دعای بیست و ششم صحیفه سجادیه
 نسخه خطی صحیفه سجادیه، به خط نسخ عبدالله یزدی، کتابت در شعبان ۱۱۰۲ قمری | |
| اطلاعات دعا و زیارت | |
|---|---|
| موضوع | دعا برای همسایگان و دوستان |
| مأثور/غیرمأثور | مأثور |
| صادره از | امام سجاد(ع) |
| راوی | متوکل بن هارون |
| منابع شیعی | صحیفه سجادیه |
| دعاها و زیارات مشهور | |
| دعای توسل • دعای کمیل • دعای ندبه • دعای سمات • دعای فرج • دعای ابوحمزه ثمالی • زیارت عاشورا • زیارت جامعه کبیره • زیارت وارث • زیارت امین‌الله • زیارت اربعین | |
دعای بیست و ششم صحیفه سجادیه از دعا‌های مأثور از امام سجاد(ع) در حق همسایگان و دوستان است. حضرت سجاد(ع) در این دعا از خدا درخواست یاری برای رعایت حق همسایگان و دوستان را دارد. همچنین به فراگیری رفتارهای نیکو، عیادت از بیماران، یاری ستمدیدگان و رفتار از سر فروتنی با همسایگان تأکید می‌کند.
دعای بیست و ششم در شرح‌های صحیفه سجادیه همچون دیار عاشقان اثر حسین انصاریان و شهود و شناخت اثر حسن ممدوحی کرمانشاهی به زبان فارسی و در کتاب ریاض السالکین اثر سید علی‌خان مدنی به زبان عربی شرح شده است.
| نیایش |
|
آموزه‌ها
موضوع اصلی دعای بیست و ششم صحیفه، دعا براى همسایگان و دوستان است. اين دعا در بردارنده حقوق همسايگان و دوستان است و نوع برخورد با آنان را بیان می‌کند و به رابطه فرد و اجتماع نیز اشاره دارد.[۱] آموزه‌های این دعا که در چهار فراز[۲] از امام سجاد(ع) صادر شده، به شرح ذیل است:
- درخواست یاری از خدا برای رعایت حق همسایگان
- دعا برای همسایگانی که عارف به حق اهل بیت هستند.
- دعای درحق هسایگان برای برپا داشتن سنت‌های الهی
- دعا درحق همسایگان برای رفتارهای نیکو
- دعا درحق همسایگان برای مددرساندن به ناتوانان و برآوردن نیاز آنها
- دعا در حق همسایگان برای عیادت از بیماران و به پیشواز مسافران خویش رفتن
- دعا در حق همسایگان برای پنهان کردن رازهای دیگران
- دعا درحق همسایگان برای یاری ستمدیدگان
- دعا درحق همسایگان برای دریغ نکردن از بخشش به دیگران
- نیکی به همسایگان و دوستان در قبال بدکرداری آنها
- رفتار از سر فروتنی با همسایگان
- خوش بین بودن نسبت به همسایگان
- نیک‌بخت شدن همسایه به خاطر همسایه
- هرچه برای خود می‌خواهیم برای همسایگان هم بخواهیم و از [ناروای] آنان چشم بپوشیم.[۳]
شرح‌ها
دعای بیست و ششم در شرح‌های صحیفه سجادیه از جمله در کتاب دیار عاشقان اثر حسین انصاریان،[۴] شهود و شناخت اثر محمدحسن ممدوحی کرمانشاهی[۵] و شرح و ترجمه صحیفه سجادیه اثر سید احمد فهری[۶] به زبان فارسی شرح شده است.
دعای بیست و ششم صحیفه سجادیه همچنین در کتاب‌هایی مانند ریاض السالکین اثر سید علی‌خان مدنی،[۷] فی ظلال الصحیفه السجادیه اثر محمدجواد مغنیه،[۸] ریاض العارفین تألیف محمد بن محمد دارابی[۹] و آفاق الروح نوشته سید محمدحسین فضل‌الله[۱۰] به زبان عربی شرح شده است. واژه‌های این دعا هم در شرح‌های لغوی مانند تعلیقات علی الصحیفه السجادیه اثر فیض کاشانی[۱۱] و شرح الصحیفه السجادیه نوشته عزالدین جزائری[۱۲] توضیح داده شده است.
متن و ترجمه
دعای بیست و ششم صحیفه سجادیه
| مـتـن | ترجمه[۱۳] |
|---|---|
(۱) اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ، وَ تَوَلَّنِی فِی جِیرَانِی وَ مَوَالِی الْعَارِفِینَ بِحَقِّنَا، وَ الْمُنَابِذِینَ لِأَعْدَائِنَا بِأَفْضَلِ وَلَایتِک. (۲) وَ وَفِّقْهُمْ لِإِقَامَةِ سُنَّتِک، وَ الْأَخْذِ بِمَحَاسِنِ أَدَبِک فِی إِرْفَاقِ ضَعِیفِهِمْ، وَ سَدِّ خَلَّتِهِمْ، وَ عِیادَةِ مَرِیضِهِمْ، وَ هِدَایةِ مُسْتَرْشِدِهِمْ، وَ مُنَاصَحَةِ مُسْتَشِیرِهِمْ، وَ تَعَهُّدِ قَادِمِهِمْ، وَ کتْمَانِ أَسْرَارِهِمْ، وَ سَتْرِ عَوْرَاتِهِمْ، وَ نُصْرَةِ مَظْلُومِهِمْ، وَ حُسْنِ مُوَاسَاتِهِمْ بِالْمَاعُونِ، وَ الْعَوْدِ عَلَیهِمْ بِالْجِدَةِ وَ الْإِفْضَالِ، وَ إِعْطَاءِ مَا یجِبُ لَهُمْ قَبْلَ السُّؤَالِ (۳) وَ اجْعَلْنِی اللَّهُمَّ أَجْزِی بِالْإِحْسَانِ مُسِیئَهُمْ، وَ أُعْرِضُ بِالتَّجَاوُزِ عَنْ ظَالِمِهِمْ، وَ أَسْتَعْمِلُ حُسْنَ الظَّنِّ فِی کافَّتِهِمْ، وَ أَتَوَلَّی بِالْبِرِّ عَامَّتَهُمْ، وَ أَغُضُّ بَصَرِی عَنْهُمْ عِفَّةً، وَ أُلِینُ جَانِبِی لَهُمْ تَوَاضُعاً، وَ أَرِقُّ عَلَی أَهْلِ الْبَلَاءِ مِنْهُمْ رَحْمَةً، وَ أُسِرُّ لَهُمْ بِالْغَیبِ مَوَدَّةً، وَ أُحِبُّ بَقَاءَ النِّعْمَةِ عِنْدَهُمْ نُصْحاً، وَ أُوجِبُ لَهُمْ مَا أُوجِبُ لِحَامَّتِی، وَ أَرْعَی لَهُمْ مَا أَرْعَی لِخَاصَّتِی. (۴) اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ، وَ ارْزُقْنِی مِثْلَ ذَلِک مِنْهُمْ، وَ اجْعَلْ لِی أَوْفَی الْحُظُوظِ فِیمَا عِنْدَهُمْ، وَ زِدْهُمْ بَصِیرَةً فِی حَقِّی، وَ مَعْرِفَةً بِفَضْلِی حَتَّی یسْعَدُوا بی‌وَ أَسْعَدَ بِهِمْ، آمِینَ رَبَّ الْعَالَمِینَ. |
(۱) خدایا! بر محمّد و آلش درود فرست و سرپرستی مرا، دربارۀ همسایگان و دوستانم که به حقّ ما آگاه و با دشمنان ما در مخالفت و ستیزند، به برترین سرپرستی‌ات به عهده گیر. (۲) و آنان را به این امور موفّق دار: برپا داشتن روش و طریقه‌ات، فراگرفتن زیبندگی کمالات و صفات برازنده‌ات برای سود رساندن به ناتوانشان، جبران کردن تنگدستی‌شان، عیادت بیمارشان، هدایت کردن مسافرشان، خیرخواهی مشورت‌کنندگانشان و به عهده گرفتن امور واردین بر آنان، پنهان داشتن اسرارشان، پوشاندن عیوبشان، یاری دادن به ستم‌دیده‌هایشان و نیکو کمک کردن به آنان در مایحتاج زندگیشان، احسان به ایشان با مال و ثروت و بخشش فراوان، عطا کردن آنچه برای آنان لازم است پیش از درخواستشان. (۳) خدایا! مرا چنان قرار ده که بدکارشان را به نیکی و خوبی پاداش دهم و از ستمکارشان با گذشت و چشم‌پوشی روی گردان شوم، درباره همۀ آنان خوش‌گمانی را به کار گیرم، همۀ آنان را با نیکوکاری سرپرستی کنم، عفیفانه چشم از خطایشان بپوشم، فروتنانه با آنان نرم باشم، مهربانانه بر بلادیدۀ آنان رقّت آورم، در پنهان دوستی خود را بر آنان ظاهر سازم، خیرخواهانه دوام نعمتشان را بخواهم؛ آنچه برای اقوام خود لازم می‌دانم؛ برای آنان لازم بدانم، آنچه برای مخصوصان خود رعایت می‌کنم، برای آنان رعایت کنم. (۴) خدایا! بر محمّد و آلش درود فرست و مرا هم از سوی ایشان، رفتاری به همین صورت نصیب کن؛ و کامل‌ترین بهره‌هایی که نزد ایشان است، برای من قرار ده؛ و بصیرتشان را در حقّ من و معرفتشان را به فضل من افزون کن تا به خاطر من نیک‌بخت شوند و من نیز به خاطر آنان نیک‌بخت شوم؛ پروردگار جهانیان! دعایم را مستجاب کن. |
پانویس
- ↑ ممدوحی کرمانشاهی، شهود و شناخت، ۱۳۸۸ش، ج۲، ص۴۴۹.
- ↑ ترجمه و شرح دعای بیست و ششم صحیفه سجادیه، سایت عرفان.
- ↑ انصاریان، دیار عاشقان، ۱۳۷۳ش، ج۶ ص۵۳۹-۵۶۸؛ ممدوحی، کتاب شهود و شناخت، ۱۳۸۸ش، ج۲، ص۴۴۹-۴۶۰.
- ↑ انصاریان، دیار عاشقان، ۱۳۷۳ش، ج۶، ص۵۳۹-۵۶۸.
- ↑ ممدوحی، کتاب شهود و شناخت، ۱۳۸۸ش، ج۲، ص۴۴۹-۴۶۰.
- ↑ فهری، شرح و تفسیر صحیفه سجادیه، ۱۳۸۸ش، ج۲، ص۴۳۵-۴۴۱.
- ↑ مدنی شیرازی، ریاض السالکین، ۱۴۳۵ق، ج۴، ص۱۴۹-۱۷۶.
- ↑ مغنیه، فی ظلال الصحیفه، ۱۴۲۸ق، ص۳۳۷-۳۴۵.
- ↑ دارابی، ریاض العارفین، ۱۳۷۹ش، ص۳۳۷-۳۴۲.
- ↑ فضل‌الله، آفاق الروح، ۱۴۲۰ق، ج۲، ص۲۱-۳۸.
- ↑ فیض کاشانی، تعلیقات علی الصحیفه السجادیه، ۱۴۰۷ق، ص۶۰-۶۱.
- ↑ جزایری، شرح الصحیفه السجادیه، ۱۴۰۲، ص۱۴۵-۱۴۶.
- ↑ ترجمه از شیخ حسین انصاریان.
منابع
- انصاریان، حسین، دیار عاشقان: تفسیر جامع صحیفه سجادیه، تهران، پیام آزادی، ۱۳۷۲ش.
- جزایری، عزالدین، شرح الصحیفة السجادیة، بیروت، دار التعارف للمطبوعات، ۱۴۰۲ق.
- دارابی، محمد بن محمد، ریاض العارفین فی شرح الصحیفه السجادیه، تحقیق حسین درگاهی، تهران، نشر اسوه، ۱۳۷۹ش.
- فضل‌الله، سید محمدحسین، آفاق الروح، بیروت، دارالمالک، ۱۴۲۰ق.
- فهری، سیداحمد، شرح و ترجمه صحیفه سجادیه، تهران، اسوه، ۱۳۸۸ش.
- فیض کاشانی، محمد بن مرتضی، تعلیقات علی الصحیفه السجادیه، تهران، مؤسسه البحوث و التحقیقات الثقافیه، ۱۴۰۷ق.
- مدنی شیرازی، سید علی‌خان، ریاض السالکین فی شرح صحیفة سیدالساجدین، قم، مؤسسه النشر الاسلامی، ۱۴۳۵ق.
- مغنیه، محمدجواد، فی ظلال الصحیفه السجادیه، قم، دار الکتاب الاسلامی، ۱۴۲۸ق.
- ممدوحی کرمانشاهی، حسن، شهود و شناخت، ترجمه و شرح صحیفه سجادیه، مقدمه آیت‌الله جوادی آملی، قم، بوستان کتاب، ۱۳۸۸ش.
پیوند به بیرون