دعای پنجم صحیفه سجادیه

دعای پنجم صحیفه سجادیه

نسخه خطی صحیفه سجادیه، به خط نسخ احمد نیریزی، کتابت در سال ۱۱۴۵ قمری
اطلاعات دعا و زیارت
موضوع	دعا برای خود، خویشان و دوستان و طلب نعمت و هدایت
مأثور/غیرمأثور	مأثور
صادره از	امام سجاد(ع)
راوی	متوکل بن هارون
منابع شیعی	صحیفه سجادیه
دعاها و زیارات مشهور
دعای توسل • دعای کمیل • دعای ندبه • دعای سمات • دعای فرج • دعای ابوحمزه ثمالی • زیارت عاشورا • زیارت جامعه کبیره • زیارت وارث • زیارت امین‌الله • زیارت اربعین

دعای پنجم صحیفه سجادیه از دعا‌های مأثور از امام سجاد(ع) که به دعا برای خود، خویشان و دوستان جهت استواری در صراط مستقیم و درخواست نعمت، هدایت، تقرب الهی و امنیت پرداخته است. امام سجاد(ع) در این دعا همچنین بر شگفتی‌های پی‌پایان آفرینش، آثار دل‌بستن به رحمت الهی، توجه به نعمت‌های الهی و بی‌نهایت بودن فرمانروایی خدا اشاره کرده است.

دعای پنجم در شرح‌های صحیفه سجادیه همچون دیار عاشقان اثر حسین انصاریان به زبان فارسی و ریاض السالکین اثر سید علی‌خان مدنی به زبان عربی شرح شده است.

آموزه‌ها

موضوع اصلی دعای پنجم صحیفه سجادیه دعا برای خود، خویشان و دوستان جهت استواری در صراط مستقیم و بندگی خداوند و همچنین طلب نعمت، هدایت و امنیت است. آموزه‌های این دعا به شرح ذیل است:

• شگفتی‌های بی‌پایان آفرینش، از نشانه‌های عظمت خداوند است.
• بی‌نهایت بودن فرمانروایی خدا
• دعا برای آزادى از خوارى دنيا و عذاب آخرت
• درخواست رحمت از خدایی که رحمتش فناناپذیر است.
• درخواست تقرب الهی
• درخواست کرامت انسانی از خداوند بزرگ مرتبه
• درخواست رسوانشدن از خدایی که به همه اسرار و باطن انسان‌ها آگاه است.
• آثار دل‌بستن به رحمت الهی: (بی‌نیازی از غیر و نداشتن ترس گسستن از دیگران)
• پناه بردن به تدبیر خدا از کید دشمنان و در امان ماندن از حوادث روزگار
• در خواست مصونیت از شرورِ دام‌های شیطان
• درخواست نعمت حفظ و هدایت الهی
• در خواست سلامت دل و آسایش بدن و گویایی زبان با یاد حق و شکر نعمت‌ها
• پناه بردن به یاری و هدایت خدا از شرّ هر قدرت خوارکننده و گمراه‌کننده
• درخواست عزّت و عطای الهی
• توجه به عظمت و نعمت‌های الهی
• عظمت مقام دعوت‌کنندگان الهی (خواندن به سوی خدا نه خویشتن)

شرح‌ها

در شرح‌های صحیفه سجادیه، دعای پنجم در ضمن فرازهایی شرح داده شده است. این دعا در کتاب‌های دیار عاشقان، اثر حسین انصاریان، شهود و شناخت اثر محمدحسن ممدوحی کرمانشاهی، و اسرار خاموشان نوشته محمدتقی خلجی به زبان فارسی شرح شده است.

دعای پنجم صحیفه سجادیه همچنین در کتاب‌هایی مانند فی ظلال الصحیفه السجادیه اثر محمدجواد مغنیه، ریاض العارفین تألیف محمد بن محمد دارابی و برخی کتب دیگر از جمله آفاق الروح نوشته سید محمدحسین فضل الله و ریاض السالکین فی شرح صحیفه سید الساجدین اثر سید علی‌خان مدنی به زبان عربی شرح شده است. واژه‌های این دعا هم در شرح لغوی تعلیقات علی الصحیفه السجادیه اثر فیض کاشانی، توضیح داده شده است.

متن و ترجمه

وَ كَانَ مِنْ دُعَائِهِ عَلَيْهِ السَّلَامُ لِنَفْسِهِ وَ لِأَهْلِ وَلَايَتِهِ

دعاى آن حضرت است در حقّ خود و دوستانش

يَا مَنْ لَا تَنْقَضِي عَجَائِبُ عَظَمَتِهِ، صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ، وَ احْجُبْنَا عَنِ الْإِلْحَادِ فِي عَظَمَتِكَ

ای آن‌که شگفتی‌های عظمتش به پایان نمی‌رسد! بر محمّد و آلش درود فرست و ما را از سرکشی و ستیزگی در برابر بزرگی‌ات، حائل و مانع باش.

وَ يَا مَنْ لَا تَنْتَهِي مُدَّةُ مُلْكِهِ، صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ، وَ أَعْتِقْ رِقَابَنَا مِنْ نَقِمَتِكَ.

و ای آن‌که دوران فرمانروایی‌اش به نهایت نمی‌رسد! بر محمّد و آل محمّد درود فرست و ما را از مجازاتت رهایی بخش.

وَ يَا مَنْ لَا تَفْنَى خَزَائِنُ رَحْمَتِهِ، صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ وَ اجْعَلْ لَنَا نَصِيباً فِي رَحْمَتِكَ.

و ای آن‌که خزینه‌های رحمتش نابود نمی‌شود! بر محمّد و آلش درود فرست و از رحمتت برای ما بهره و سهمی قرار ده.

وَ يَا مَنْ تَنْقَطِعُ دُونَ رُؤْيَتِهِ الْأَبْصَارُ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ، وَ أَدْنِنَا إِلَي قُرْبِكَ

و ای آن‌که دیده‌ها، از دیدنش باز می‌ماند! بر محمّد و آلش درود فرست و ما را به قرب خود نزدیک کن.

وَ يَا مَنْ تَصْغُرُ عِنْدَ خَطَرِهِ الْأَخْطَارُ، صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ، وَ كَرِّمْنَا عَلَيْكَ.

و ای آن‌که نزد عرصه‌گاه مقامش، همۀ مقام‌ها کوچک است! بر محمّد و آلش درود فرست و ما را در پیشگاهت ارجمند دار.

وَ يَا مَنْ تَظْهَرُ عِنْدَهُ بَوَاطِنُ الْأَخْبَارِ، صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ، وَ لَا تَفْضَحْنَا لَدَيْكَ.

و ای آن‌که باطن خبرها، نزدش آشکار می‌شود، بر محمّد و آلش درود فرست و ما را نزد خود رسوا مکن.

اللَّهُمَّ أَغْنِنَا عَنْ هِبَةِ الْوَهَّابِينَ بِهِبَتِكَ، وَ اكْفِنَا وَحْشَةَ الْقَاطِعِينَ بِصِلَتِكَ حَتَّى لَا نَرْغَبَ إِلَى أَحَدٍ مَعَ بَذْلِكَ، وَ لَا نَسْتَوْحِشَ مِنْ أَحَدٍ مَعَ فَضْلِكَ.

خدایا! به عطا و احسانت، ما را از عطا و احسان دیگران بی‌نیاز ساز و از ما غم و اندوه بریده شدن احسان دیگران را به احسان و جایزه‌ات کفایت کن تا با بذل و بخشش تو، به دنبال بذل و بخشش احدی رغبت نکنیم و با فضل و احسان تو از احدی نهراسیم.

اللَّهُمَّ فَصَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ، وَ كِدْ لَنَا وَ لَا تَكِدْ عَلَيْنَا، وَ امْكُرْ لَنَا وَ لَا تَمْكُرْ بِنَا، وَ أَدِلْ لَنَا وَ لَا تُدِلْ مِنَّا.

خدایا! بر محمّد و آلش درود فرست و به سود ما چاره فرما و به زیان ما چاره مساز و به سود ما تدبیر کن و به زیان ما تدبیر مفرما و ما را بر دیگران پیروزی ده و دیگران را بر ما پیروز مگردان.

اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ، وَ قِنَا مِنْكَ، وَ احْفَظْنَا بِكَ، وَ اهْدِنَا إِلَيْكَ، وَ لَا تُبَاعِدْنَا عَنْكَ إِنَّ مَنْ تَقِهِ يَسْلَمْ وَ مَنْ تَهْدِهِ يَعْلَمْ، وَ مَنْ تُقَرِّبْهُ اِلَيْكَ يَغْنَمْ.

خدایا! بر محمّد و آلش درود فرست و ما را از خشم خود نگاه دار و به عنایتت محافظت فرما و به سوی خود هدایت کن و از حضرتت دور مساز؛ همانا هر که را تو حفظ کنی سالم می‌ماند و هر که را تو هدایت فرمایی دانا می‌شود و هر که را تو به خود نزدیک کنی، به بهره‌مندی می‌رسد.

اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ، وَ اكْفِنَا حَدَّ نَوَائِبِ الزَّمَانِ، وَ شَرَّ مَصَايِدِ الشَّيْطَانِ، وَ مَرَارَةَ صَوْلَةِ السُّلْطَانِ.

خدایا! بر محمّد و آلش درود فرست و ما را از شدّت حوادث ناگوار زمان و شرّ دام‌های شیطان و قهر و خشم سلطان، کفایت فرما.

اللَّهُمَّ إِنَّمَا يَكْتَفِي الْمُكْتَفُونَ بِفَضْلِ قُوَّتِكَ، فَصَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ، وَ اكْفِنَا، وَ إِنَّمَا يُعْطِي الْمُعْطُونَ مِنْ فَضْلِ جِدَتِكَ، فَصَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ، وَ أَعْطِنَا، وَ إِنَّمَا يَهْتَدِي الْمُهْتَدُونَ بِنُورِ وَجْهِكَ، فَصَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ، وَ اهْدِنَا.

خدایا! جز این نیست که قناعت کنندگان، به فضل نیروی تو قناعت می‌کنند؛ پس بر محمّد و آلش درود فرست و ما را از فضل نیروی خود کفایت کن و جز این نیست که بخشندگان از فضل جود تو می‌بخشند؛ پس بر محمّد و آلش درود فرست و از فضل جود خود بر ما ببخش و جز این نیست که راه‌یافتگان، به نور وجه تو راه می‌یابند؛ پس بر محمّد و آلش درود فرست و ما را به نور وجه خود هدایت کن.

اللَّهُمَّ إِنَّكَ مَنْ وَالَيْتَ لَمْ يَضْرُرْهُ خِذْلَانُ الْخَاذِلِينَ، وَ مَنْ أَعْطَيْتَ لَمْ يَنْقُصْهُ مَنْعُ الْمَانِعِينَ، وَ مَنْ هَدَيْتَ لَمْ يُغْوِهِ إِضْلَالُ الْمُضِلِّينَ

خدایا! هر که را تو یاری دهی، اقدام خوارکنندگان برای خوار کردنش، زیانی به او نمی‌رساند و هر که را تو عطا کنی، ممانعت کردن منع‌کنندگان از او نمی‌کاهد؛ و هر که را تو هدایت فرمایی، اقدام گمراه‌کنندگان برای گمراه کردنش او را به گمراهی دچار نسازد.

فَصَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ، وَ امْنَعْنَا بِعِزِّكَ مِنْ عِبَادِكَ، وَ أَغْنِنَا عَنْ غَيْرِكَ بِإِرْفَادِكَ، وَ اسْلُكْ بِنَا سَبِيلَ الْحَقِّ بِاِرْشَادِكَ.

پس بر محمّد و آلش درود فرست و به عزّتت ما را از شرّ بندگانت باز دار و به عطایت از غیر خود بی‌نیاز کن و به هدایتت ما را به راه حق ببر.

اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ، وَ اجْعَلْ سَلَامَةَ قُلُوبِنَا فِي ذِكْرِ عَظَمَتِكَ، وَ فَرَاغَ أَبْدَانِنَا فِي شُكْرِ نِعْمَتِكَ، وَ انْطِلَاقَ أَلْسِنَتِنَا فِي وَصْفِ مِنَّتِكَ.

خدایا! بر محمّد و آلش درود فرست و سلامت دل‌های ما را در توجّه به بزرگی‌ات و آسایش بدن‌هایمان را در شکر نعمتت و گشوده شدن زبانمان را در وصف عطایت، قرار ده.

اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ، وَ اجْعَلْنَا مِنْ دُعَاتِكَ الدَّاعِينَ إِلَيْكَ، وَ هُدَاتِكَ الدَّالِّينَ عَلَيْكَ، وَ مِنْ خَاصَّتِكَ الْخَاصِّينَ لَدَيْكَ، يَا أَرْحَمَ الرَّاحِمِينَ.

خدایا! بر محمّد و آلش درود فرست و ما را از دعوت‌کنندگانی که به سوی تو دعوت می‌کنند و راهنمایانی که به جانب تو، به دلالت بندگان برمی‌خیزند و از ویژۀ بندگانت که در پیشگاه حضرتت اختصاص به تو دارند، قرار ده؛ ای مهربان‌ترین مهربانان.

پیوند به بیرون

• متن و صوت دعای پنجم صحیفه سجادیه، سایت عرفان