیلۀ رسیدن به جوارت و پیوستن به مقام قرب حضرتت و سببی به سوی بهشتت، قرار ده؛ همانا تو دارندۀ احسان عظیمی و تو بخشندۀ کریمی.

پانویس

  1. ممدوحی کرمانشاهی، شهود و شناخت، ۱۳۸۸ش، ج۲، ص۵۴۵.
  2. انصاریان، دیار عاشقان، ۱۳۷۳ش، ج۷ ص۹۳-۱۱۳؛ ممدوحی، کتاب شهود و شناخت، ۱۳۸۸ش، ج۲، ص۵۴۵-۵۶۰.
  3. انصاریان، دیار عاشقان، ۱۳۷۳ش، ج۷، ص۹۳-۱۱۳.
  4. ممدوحی، کتاب شهود و شناخت، ۱۳۸۸ش، ج۲، ص۵۴۵-۵۶۰.
  5. فهری، شرح و تفسیر صحیفه سجادیه، ۱۳۸۸ش، ج۲، ص۴۹۹-۵۲۳.
  6. مدنی شیرازی، ریاض السالکین، ۱۴۳۵ق، ج۴، ص۳۳۹-۳۶۸.
  7. مغنیه، فی ظلال الصحیفه، ۱۴۲۸ق، ص۳۷۷-۳۸۲.
  8. دارابی، ریاض العارفین، ۱۳۷۹ش، ص۳۸۷-۳۹۲.
  9. فضل‌الله، آفاق الروح، ۱۴۲۰ق، ج۲، ص۹۹-۱۲۲.
  10. فیض کاشانی، تعلیقات علی الصحیفة السجادیه، ۱۴۰۷ق، ص۶۶-۶۷.
  11. جزایری، شرح الصحیفة السجادیه، ۱۴۰۲، ص۱۶۰-۱۶۱.
  12. ترجمه از شیخ حسین انصاریان.


منابع

  • انصاریان، حسین، دیار عاشقان: تفسیر جامع صحیفه سجادیه، تهران، پیام آزادی، ۱۳۷۲ش.
  • جزایری، عزالدین، شرح الصحیفة السجادیة، بیروت، دار التعارف للمطبوعات، ۱۴۰۲ق.
  • دارابی، محمد بن محمد، ریاض العارفین فی شرح الصحیفه السجادیه، تحقیق حسین درگاهی، تهران، نشر اسوه، ۱۳۷۹ش.
  • فضل‌الله، سید محمدحسین، آفاق الروح، بیروت، دارالمالک، ۱۴۲۰ق.
  • فهری، سیداحمد، شرح و ترجمه صحیفه سجادیه، تهران، اسوه، ۱۳۸۸ش.
  • فیض کاشانی، محمد بن مرتضی، تعلیقات علی الصحیفه السجادیه، تهران، مؤسسه البحوث و التحقیقات الثقافیه، ۱۴۰۷ق.
  • مدنی شیرازی، سید علی‌خان، ریاض السالکین فی شرح صحیفة سیدالساجدین، قم، مؤسسه النشر الاسلامی، ۱۴۳۵ق.
  • مغنیه، محمدجواد، فی ظلال الصحیفه السجادیه، قم، دار الکتاب الاسلامی، ۱۴۲۸ق.
  • ممدوحی کرمانشاهی، حسن، شهود و شناخت، ترجمه و شرح صحیفه سجادیه، مقدمه آیت‌الله جوادی آملی، قم، بوستان کتاب، ۱۳۸۸ش.

پیوند به بیرون