مجالس المؤمنین (کتاب): تفاوت میان نسخه‌ها

'''ﻣَﺠﺎﻟِﺲُ ﺍﻟﻤﺆﻣﻨﻴﻦ''' اﺛﺭ ﻣﻬﻢ، ﻣﺎﻧﺪﮔﺎﺭ و معتبر [[سید نورالله حسینی‌ شوشتری|سید نورالله حسینی شوشتری]](۱۰۱۹ق) مؤلف کتاب [[احقاق الحق و ازهاق الباطل]] است. این کتاب در دوازده «‌مجلس‌» تدوین شده و هر مجلس حکم یک فصل از کتاب را دارد. شوشتری در هر مجلس به گوشه‌هایی از تاریخ [[اسلام |اسلام]]، [[تشیع]] و [[ایران |ایران]] پرداخته و برخی از بزرگان تصوف، متکلمان، مشاهیر، حکما و شعرا را معرفی کرده است.

نویسنده این کتاب سید نورالله حسینی شوشتری، معروف به [[قاضی نورالله شوشتری]] ﺻﺎﺣﺐ ﻛﺘﺎﺏﻫﺎی [[احقاق الحق و ازهاق الباطل (کتاب) |ﺍﺣﻘﺎﻕﺍﻟﺤﻖ و ازهاق الباطل]]، [[الصوارم المهرقة]]، [[ﻣﺼﺎﺋﺐ ﺍﻟﻨﻮﺍﺻﺐ]] ﻭ ﻋﻘﺎﺋﺪ ﺍﻻﻣﺎﻣﻴﻪ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ کافی ﺍﺳﺖ ﺑﺮای آگاهی از ﻓﻀﻞ ﻭ ﺍﺣﺎﻃه ﺍﻭ ﺑﺮ ﻋﻠﻮﻡ ﻋﺼﺮ ﺧﻮﺩ ﺑﻪ ﻛﺘﺎﺏ ﺍﺣﻘﺎﻕ ﺍﻟﺤﻖ ﻣﺮﺍﺟﻌﻪ ﺷﻮﺩ. او ﻣﻌﺎﺻﺮ [[شیخ بهایی]] ﺑﻮﺩ ﻭ ﺑﻪ ﺩﻟﻴﻞ داشتن مذهب [[شیعه|ﺗﺸﻴّﻊ]]، ﺩﺭ [[ﺍﻛﺒﺮﺁﺑﺎﺩ]] [[ﻫﻨﺪ]] ﻛﻪ ﺍﻣﺮﻭﺯه [[ﺁﮔﺮه]] ﺧﻮﺍﻧﺪه میﺷﻮﺩ، ﻛﺸﺘﻪ شده است.<ref>[http://www.pajoohe.com/25513/index.php?Page=definition&UID=28099 مقاله شهادت قاضی نورالله شوشتری در سایت پژوهه]</ref>

ﻣﻄﺎﻟﺐ ﻛﺘﺎﺏ ﺩﺭ ﻣﻘﺪﻣﻪ، ﺩﻭﺍﺯﺩه ﻣﺠﻠﺲ ﻭ ﻳﻚ ﺧﺎﺗﻤﻪ ﺗﻨﻈﻴﻢ ﺷــﺪه ﺍﺳــﺖ. ﻫــﺮ ﻣﺠﻠﺲ ﺩﺭ ﻭﺍﻗﻊ ﺣﻜــﻢ ﻳﻚ ﻓﺼﻞ ﺍﺯ ﻛﺘــﺎﺏ ﺭﺍ ﺩﺍﺭﺩ، ﻛﻪ ﺩﺭ ﺁﻥ ﺑــﻪ ﻣﻮﺿﻮﻋﻰ ﺧﺎﺹ ﻳﺎ ﻣﻌﺮﻓﻲ ﻭ ﺷــﺮﺡ ﺣﺎﻝ ﻃﺒﻘﻪﺍی ﺍﺯ ﺭﺟﺎﻝ ﭘﺮﺩﺍﺧﺘﻪ ﺷــﺪه ﺍﺳــﺖ. ﺑﻌﻀﻰ ﺍﺯ ﻓﺼﻞ‌ﻫﺎﻯ ﻛﺘﺎﺏ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻣﺠﻠﺲ ﻫﺸــﺘﻢ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺫﻛﺮ ﻣﻠﻮﻙ ﻭ ﺳــﻼﻃﻴﻦ ﺍﺳــﺖ، ﺑﻪ ﺑﺨﺶ ﻫﺎﻯ ﺩﻳﮕﺮﻯ ﺗﺤﺖ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﺟﻨﺪ (ﻟﺸــﻜﺮ) ﺗﻘﺴﻴﻢ ﺷﺪﻩ ﺍﺳــﺖ ﻛﻪ ﺩﺭ ﻫﺮ ﺟﻨﺪ ﺳﻼﻃﻴﻦ ﺩﻭﺭه ﻳﺎ ﻣﻨﻄﻘﻪ‌ﺍﻯ ﺧﺎﺹ ﻛﻪ ﺑﺮ [[شیعه|ﺷﻴﻌﻴﺎﻥ]] ﻓﺮﻣﺎﻥ ﺭﻭﺍﻳﻰ ﺩﺍﺷﺘﻪ‌ﺍﻧﺪ، ﻣﻌﺮﻓﻰ ﻣﻰ‌ﺷــﻮﻧﺪ.

ﺩﺭ ﻣﻘﺪﻣﻪ ﺑﻪ ﺗﻌﺮﻳﻒ ﻣﻄﻠﻖ [[شیعه|ﺷﻴﻌﻪ]]، شیعه [[شیعه دوازده امامی|ﺩﻭﺍﺯﺩه ﺍﻣﺎﻣﻰ]]، ﻋﻠﺖ ﻣﺤﺪﻭﺩ ﺑﻮﺩﻥ ﺗﻌﺪﺍﺩ [[امامان شیعه|ﺍﺋﻤﻪ]] (ﻉ) ﺩﺭ ﻋﺪﺩ ۱۲ ﻭ ﻣﺒﺎﺣﺜﻰ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﻗﺒﻴﻞ ﭘﺮﺩﺍﺧﺘﻪ ﺷﺪه ﺍﺳﺖ. ﻣﺠﻠــﺲ ﺍﻭﻝ ﺑﻪ ﺗﻮﺻﻴﻒ ﺑﺮﺧﻰ ﺍﺯ ﺍﻣﺎﻛﻦ ﻋﻠﻮﻯ (ﺁﺳــﻤﺎﻧﻰ)، ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻋﺮﺵ ﻣﺠﻴﺪ، ﺩﺍﺭﺍﻟﺴــﻼﻡ ﻭ ﻣﻌﺮﻓﻰ ﺷــﻬﺮﻫﺎ ﻭ ﺍﻣﺎﻛﻨﻰ ﻛﻪ ﻣﺤﻞ ﺍﺳﺘﻘﺮﺍﺭ ﺷﻴﻌﻴﺎﻥ ﺑﻮﺩه، ﻣﺎﻧﻨﺪ [[مدینه منوره|ﻣﺪﻳﻨﻪ]]، [[کوفه|ﻛﻮﻓﻪ]]، [[نجف|ﻧﺠﻒ]]، [[کربلا|ﻛﺮﺑﻼ]]، [[ﺧﻮﺯﺳﺘﺎﻥ |ﺧﻮﺯﺳﺘﺎﻥ]]، [[ﺗﺒﺮﻳﺰ]] (ﺣﺪﻭﺩ ﭘﻨﺠﺎﻩ ﺷــﻬﺮ)، علت نامگذاری ﺁﻧﻬــﺎ، ﺁﺏ ﻭ ﻫﻮﺍ، ﻋﺎﺩﺍﺕ ﻭ ﺁﺩﺍﺏ ﻭ ﺭﺳــﻮﻡ ﺳﺎﻛﻨﺎﻥ، ﺣﺮﻓﻪ ﻭ ﻣﺸــﺎﻏﻞ، ﺣﻮﺍﺩﺙ ﻣﻬﻤﻰ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺁﻥ ﺷﻬﺮﻫﺎ ﻭﺍﻗﻊ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ، ﺣﺎﻛﻤﺎﻥ ﻭ ﺷﺨﺼﻴﺖ‌ﻫﺎﻯ ﺑﺮﺟﺴﺘﻪ ﺷﻬﺮ ﺍﺧﺘﺼﺎﺹ ﺩﺍﺭﺩ.

۱۱ ﻣﺠﻠﺲ ﺩﻳﮕﺮ ﻃﻮﺍﻳﻔﻰ ﺭﺍ ﻛﻪ ﺑﻪ [[شیعه|ﺗﺸــﻴﻊ]] ﻣﺸــﻬﻮﺭﻧﺪ، ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺍﻭﺱ ﻭ ﺧﺰﺭﺝ، ﺻﺤﺎﺑﻰ ﻭ ﺍﻛﺎﺑﺮ ﺷــﻴﻌﻪ ﺍﺯ [[بنی هاشم|ﺑﻨﻰ ﻫﺎﺷــﻢ]] ﻭ ﻏﻴﺮﺑﻨﻰ ﻫﺎﺷﻢ، [[تابعین|ﺗﺎﺑﻌﻴﻦ]]، ﻣﺘﻜﻠﻤﻴﻦ، ﻣﻔﺴــﺮﻳﻦ ﻭ ﻣﺤﺪﺛﻴﻦ ﻭ ﻓﻘﻬﺎ، ﺑﺰﺭﮔﺎﻥ [[ﺻﻮﻓﻴﻪ]]، ﺩﺍﻧﺸــﻤﻨﺪﺍﻥ، ﻣﻠﻮﻙ ﻭ ﺳﻼﻃﻴﻦ ﻭ ﺍﻣﺮﺍ ﻭ ﺷﻌﺮﺍﻯ [[ﻋﺮﺏ]] ﻭ [[ﻋﺠﻢ]]، ﻭ ﺳﺮﺍﻧﺠﺎﻡ ﺍﻧﺪﻳﺸﻪ‌ﻫﺎ ﻭ ﺁﺭﺍﻯ ﺑﺮﺧﻰ ﺍﺯ ﺭﺟﺎﻝ [[شیعه|ﺷﻴﻌﻪ]] ﻛﻪ ﺍﺯ ﺻﺪﺭ ﺍﺳﻼﻡ ﺗﺎ ﭘﺎﻳﺎﻥ ﻗﺮﻥ ﺩﻫﻢ ﻫﺠﺮﻯ ﻣﻰ ﺯﻳﺴــﺘﻪ ﺍﻧﺪ، ﺑﺮﺭﺳﻰ ﻭ ﻧﻘﺪ ﻣﻰ ﻛﻨﺪ ﻭ ﺩﺭﻣﺠﻤﻮﻉ ﺑﻴﺶ ﺍﺯ ﺷﺸﺼﺪ ﺭﺟﻞ ﺩﻳﻨﻰ، ﻋﻠﻤﻰ، ﻓﺮﻫﻨﮕﻰ، ﺳﻴﺎﺳﻰ ﻭ... ﺭﺍ ﻣﻌﺮﻓﻰ ﻣﻰ‌نماید.

ﻣﺆﻟﻒ، ﺷــﺨﺼﻴﺖ ﻫﺎ ﺭﺍ ﻫﻤﺮﺍه ﺑﺎ ﻧﺎﻡ ﻭ ﺍﻟﻘﺎﺏ، ﻧﺴﺐ ﻭ ﺧﺎﻧﺪﺍﻥ، ﺗﺎﺭﻳﺦ ﻭ ﻣﺤــﻞ ﺯﻧﺪﮔﻰ ﻭ ﻭﻓﺎﺕ ﺁﻧﻬﺎ، ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ‌ﻫﺎ، ﻣﺒﺎﺭﺯﺍﺕ ﻭ ﺟﻨﺒﺶ‌ﻫﺎﻳﻰ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺁﻥ ﺷﺮﻛﺖ ﺩﺍﺷــﺘﻪﺍﻧﺪ، ﮔﺮﺍﻳﺶﻫﺎی ﻣﺬﻫﺒﻰ ﻭ ﺍﻋﺘﻘﺎﺩﺍﺕ، ﺁﺛﺎﺭ، ﺧﻄﺒﻪﻫﺎ، ﻣﻨﺎﻇﺮﻩ ﺑﺎ ﻣﺨﺎﻟﻔﺎﻥ ﻭ ﻣﻮﺍﻓﻘﺎﻥ ﻭ ﺩﻳﮕﺮ ﺍﻃﻼﻋﺎﺕ ﻣﻔﻴﺪ ﺭﺍ ﺑﺎ ﺫﻛﺮ ﺳــﻨﺪ ﻭ ﻣﻨﺒﻊ ﺑﻴﺎﻥ ﻣﻰ ﻛﻨﺪ ﻭ ﺧﻮﺍﻧﻨﺪه ﺿﻤﻦ ﺁﺷﻨﺎﻳﻰ ﺑﺎ ﺭﺟﻞ ﻣﻮﺭﺩ ﻧﻈﺮ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻋﺼﺮ ﻭ ﺍﻭﺿﺎﻉ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﺍﻭ، ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺳــﺎﻳﺮ ﻓﺮﻗﻪﻫﺎﻯ [[اسلام]] ﻭ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻭ ﻣﺂﺧﺬ ﻣﺮﺑﻮﻁ ﺍﻃﻼﻋﺎﺗﻰ ﻛﺴﺐ ﻣﻰﻛﻨﺪ. ﺍﻟﺒﺘﻪ ﻣﻴﺰﺍﻥ ﺍﻳﻦ ﺍﻃﻼﻋﺎﺕ، ﺑﺴﺘﻪ ﺑــﻪ ﻣﻴﺰﺍﻥ ﺩﺳﺘﺮﺳــﻰ ﻣﺆﻟﻒ ﺑﻪ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻳﺎ ﻣﻴﺰﺍﻥ ﺍﺷــﺘﻬﺎﺭ ﻓﺮﺩاً ﻛﺎﻣﻼ ﻓﺮﻕ ﻣﻰﻛﻨﺪ. ً ﻣﺜﻼ ﺩﺭﺑﺎﺭه [[ﺯﻳﺎﺩﺑﻦ ﻋﺒﻴﺪ ﺍﻟﻜﻮﻓﻰ]] ﺗﻨﻬﺎ ﻳﻚ ﺟﻤﻠﻪ ﻭ ﻛﻤﺘﺮ ﺍﺯ ﻳﻚ ﺳــﻄﺮ ﻭ ﺩﺭﺑﺎﺭه ﺣﻀﺮﺕ [[ابوطالب|ﺍﺑﻮﻃﺎﻟﺐ]] (ﺱ) ﺑﻴﺶ ﺍﺯ ۱۵ ﺻﻔﺤه ۲۵ ﺳــﻄﺮﻯ ﻣﻄﻠﺐ ﺍﺭﺍﺋﻪ ﻣﻰ ﻛﻨﺪ.<ref>ﺷﻮﺷﺘﺮﻯ، ۱۳۵۴، ﺝ۲، ﺹ۶۹۹.</ref>

کتاب مجالس المومنین منبعی ﺑﺮﺍﻯ ﻛﺘﺐ ﺭﺟﺎﻟﻰ ﺷﻴﻌﻪ مانند [[اعیان الشیعة|ﺍﻋﻴﺎﻥ ﺍﻟﺸﻴﻌﻪ]]، [[ریحانة الادب]]، [[روضات الجنات]] ﻭ [[ریاض العلماء]] ﺍﺳﺖ. این کتاب تاکنون ﺑﻪ ﺯﺑﺎﻥ ﻫﺎﻯ ﻋﺮﺑﻰ ﻭ ﺍﺭﺩﻭ ﺗﺮﺟﻤﻪ ﻭ ﭼﻨﺪ بار ﭼﺎپ ﺷــﺪه ﺍﺳﺖ هرچند ﻫﻴﭻ ﻳﻚ ﺍﺯ ﺁﻧﻬﺎ ﻛﺎﻣﻞ ﻭ ﻣﻨﻘّــﺢ ﻧﻴﺴــﺖ. به همین دلیل ﮔﺮﻭه ﺗﺼﺤﻴﺢ ﻣﺘﻮﻥ ﺑﻨﻴﺎﺩ ﭘﮋﻭﻫﺶﻫﺎﻯ ﺍﺳــﻼﻣﻰ [[آستان قدس رضوی]] ﺑﺎ ﺍﺳــﺘﻔﺎﺩه ﺍﺯ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻣﻮﺭﺩ ﺍﺳــﺘﻔﺎﺩه [[سید نورالله حسینی‌ شوشتری|ﻗﺎﺿﻰ ﻧﻮﺭﺍﷲ]] ﻭ ﻧﺴﺨﻪ‌ﻫﺎﻯ ﻧﻔﻴﺲ ﻭ ﻣﻮﺛﻘﻰ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺍﺧﺘﻴﺎﺭ ﺩﺍﺭﻧــﺪ، ﺁﻥ ﺭﺍ ﺗﺼﺤﻴﺢ ﻭ ﺗﻨﻘﻴﺢ ﻛﺮﺩهﺍﻧﺪ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺯﻭﺩﻯ ﻫﻤﺮﺍه ﺑﺎ ﺣﻮﺍﺷــﻰ، ﺗﻌﻠﻴﻘــﺎﺕ، ﺗﺮﺟﻤه ﺍﺷــﻌﺎﺭ ﻭ ﻋﺒﺎﺭﺍﺕ ﻋﺮﺑﻰ ﻭ ﻧﻤﺎﻳﻪ ﻫﺎﻯ ﻣﻔﻴﺪ، ﺩﺭ ﺷــﺶ ﻣﺠﻠﺪ ﻣﻨﺘﺸﺮ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺷﺪ.<ref>ﻋﺮﺏ ﭘﻮﺭ، ۱۳۸۷.</ref>

 

{{پانویس|2}}

*ﺷﻮﺷــﺘﺮﻯ، ﻧﻮﺭﺍﷲ (۱۳۵۴)، ﻣﺠﺎﻟﺲ ﺍﻟﻤﺆﻣﻨﻴﻦ، ﺑﻪ ﻛﻮﺷﺶ ﺳﻴﺪﺍﺣﻤﺪ ﺍﻟﻤﻮﺳﻮﻯ ﺍﻟﺸﻬﻴﺮ ﺑﻪ ﻛﺘﺎﺑﭽﻰ، ﺗﻬﺮﺍﻥ، ﻛﺘﺎﺏ ﻓﺮﻭﺷﻰ ﺍﺳﻼﻣﻴﻪ؛

*ﻋﺮﺏﭘــﻮﺭ، ﺍﺑﺮﺍﻫﻴــﻢ (۱۳۸۷). «‌ﺩﺍﻳﺮﺓﺍﻟﻤﻌــﺎﺭﻑ ﺭﺟــﺎﻝ ﺷــﻴﻌﻪ ﺩﺭ ﺷــﺶ ﺟﻠﺪ ﻣﻨﺘﺸــﺮ ﻣﻰ ﺷــﻮﺩ »، ﺧﺒﺮﮔﺰﺍﺭﻱ ﻣﻬــﺮ (۱۳۸۷/۷/۲)؛