دعای بیست و نهم صحیفه سجادیه

مقاله نامزد خوبیدگی
از ویکی شیعه
دعای بیست و نهم صحیفه سجادیه
نسخه خطی صحیفه سجادیه، به خط نسخ احمد نیریزی، کتابت در سال ۱۱۴۵ قمری
نسخه خطی صحیفه سجادیه، به خط نسخ احمد نیریزی، کتابت در سال ۱۱۴۵ قمری
اطلاعات دعا و زیارت
موضوعدعا به هنگام تنگدستی و طلب روزی
مأثور/غیرمأثورمأثور
صادره ازامام سجاد(ع)
راویمتوکل بن هارون
منابع شیعیصحیفه سجادیه
دعاها و زیارات مشهور
دعای توسلدعای کمیلدعای ندبهدعای سماتدعای فرجدعای ابوحمزه ثمالیزیارت عاشورازیارت جامعه کبیرهزیارت وارثزیارت امین‌اللهزیارت اربعین


دعای بیست و نهم صحیفه سجادیه از دعا‌های مأثور از امام سجاد(ع) است که به هنگام سختیِ معیشت و طلب رزق و روزی از خدا می‌خواند. امام زین العابدین(ع) در این دعا به آزمایش انسان‌ها توسط خدا به وسیله سختی معیشت اشاره کرده و آن را باعث برخی از سوءظن‌ها درباره معیشت دانسته است. همچنین در این دعا تلاش‌ بی‌جا برای رزق و روزی را سرزنش کرده و از بین بردن پریشانی را با یقین به وعده خدا در تأمین روزی امکان‌پذیر می‌داند.

دعای بیست و نهم در شرح‌های صحیفه سجادیه همچون شهود و شناخت اثر حسن ممدوحی کرمانشاهی به زبان فارسی و در کتاب ریاض السالکین اثر سید علی‌خان مدنی به زبان عربی شرح شده است.

نیایش

آموزه‌ها

موضوع اصلی دعای بیست و نهم صحیفه، دعا به هنگام تنگدستى است. به گفته ممدوحی کرمانشاهی در اين دعا امام سجاد(ع) به بيان ديدگاه توحيدى در تأمين روزى اشاره کرده است.[۱] آموزه‌های این دعا در پنج فراز[۲] به شرح ذیل است:

  • آزمایش انسان‌ها با آروزهای طولانی و سختیِ معیشت
  • ريشه سوءظن و آرزوهاى طولانى و پيامدهاى آن دو
  • دل بستن به صاحبان عمر طولانی، نتیجه سوء ظن به رزاقیت خداوند
  • سختی طلب روزی به خاطر نداشتن یقین است.
  • درخواست و یقین و اعتماد به خداوند برای رهاشدن از رنج رسیدن به روزی
  • تلاش‌های بی‌جا برای رزق و روزی
  • روزى شما و آنچه به شما وعده داده شده، در آسمان است.
  • از بین بردن پریشانی و دل‌مشغولی برای روزی با یقین به روزی‌دهنده
  • سوگند خدا بر رساندن روزی به بندگان[۳]

شرح‌ها

دعای بیست و نهم در شرح‌های صحیفه سجادیه از جمله شهود و شناخت اثر محمدحسن ممدوحی کرمانشاهی[۴] و شرح و ترجمه صحیفه سجادیه اثر سید احمد فهری[۵] به زبان فارسی شرح شده است.

این دعا همچنین در کتاب‌هایی مانند ریاض السالکین اثر سید علی‌خان مدنی،[۶] فی ظلال الصحیفه السجادیه اثر محمدجواد مغنیه،[۷] ریاض العارفین تألیف محمد بن محمد دارابی[۸] و آفاق الروح نوشته سید محمدحسین فضل‌الله[۹] به زبان عربی شرح شده است. واژه‌های این دعا هم در شرح‌های لغوی مانند تعلیقات علی الصحیفه السجادیه اثر فیض کاشانی[۱۰] و شرح الصحیفه السجادیه نوشته عزالدین جزائری[۱۱] توضیح داده شده است.

متن و ترجمه

دعای بیست و نهم صحیفه سجادیه

مـتـن ترجمه[۱۲]
وَ کانَ مِنْ دُعَائِهِ علیه‌السلام إِذَا قُتِّرَ عَلَیهِ الرِّزْقُ

(۱) اللَّهُمَّ إِنَّک ابْتَلَیتَنَا فِی أَرْزَاقِنَا بِسُوءِ الظَّنِّ، وَ فِی آجَالِنَا بِطُولِ الْأَمَلِ حَتَّی الْتَمَسْنَا أَرْزَاقَک مِنْ عِنْدِ الْمَرْزُوقِینَ، وَ طَمِعْنَا بِآمَالِنَا فِی أَعْمَارِ الْمُعَمَّرِینَ.
(۲) فَصَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ، وَ هَبْ لَنَا یقِیناً صَادِقاً تَکفِینَا بِهِ مِنْ مَئُونَةِ الطَّلَبِ، وَ أَلْهِمْنَا ثِقَةً خَالِصَةً تُعْفِینَا بِهَا مِنْ شِدَّةِ النَّصَبِ
(۳) وَ اجْعَلْ مَا صَرَّحْتَ بِهِ مِنْ عِدَتِک فِی وَحْیک، وَ أَتْبَعْتَهُ مِنْ قَسَمِک فِی کتَابِک، قَاطِعاً لِاهْتِمَامِنَا بِالرِّزْقِ الَّذِی تَکفَّلْتَ بِهِ، وَ حَسْماً لِلِاشْتِغَالِ بِمَا ضَمِنْتَ الْکفَایةَ لَهُ
(۴) فَقُلْتَ وَ قَوْلُک الْحَقُّ الْأَصْدَقُ، وَ أَقْسَمْتَ وَ قَسَمُک الْأَبَرُّ الْأَوْفَی: «وَ فِی السَّماءِ رِزْقُکمْ وَ ما تُوعَدُونَ».
(۵) ثُمَّ قُلْتَ «فَوَ رَبِّ السَّماءِ وَ الْأَرْضِ إِنَّهُ لَحَقٌّ مِثْلَ ما أَنَّکمْ تَنْطِقُونَ».

دعاى آن حضرت است هنگامی که رزق و روزى بر او تنگ مى‌‌شد

(۱) خدایا! ما را در رزق و روزی‌مان به یقین نداشتن و در مدّت زندگی‌مان به درازی آرزو آزمودی؛ تا جایی که روزی‌های تو را، از روزی خوران خواستیم؛ و به آرزویمان نسبت به عمر طولانی، در عمر سال‌خوردگان طمع بستیم.

(۲) پس بر محمّد و آل محمّد درود فرست و ما را یقینی راستین بخش که به سبب آن از مشقّت طلب روزی بی‌نیازمان کنی و اطمینانی خالص به ما الهام کن تا به سبب آن از شدّت رنج و تعب نگاهمان داری.

(۳) و چنان کن که آنچه در قرآنت به روشنی و بی‌ ابهام وعده داده‌ای و از پی آن وعده در کتابت سوگند یاد کرده‌ای، ما را از دویدن دنبال آن رزقی که رساندنش را به ما عهده‌دار شده‌ای، باز دارد؛ و مانع پریشانی خاطر ما نسبت به آنچه ضامن کفایتش شده‌ای، گردد.

(۴) پس چنین گفته‌ای و گفتۀ تو حق و راست‌ترین گفته‌هاست و سوگند خورده‌ای و سوگندت عملی شده‌ترین سوگندها و سوگندی کامل و اجرایی ست: «و روزیِ شما و آنچه به شما وعده داده شده، در آسمان است.»

(۵) سپس گفتی: «پس به پروردگار آسمان و زمین سوگند، موجود بودن روزی و آنچه به آن وعده داده شده‌اید حق است، مانند آن‌که شما سخن می‌گویید».

پانویس

  1. ممدوحی کرمانشاهی، شهود و شناخت، ۱۳۸۸ش، ج۲، ص۵۲۹.
  2. ترجمه و شرح دعای بیست و نهم صحیفه سجادیه، سایت عرفان.
  3. ممدوحی، کتاب شهود و شناخت، ۱۳۸۸ش، ج۲، ص۵۲۹-۵۴۲.
  4. ممدوحی، کتاب شهود و شناخت، ۱۳۸۸ش، ج۲، ص۵۲۹-۵۴۲.
  5. فهری، شرح و تفسیر صحیفه سجادیه، ۱۳۸۸ش، ج۲، ص۴۸۷-۴۹۴.
  6. مدنی شیرازی، ریاض السالکین، ۱۴۳۵ق، ج۴، ص۳۱۱-۳۳۸.
  7. مغنیه، فی ظلال الصحیفه، ۱۴۲۸ق، ص۳۷۳-۳۷۶.
  8. دارابی، ریاض العارفین، ۱۳۷۹ش، ص۳۸۱-۳۸۷-.
  9. فضل‌الله، آفاق الروح، ۱۴۲۰ق، ج۲، ص۸۹-۹۸.
  10. فیض کاشانی، تعلیقات علی الصحیفه السجادیه، ۱۴۰۷ق، ص۶۵-۶۶.
  11. جزایری، شرح الصحیفه السجادیه، ۱۴۰۲، ص۱۵۸-۱۵۹.
  12. ترجمه از شیخ حسین انصاریان.


منابع

  • جزایری، عزالدین، شرح الصحیفة السجادیة، بیروت، دار التعارف للمطبوعات، ۱۴۰۲ق.
  • دارابی، محمد بن محمد، ریاض العارفین فی شرح الصحیفه السجادیه، تحقیق حسین درگاهی، تهران، نشر اسوه، ۱۳۷۹ش.
  • فضل‌الله، سید محمدحسین، آفاق الروح، بیروت، دارالمالک، ۱۴۲۰ق.
  • فهری، سیداحمد، شرح و ترجمه صحیفه سجادیه، تهران، اسوه، ۱۳۸۸ش.
  • فیض کاشانی، محمد بن مرتضی، تعلیقات علی الصحیفه السجادیه، تهران، مؤسسه البحوث و التحقیقات الثقافیه، ۱۴۰۷ق.
  • مدنی شیرازی، سید علی‌خان، ریاض السالکین فی شرح صحیفة سیدالساجدین، قم، مؤسسه النشر الاسلامی، ۱۴۳۵ق.
  • مغنیه، محمدجواد، فی ظلال الصحیفه السجادیه، قم، دار الکتاب الاسلامی، ۱۴۲۸ق.
  • ممدوحی کرمانشاهی، حسن، شهود و شناخت، ترجمه و شرح صحیفه سجادیه، مقدمه آیت‌الله جوادی آملی، قم، بوستان کتاب، ۱۳۸۸ش.

پیوند به بیرون