مجالس المؤمنین (کتاب): تفاوت میان نسخه‌ها
imported>Mgolpayegani جز ←نویسنده |
جزبدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۲۶: | خط ۲۶: | ||
}} | }} | ||
'''ﻣَﺠﺎﻟِﺲُ ﺍﻟﻤﺆﻣﻨﻴﻦ''' | '''ﻣَﺠﺎﻟِﺲُ ﺍﻟﻤﺆﻣﻨﻴﻦ''' کتابی به زبان عربی نوشته [[سید نورالله حسینی شوشتری|سید نورالله حسینی شوشتری]](۱۰۱۹ق) مؤلف کتاب [[احقاق الحق و ازهاق الباطل]] است. این کتاب در دوازده «مجلس» تدوین شده و هر مجلس حکم یک فصل از کتاب را دارد. شوشتری در هر مجلس، به گوشه‌هایی از تاریخ [[اسلام|اسلام]]، [[تشیع]] و [[ایران|ایران]] پرداخته و برخی از بزرگان تصوف، متکلمان، مشاهیر، حکما و شعرا را معرفی کرده است. | ||
==نویسنده== | ==نویسنده== | ||
{{اصلی|سید نورالله حسینی شوشتری}} | {{اصلی|سید نورالله حسینی شوشتری}} | ||
نویسنده این کتاب سید نورالله حسینی شوشتری، معروف به [[قاضی نورالله شوشتری]] ﺻﺎﺣﺐ ﻛﺘﺎﺏﻫﺎی [[احقاق الحق و ازهاق الباطل (کتاب) |ﺍﺣﻘﺎﻕﺍﻟﺤﻖ و ازهاق الباطل]]، [[الصوارم المهرقة]]، [[ﻣﺼﺎﺋﺐ ﺍﻟﻨﻮﺍﺻﺐ]] ﻭ ﻋﻘﺎﺋﺪ ﺍﻻﻣﺎﻣﻴﻪ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ کافی ﺍﺳﺖ ﺑﺮای آگاهی از ﻓﻀﻞ ﻭ ﺍﺣﺎﻃه ﺍﻭ ﺑﺮ ﻋﻠﻮﻡ ﻋﺼﺮ ﺧﻮﺩ ﺑﻪ ﻛﺘﺎﺏ ﺍﺣﻘﺎﻕ ﺍﻟﺤﻖ ﻣﺮﺍﺟﻌﻪ ﺷﻮﺩ. او ﻣﻌﺎﺻﺮ [[شیخ بهایی]] ﺑﻮﺩ ﻭ ﺑﻪ ﺩﻟﻴﻞ داشتن مذهب [[شیعه|ﺗﺸﻴّﻊ]]، ﺩﺭ [[ﺍﻛﺒﺮﺁﺑﺎﺩ]] [[ﻫﻨﺪ]] ﻛﻪ ﺍﻣﺮﻭﺯه [[ﺁﮔﺮه]] ﺧﻮﺍﻧﺪه میﺷﻮﺩ، ﻛﺸﺘﻪ شده است.<ref>[http://www.pajoohe.com/25513/index.php?Page=definition&UID=28099 مقاله شهادت قاضی نورالله شوشتری در سایت پژوهه]</ref> | نویسنده این کتاب سید نورالله حسینی شوشتری، معروف به [[قاضی نورالله شوشتری]] ﺻﺎﺣﺐ ﻛﺘﺎﺏﻫﺎی [[احقاق الحق و ازهاق الباطل (کتاب)|ﺍﺣﻘﺎﻕﺍﻟﺤﻖ و ازهاق الباطل]]، [[الصوارم المهرقة]]، [[ﻣﺼﺎﺋﺐ ﺍﻟﻨﻮﺍﺻﺐ]] ﻭ ﻋﻘﺎﺋﺪ ﺍﻻﻣﺎﻣﻴﻪ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ کافی ﺍﺳﺖ ﺑﺮای آگاهی از ﻓﻀﻞ ﻭ ﺍﺣﺎﻃه ﺍﻭ ﺑﺮ ﻋﻠﻮﻡ ﻋﺼﺮ ﺧﻮﺩ ﺑﻪ ﻛﺘﺎﺏ ﺍﺣﻘﺎﻕ ﺍﻟﺤﻖ ﻣﺮﺍﺟﻌﻪ ﺷﻮﺩ. او ﻣﻌﺎﺻﺮ [[شیخ بهایی]] ﺑﻮﺩ ﻭ ﺑﻪ ﺩﻟﻴﻞ داشتن مذهب [[شیعه|ﺗﺸﻴّﻊ]]، ﺩﺭ [[ﺍﻛﺒﺮﺁﺑﺎﺩ]] [[ﻫﻨﺪ]] ﻛﻪ ﺍﻣﺮﻭﺯه [[ﺁﮔﺮه]] ﺧﻮﺍﻧﺪه میﺷﻮﺩ، ﻛﺸﺘﻪ شده است.<ref>[http://www.pajoohe.com/25513/index.php?Page=definition&UID=28099 مقاله شهادت قاضی نورالله شوشتری در سایت پژوهه]</ref> | ||
==ساختار و محتوای کتاب== | ==ساختار و محتوای کتاب== | ||
ﻣﻄﺎﻟﺐ ﻛﺘﺎﺏ ﺩﺭ ﻣﻘﺪﻣﻪ، ﺩﻭﺍﺯﺩه ﻣﺠﻠﺲ ﻭ | ﻣﻄﺎﻟﺐ ﻛﺘﺎﺏ ﺩﺭ ﻣﻘﺪﻣﻪ، ﺩﻭﺍﺯﺩه ﻣﺠﻠﺲ ﻭ ﻳک ﺧﺎﺗﻤﻪ ﺗﻨﻈﻴﻢ ﺷﺪه ﺍﺳﺖ. ﻫﺮ ﻣﺠﻠﺲ ﺩﺭ ﻭﺍﻗﻊ ﺣﻜﻢ ﻳک ﻓﺼﻞ ﺍﺯ ﻛﺘﺎﺏ ﺭﺍ ﺩﺍﺭﺩ، ﻛﻪ ﺩﺭ ﺁﻥ ﺑﻪ ﻣﻮﺿﻮﻋﻰ ﺧﺎﺹ ﻳﺎ ﻣﻌﺮﻓﻲ ﻭ ﺷﺮﺡ ﺣﺎﻝ ﻃﺒﻘﻪﺍی ﺍﺯ ﺭﺟﺎﻝ ﭘﺮﺩﺍﺧﺘﻪ ﺷﺪه ﺍﺳﺖ. ﺑﻌﻀﻰ ﺍﺯ ﻓﺼﻞﻫﺎﻯ ﻛﺘﺎﺏ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻣﺠﻠﺲ ﻫﺸﺘﻢ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺫﻛﺮ ﻣﻠﻮک ﻭ ﺳﻼﻃﻴﻦ ﺍﺳﺖ، ﺑﻪ ﺑﺨﺶ ﻫﺎﻯ ﺩﻳﮕﺮﻯ ﺗﺤﺖ ﻋﻨﻮﺍﻥ چند (ﻟﺸﻜﺮ) ﺗﻘﺴﻴﻢ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺩﺭ ﻫﺮ چند ﺳﻼﻃﻴﻦ ﺩﻭﺭه ﻳﺎ ﻣﻨﻄﻘﻪﺍﻯ ﺧﺎﺹ ﻛﻪ ﺑﺮ [[شیعه|ﺷﻴﻌﻴﺎﻥ]] ﻓﺮﻣﺎﻥ ﺭﻭﺍﻳﻰ ﺩﺍﺷﺘﻪﺍﻧﺪ، ﻣﻌﺮﻓﻰ ﻣﻰﺷﻮﻧﺪ. | ||
ﺩﺭ ﻣﻘﺪﻣﻪ ﺑﻪ ﺗﻌﺮﻳﻒ ﻣﻄﻠﻖ [[شیعه|ﺷﻴﻌﻪ]]، شیعه [[شیعه دوازده امامی|ﺩﻭﺍﺯﺩه ﺍﻣﺎﻣﻰ]]، ﻋﻠﺖ ﻣﺤﺪﻭﺩ ﺑﻮﺩﻥ ﺗﻌﺪﺍﺩ [[امامان شیعه|ﺍﺋﻤﻪ]] (ﻉ) ﺩﺭ ﻋﺪﺩ ۱۲ ﻭ ﻣﺒﺎﺣﺜﻰ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﻗﺒﻴﻞ ﭘﺮﺩﺍﺧﺘﻪ ﺷﺪه ﺍﺳﺖ. | ﺩﺭ ﻣﻘﺪﻣﻪ ﺑﻪ ﺗﻌﺮﻳﻒ ﻣﻄﻠﻖ [[شیعه|ﺷﻴﻌﻪ]]، شیعه [[شیعه دوازده امامی|ﺩﻭﺍﺯﺩه ﺍﻣﺎﻣﻰ]]، ﻋﻠﺖ ﻣﺤﺪﻭﺩ ﺑﻮﺩﻥ ﺗﻌﺪﺍﺩ [[امامان شیعه|ﺍﺋﻤﻪ]] (ﻉ) ﺩﺭ ﻋﺪﺩ ۱۲ ﻭ ﻣﺒﺎﺣﺜﻰ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﻗﺒﻴﻞ ﭘﺮﺩﺍﺧﺘﻪ ﺷﺪه ﺍﺳﺖ. ﻣﺠﻠﺲ ﺍﻭﻝ ﺑﻪ ﺗﻮﺻﻴﻒ ﺑﺮﺧﻰ ﺍﺯ ﺍﻣﺎﻛﻦ ﻋﻠﻮﻯ (ﺁﺳﻤﺎﻧﻰ)، ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻋﺮﺵ ﻣﺠﻴﺪ، ﺩﺍﺭﺍﻟﺴﻼﻡ ﻭ ﻣﻌﺮﻓﻰ ﺷﻬﺮﻫﺎ ﻭ ﺍﻣﺎﻛﻨﻰ ﻛﻪ ﻣﺤﻞ ﺍﺳﺘﻘﺮﺍﺭ ﺷﻴﻌﻴﺎﻥ ﺑﻮﺩه، ﻣﺎﻧﻨﺪ [[مدینه منوره|ﻣﺪﻳﻨﻪ]]، [[کوفه|ﻛﻮﻓﻪ]]، [[نجف|ﻧﺠﻒ]]، [[کربلا|ﻛﺮﺑﻼ]]، [[ﺧﻮﺯﺳﺘﺎﻥ|ﺧﻮﺯﺳﺘﺎﻥ]]، [[ﺗﺒﺮﻳﺰ]] (ﺣﺪﻭﺩ ﭘﻨﺠﺎﻩ ﺷﻬﺮ)، علت نامگذاری ﺁﻧﻬﺎ، ﺁﺏ ﻭ ﻫﻮﺍ، ﻋﺎﺩﺍﺕ ﻭ ﺁﺩﺍﺏ ﻭ ﺭﺳﻮﻡ ﺳﺎﻛﻨﺎﻥ، ﺣﺮﻓﻪ ﻭ ﻣﺸﺎﻏﻞ، ﺣﻮﺍﺩﺙ ﻣﻬﻤﻰ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺁﻥ ﺷﻬﺮﻫﺎ ﻭﺍﻗﻊ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ، ﺣﺎﻛﻤﺎﻥ ﻭ ﺷﺨﺼﻴﺖﻫﺎﻯ ﺑﺮﺟﺴﺘﻪ ﺷﻬﺮ ﺍﺧﺘﺼﺎﺹ ﺩﺍﺭﺩ. | ||
۱۱ ﻣﺠﻠﺲ ﺩﻳﮕﺮ ﻃﻮﺍﻳﻔﻰ ﺭﺍ ﻛﻪ ﺑﻪ [[شیعه| | ۱۱ ﻣﺠﻠﺲ ﺩﻳﮕﺮ ﻃﻮﺍﻳﻔﻰ ﺭﺍ ﻛﻪ ﺑﻪ [[شیعه|ﺗﺸﻴﻊ]] ﻣﺸﻬﻮﺭﻧﺪ، ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺍﻭﺱ ﻭ ﺧﺰﺭﺝ، ﺻﺤﺎﺑﻰ ﻭ ﺍﻛﺎﺑﺮ ﺷﻴﻌﻪ ﺍﺯ [[بنی هاشم|ﺑﻨﻰ ﻫﺎﺷﻢ]] ﻭ ﻏﻴﺮﺑﻨﻰ ﻫﺎﺷﻢ، [[تابعین|ﺗﺎﺑﻌﻴﻦ]]، ﻣﺘﻜﻠﻤﻴﻦ، ﻣﻔﺴﺮﻳﻦ ﻭ ﻣﺤﺪﺛﻴﻦ ﻭ ﻓﻘﻬﺎ، ﺑﺰﺭﮔﺎﻥ [[ﺻﻮﻓﻴﻪ]]، ﺩﺍﻧﺸﻤﻨﺪﺍﻥ، ﻣﻠﻮﻙ ﻭ ﺳﻼﻃﻴﻦ ﻭ ﺍﻣﺮﺍ ﻭ ﺷﻌﺮﺍﻯ [[ﻋﺮﺏ]] ﻭ [[ﻋﺠﻢ]]، ﻭ ﺳﺮﺍﻧﺠﺎﻡ ﺍﻧﺪﻳﺸﻪﻫﺎ ﻭ ﺁﺭﺍﻯ ﺑﺮﺧﻰ ﺍﺯ ﺭﺟﺎﻝ [[شیعه|ﺷﻴﻌﻪ]] ﻛﻪ ﺍﺯ ﺻﺪﺭ ﺍﺳﻼﻡ ﺗﺎ ﭘﺎﻳﺎﻥ ﻗﺮﻥ ﺩﻫﻢ ﻫﺠﺮﻯ ﻣﻰ ﺯﻳﺴﺘﻪ ﺍﻧﺪ، ﺑﺮﺭﺳﻰ ﻭ ﻧﻘﺪ ﻣﻰ ﻛﻨﺪ ﻭ ﺩﺭﻣﺠﻤﻮﻉ ﺑﻴﺶ ﺍﺯ ﺷﺸﺼﺪ ﺭﺟﻞ ﺩﻳﻨﻰ، ﻋﻠﻤﻰ، ﻓﺮﻫﻨﮕﻰ، ﺳﻴﺎﺳﻰ ﻭ... ﺭﺍ ﻣﻌﺮﻓﻰ ﻣﻰنماید. | ||
ﻣﺆﻟﻒ، | ﻣﺆﻟﻒ، ﺷﺨﺼﻴﺖ ﻫﺎ ﺭﺍ ﻫﻤﺮﺍه ﺑﺎ ﻧﺎﻡ ﻭ ﺍﻟﻘﺎﺏ، ﻧﺴﺐ ﻭ ﺧﺎﻧﺪﺍﻥ، ﺗﺎﺭﻳﺦ ﻭ ﻣﺤﻞ ﺯﻧﺪﮔﻰ ﻭ ﻭﻓﺎﺕ ﺁﻧﻬﺎ، ﻓﻌﺎﻟﻴﺖﻫﺎ، ﻣﺒﺎﺭﺯﺍﺕ ﻭ ﺟﻨﺒﺶﻫﺎﻳﻰ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺁﻥ ﺷﺮﻛﺖ ﺩﺍﺷﺘﻪﺍﻧﺪ، ﮔﺮﺍﻳﺶﻫﺎی ﻣﺬﻫﺒﻰ ﻭ ﺍﻋﺘﻘﺎﺩﺍﺕ، ﺁﺛﺎﺭ، ﺧﻄﺒﻪﻫﺎ، ﻣﻨﺎﻇﺮﻩ ﺑﺎ ﻣﺨﺎﻟﻔﺎﻥ ﻭ ﻣﻮﺍﻓﻘﺎﻥ ﻭ ﺩﻳﮕﺮ ﺍﻃﻼﻋﺎﺕ ﻣﻔﻴﺪ ﺭﺍ ﺑﺎ ﺫﻛﺮ ﺳﻨﺪ ﻭ ﻣﻨﺒﻊ ﺑﻴﺎﻥ ﻣﻰ ﻛﻨﺪ ﻭ ﺧﻮﺍﻧﻨﺪه ﺿﻤﻦ ﺁﺷﻨﺎﻳﻰ ﺑﺎ ﺭﺟﻞ ﻣﻮﺭﺩ ﻧﻈﺮ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻋﺼﺮ ﻭ ﺍﻭﺿﺎﻉ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﺍﻭ، ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺳﺎﻳﺮ ﻓﺮﻗﻪﻫﺎﻯ [[اسلام]] ﻭ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻭ ﻣﺂﺧﺬ ﻣﺮﺑﻮﻁ ﺍﻃﻼﻋﺎﺗﻰ ﻛﺴﺐ ﻣﻰﻛﻨﺪ. ﺍﻟﺒﺘﻪ ﻣﻴﺰﺍﻥ ﺍﻳﻦ ﺍﻃﻼﻋﺎﺕ، ﺑﺴﺘﻪ ﺑﻪ ﻣﻴﺰﺍﻥ ﺩﺳﺘﺮﺳﻰ ﻣﺆﻟﻒ ﺑﻪ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻳﺎ ﻣﻴﺰﺍﻥ ﺍﺷﺘﻬﺎﺭ ﻓﺮﺩاً ﻛﺎﻣﻼ ﻓﺮﻕ ﻣﻰﻛﻨﺪ. ً ﻣﺜﻼ ﺩﺭﺑﺎﺭه [[ﺯﻳﺎﺩﺑﻦ ﻋﺒﻴﺪ ﺍﻟﻜﻮﻓﻰ]] ﺗﻨﻬﺎ ﻳک ﺟﻤﻠﻪ ﻭ ﻛﻤﺘﺮ ﺍﺯ ﻳک ﺳﻄﺮ ﻭ ﺩﺭﺑﺎﺭه [[ابوطالب|ﺍﺑﻮﻃﺎﻟﺐ]] ﺑﻴﺶ ﺍﺯ ۱۵ ﺻﻔﺤه ۲۵ ﺳﻄﺮﻯ ﻣﻄﻠﺐ ﺍﺭﺍﺋﻪ ﻣﻰﻛﻨﺪ.<ref>ﺷﻮﺷﺘﺮﻯ، ۱۳۵۴، ﺝ۲، ﺹ۶۹۹.</ref> | ||
==اعتبار کتاب و ترجمه‌های آن== | ==اعتبار کتاب و ترجمه‌های آن== | ||
کتاب مجالس | کتاب مجالس المومنین، منبعی ﺑﺮﺍﻯ ﻛﺘﺐ ﺭﺟﺎﻟﻰ ﺷﻴﻌﻪ مانند [[اعیان الشیعة|ﺍﻋﻴﺎﻥ ﺍﻟﺸﻴﻌﻪ]]، [[ریحانة الادب]]، [[روضات الجنات]] ﻭ [[ریاض العلماء]] ﺍﺳﺖ. این کتاب تاکنون ﺑﻪ ﺯﺑﺎﻥ ﻫﺎﻯ ﻋﺮﺑﻰ ﻭ ﺍﺭﺩﻭ ﺗﺮﺟﻤﻪ ﻭ ﭼﻨﺪ بار ﭼﺎپ ﺷﺪه ﺍﺳﺖ هرچند ﻫﻴﭻ یک ﺍﺯ ﺁﻧﻬﺎ ﻛﺎﻣﻞ ﻭ ﻣﻨﻘّﺢ ﻧﻴﺴﺖ. به همین دلیل ﮔﺮﻭه ﺗﺼﺤﻴﺢ ﻣﺘﻮﻥ [[بنیاد پژوهش‌های اسلامی آستان قدس رضوی]] ﺑﺎ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩه ﺍﺯ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻣﻮﺭﺩ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩه [[سید نورالله حسینی شوشتری|ﻗﺎﺿﻰ ﻧﻮﺭالله]] ﻭ ﻧﺴﺨﻪﻫﺎﻯ ﻧﻔﻴﺲ ﻭ ﻣﻮﺛﻘﻰ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺍﺧﺘﻴﺎﺭ ﺩﺍﺭﻧﺪ، ﺁﻥ ﺭﺍ ﺗﺼﺤﻴﺢ ﻭ ﺗﻨﻘﻴﺢ ﻛﺮﺩهﺍﻧﺪ.<ref>ﻋﺮﺏ ﭘﻮﺭ، ۱۳۸۷.</ref> | ||
==پانویس== | ==پانویس== | ||
{{ | {{پانویس۲}} | ||
==منابع== | ==منابع== | ||
* | *ﺷﻮﺷﺘﺮﻯ، ﻧﻮﺭﺍﷲ (۱۳۵۴)، ﻣﺠﺎﻟﺲ ﺍﻟﻤﺆﻣﻨﻴﻦ، ﺑﻪ ﻛﻮﺷﺶ ﺳﻴﺪﺍﺣﻤﺪ ﺍﻟﻤﻮﺳﻮﻯ ﺍﻟﺸﻬﻴﺮ ﺑﻪ ﻛﺘﺎﺑﭽﻰ، ﺗﻬﺮﺍﻥ، ﻛﺘﺎﺏ ﻓﺮﻭﺷﻰ ﺍﺳﻼﻣﻴﻪ؛ | ||
* | *ﻋﺮﺏﭘﻮﺭ، ﺍﺑﺮﺍﻫﻴﻢ (۱۳۸۷). «ﺩﺍﻳﺮﺓﺍﻟﻤﻌﺎﺭﻑ ﺭﺟﺎﻝ ﺷﻴﻌﻪ ﺩﺭ ﺷﺶ ﺟﻠﺪ ﻣﻨﺘﺸﺮ ﻣﻰ ﺷﻮﺩ»، ﺧﺒﺮﮔﺰﺍﺭﻱ ﻣﻬﺮ (۱۳۸۷/۷/۲)؛ | ||
*مقاله شهادت قاضی نورالله شوشتری در سایت پژوهه. | *مقاله شهادت قاضی نورالله شوشتری در سایت پژوهه. | ||
==پیوند به بیرون== | ==پیوند به بیرون== | ||
*[http://www.ensani.ir/storage/Files/20120326164129-3039-441.pdf معرفی و نقد کتاب مستطاب مجالس المؤمنین، علی شوره زاری، کتاب ماه کلیات سال سیزدهم بهمن ۱۳۸۸ شماره ۲] | |||
{{کتاب‌شناسی شیعه (قرن یازدهم)}} | {{کتاب‌شناسی شیعه (قرن یازدهم)}} | ||
نسخهٔ ۱۴ مارس ۲۰۱۷، ساعت ۱۳:۴۸
 | |
| اطلاعات کتاب | |
|---|---|
| نویسنده | قاضی نورالله شوشتری (متوفای ۱۰۱۹ ق) |
| موضوع | تشیع |
| سبک | تراجم |
| زبان | عربی |
| مجموعه | ۱ جلد |
| اطلاعات نشر | |
| ناشر | اسلامیه |
| تاریخ نشر | ۱۳۷۷ ش |
ﻣَﺠﺎﻟِﺲُ ﺍﻟﻤﺆﻣﻨﻴﻦ کتابی به زبان عربی نوشته سید نورالله حسینی شوشتری(۱۰۱۹ق) مؤلف کتاب احقاق الحق و ازهاق الباطل است. این کتاب در دوازده «مجلس» تدوین شده و هر مجلس حکم یک فصل از کتاب را دارد. شوشتری در هر مجلس، به گوشه‌هایی از تاریخ اسلام، تشیع و ایران پرداخته و برخی از بزرگان تصوف، متکلمان، مشاهیر، حکما و شعرا را معرفی کرده است.
نویسنده
نویسنده این کتاب سید نورالله حسینی شوشتری، معروف به قاضی نورالله شوشتری ﺻﺎﺣﺐ ﻛﺘﺎﺏﻫﺎی ﺍﺣﻘﺎﻕﺍﻟﺤﻖ و ازهاق الباطل، الصوارم المهرقة، ﻣﺼﺎﺋﺐ ﺍﻟﻨﻮﺍﺻﺐ ﻭ ﻋﻘﺎﺋﺪ ﺍﻻﻣﺎﻣﻴﻪ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ کافی ﺍﺳﺖ ﺑﺮای آگاهی از ﻓﻀﻞ ﻭ ﺍﺣﺎﻃه ﺍﻭ ﺑﺮ ﻋﻠﻮﻡ ﻋﺼﺮ ﺧﻮﺩ ﺑﻪ ﻛﺘﺎﺏ ﺍﺣﻘﺎﻕ ﺍﻟﺤﻖ ﻣﺮﺍﺟﻌﻪ ﺷﻮﺩ. او ﻣﻌﺎﺻﺮ شیخ بهایی ﺑﻮﺩ ﻭ ﺑﻪ ﺩﻟﻴﻞ داشتن مذهب ﺗﺸﻴّﻊ، ﺩﺭ ﺍﻛﺒﺮﺁﺑﺎﺩ ﻫﻨﺪ ﻛﻪ ﺍﻣﺮﻭﺯه ﺁﮔﺮه ﺧﻮﺍﻧﺪه میﺷﻮﺩ، ﻛﺸﺘﻪ شده است.[۱]
ساختار و محتوای کتاب
ﻣﻄﺎﻟﺐ ﻛﺘﺎﺏ ﺩﺭ ﻣﻘﺪﻣﻪ، ﺩﻭﺍﺯﺩه ﻣﺠﻠﺲ ﻭ ﻳک ﺧﺎﺗﻤﻪ ﺗﻨﻈﻴﻢ ﺷﺪه ﺍﺳﺖ. ﻫﺮ ﻣﺠﻠﺲ ﺩﺭ ﻭﺍﻗﻊ ﺣﻜﻢ ﻳک ﻓﺼﻞ ﺍﺯ ﻛﺘﺎﺏ ﺭﺍ ﺩﺍﺭﺩ، ﻛﻪ ﺩﺭ ﺁﻥ ﺑﻪ ﻣﻮﺿﻮﻋﻰ ﺧﺎﺹ ﻳﺎ ﻣﻌﺮﻓﻲ ﻭ ﺷﺮﺡ ﺣﺎﻝ ﻃﺒﻘﻪﺍی ﺍﺯ ﺭﺟﺎﻝ ﭘﺮﺩﺍﺧﺘﻪ ﺷﺪه ﺍﺳﺖ. ﺑﻌﻀﻰ ﺍﺯ ﻓﺼﻞﻫﺎﻯ ﻛﺘﺎﺏ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻣﺠﻠﺲ ﻫﺸﺘﻢ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺫﻛﺮ ﻣﻠﻮک ﻭ ﺳﻼﻃﻴﻦ ﺍﺳﺖ، ﺑﻪ ﺑﺨﺶ ﻫﺎﻯ ﺩﻳﮕﺮﻯ ﺗﺤﺖ ﻋﻨﻮﺍﻥ چند (ﻟﺸﻜﺮ) ﺗﻘﺴﻴﻢ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺩﺭ ﻫﺮ چند ﺳﻼﻃﻴﻦ ﺩﻭﺭه ﻳﺎ ﻣﻨﻄﻘﻪﺍﻯ ﺧﺎﺹ ﻛﻪ ﺑﺮ ﺷﻴﻌﻴﺎﻥ ﻓﺮﻣﺎﻥ ﺭﻭﺍﻳﻰ ﺩﺍﺷﺘﻪﺍﻧﺪ، ﻣﻌﺮﻓﻰ ﻣﻰﺷﻮﻧﺪ.
ﺩﺭ ﻣﻘﺪﻣﻪ ﺑﻪ ﺗﻌﺮﻳﻒ ﻣﻄﻠﻖ ﺷﻴﻌﻪ، شیعه ﺩﻭﺍﺯﺩه ﺍﻣﺎﻣﻰ، ﻋﻠﺖ ﻣﺤﺪﻭﺩ ﺑﻮﺩﻥ ﺗﻌﺪﺍﺩ ﺍﺋﻤﻪ (ﻉ) ﺩﺭ ﻋﺪﺩ ۱۲ ﻭ ﻣﺒﺎﺣﺜﻰ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﻗﺒﻴﻞ ﭘﺮﺩﺍﺧﺘﻪ ﺷﺪه ﺍﺳﺖ. ﻣﺠﻠﺲ ﺍﻭﻝ ﺑﻪ ﺗﻮﺻﻴﻒ ﺑﺮﺧﻰ ﺍﺯ ﺍﻣﺎﻛﻦ ﻋﻠﻮﻯ (ﺁﺳﻤﺎﻧﻰ)، ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻋﺮﺵ ﻣﺠﻴﺪ، ﺩﺍﺭﺍﻟﺴﻼﻡ ﻭ ﻣﻌﺮﻓﻰ ﺷﻬﺮﻫﺎ ﻭ ﺍﻣﺎﻛﻨﻰ ﻛﻪ ﻣﺤﻞ ﺍﺳﺘﻘﺮﺍﺭ ﺷﻴﻌﻴﺎﻥ ﺑﻮﺩه، ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻣﺪﻳﻨﻪ، ﻛﻮﻓﻪ، ﻧﺠﻒ، ﻛﺮﺑﻼ، ﺧﻮﺯﺳﺘﺎﻥ، ﺗﺒﺮﻳﺰ (ﺣﺪﻭﺩ ﭘﻨﺠﺎﻩ ﺷﻬﺮ)، علت نامگذاری ﺁﻧﻬﺎ، ﺁﺏ ﻭ ﻫﻮﺍ، ﻋﺎﺩﺍﺕ ﻭ ﺁﺩﺍﺏ ﻭ ﺭﺳﻮﻡ ﺳﺎﻛﻨﺎﻥ، ﺣﺮﻓﻪ ﻭ ﻣﺸﺎﻏﻞ، ﺣﻮﺍﺩﺙ ﻣﻬﻤﻰ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺁﻥ ﺷﻬﺮﻫﺎ ﻭﺍﻗﻊ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ، ﺣﺎﻛﻤﺎﻥ ﻭ ﺷﺨﺼﻴﺖﻫﺎﻯ ﺑﺮﺟﺴﺘﻪ ﺷﻬﺮ ﺍﺧﺘﺼﺎﺹ ﺩﺍﺭﺩ.
۱۱ ﻣﺠﻠﺲ ﺩﻳﮕﺮ ﻃﻮﺍﻳﻔﻰ ﺭﺍ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺗﺸﻴﻊ ﻣﺸﻬﻮﺭﻧﺪ، ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺍﻭﺱ ﻭ ﺧﺰﺭﺝ، ﺻﺤﺎﺑﻰ ﻭ ﺍﻛﺎﺑﺮ ﺷﻴﻌﻪ ﺍﺯ ﺑﻨﻰ ﻫﺎﺷﻢ ﻭ ﻏﻴﺮﺑﻨﻰ ﻫﺎﺷﻢ، ﺗﺎﺑﻌﻴﻦ، ﻣﺘﻜﻠﻤﻴﻦ، ﻣﻔﺴﺮﻳﻦ ﻭ ﻣﺤﺪﺛﻴﻦ ﻭ ﻓﻘﻬﺎ، ﺑﺰﺭﮔﺎﻥ ﺻﻮﻓﻴﻪ، ﺩﺍﻧﺸﻤﻨﺪﺍﻥ، ﻣﻠﻮﻙ ﻭ ﺳﻼﻃﻴﻦ ﻭ ﺍﻣﺮﺍ ﻭ ﺷﻌﺮﺍﻯ ﻋﺮﺏ ﻭ ﻋﺠﻢ، ﻭ ﺳﺮﺍﻧﺠﺎﻡ ﺍﻧﺪﻳﺸﻪﻫﺎ ﻭ ﺁﺭﺍﻯ ﺑﺮﺧﻰ ﺍﺯ ﺭﺟﺎﻝ ﺷﻴﻌﻪ ﻛﻪ ﺍﺯ ﺻﺪﺭ ﺍﺳﻼﻡ ﺗﺎ ﭘﺎﻳﺎﻥ ﻗﺮﻥ ﺩﻫﻢ ﻫﺠﺮﻯ ﻣﻰ ﺯﻳﺴﺘﻪ ﺍﻧﺪ، ﺑﺮﺭﺳﻰ ﻭ ﻧﻘﺪ ﻣﻰ ﻛﻨﺪ ﻭ ﺩﺭﻣﺠﻤﻮﻉ ﺑﻴﺶ ﺍﺯ ﺷﺸﺼﺪ ﺭﺟﻞ ﺩﻳﻨﻰ، ﻋﻠﻤﻰ، ﻓﺮﻫﻨﮕﻰ، ﺳﻴﺎﺳﻰ ﻭ... ﺭﺍ ﻣﻌﺮﻓﻰ ﻣﻰنماید.
ﻣﺆﻟﻒ، ﺷﺨﺼﻴﺖ ﻫﺎ ﺭﺍ ﻫﻤﺮﺍه ﺑﺎ ﻧﺎﻡ ﻭ ﺍﻟﻘﺎﺏ، ﻧﺴﺐ ﻭ ﺧﺎﻧﺪﺍﻥ، ﺗﺎﺭﻳﺦ ﻭ ﻣﺤﻞ ﺯﻧﺪﮔﻰ ﻭ ﻭﻓﺎﺕ ﺁﻧﻬﺎ، ﻓﻌﺎﻟﻴﺖﻫﺎ، ﻣﺒﺎﺭﺯﺍﺕ ﻭ ﺟﻨﺒﺶﻫﺎﻳﻰ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺁﻥ ﺷﺮﻛﺖ ﺩﺍﺷﺘﻪﺍﻧﺪ، ﮔﺮﺍﻳﺶﻫﺎی ﻣﺬﻫﺒﻰ ﻭ ﺍﻋﺘﻘﺎﺩﺍﺕ، ﺁﺛﺎﺭ، ﺧﻄﺒﻪﻫﺎ، ﻣﻨﺎﻇﺮﻩ ﺑﺎ ﻣﺨﺎﻟﻔﺎﻥ ﻭ ﻣﻮﺍﻓﻘﺎﻥ ﻭ ﺩﻳﮕﺮ ﺍﻃﻼﻋﺎﺕ ﻣﻔﻴﺪ ﺭﺍ ﺑﺎ ﺫﻛﺮ ﺳﻨﺪ ﻭ ﻣﻨﺒﻊ ﺑﻴﺎﻥ ﻣﻰ ﻛﻨﺪ ﻭ ﺧﻮﺍﻧﻨﺪه ﺿﻤﻦ ﺁﺷﻨﺎﻳﻰ ﺑﺎ ﺭﺟﻞ ﻣﻮﺭﺩ ﻧﻈﺮ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻋﺼﺮ ﻭ ﺍﻭﺿﺎﻉ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﺍﻭ، ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺳﺎﻳﺮ ﻓﺮﻗﻪﻫﺎﻯ اسلام ﻭ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻭ ﻣﺂﺧﺬ ﻣﺮﺑﻮﻁ ﺍﻃﻼﻋﺎﺗﻰ ﻛﺴﺐ ﻣﻰﻛﻨﺪ. ﺍﻟﺒﺘﻪ ﻣﻴﺰﺍﻥ ﺍﻳﻦ ﺍﻃﻼﻋﺎﺕ، ﺑﺴﺘﻪ ﺑﻪ ﻣﻴﺰﺍﻥ ﺩﺳﺘﺮﺳﻰ ﻣﺆﻟﻒ ﺑﻪ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻳﺎ ﻣﻴﺰﺍﻥ ﺍﺷﺘﻬﺎﺭ ﻓﺮﺩاً ﻛﺎﻣﻼ ﻓﺮﻕ ﻣﻰﻛﻨﺪ. ً ﻣﺜﻼ ﺩﺭﺑﺎﺭه ﺯﻳﺎﺩﺑﻦ ﻋﺒﻴﺪ ﺍﻟﻜﻮﻓﻰ ﺗﻨﻬﺎ ﻳک ﺟﻤﻠﻪ ﻭ ﻛﻤﺘﺮ ﺍﺯ ﻳک ﺳﻄﺮ ﻭ ﺩﺭﺑﺎﺭه ﺍﺑﻮﻃﺎﻟﺐ ﺑﻴﺶ ﺍﺯ ۱۵ ﺻﻔﺤه ۲۵ ﺳﻄﺮﻯ ﻣﻄﻠﺐ ﺍﺭﺍﺋﻪ ﻣﻰﻛﻨﺪ.[۲]
اعتبار کتاب و ترجمه‌های آن
کتاب مجالس المومنین، منبعی ﺑﺮﺍﻯ ﻛﺘﺐ ﺭﺟﺎﻟﻰ ﺷﻴﻌﻪ مانند ﺍﻋﻴﺎﻥ ﺍﻟﺸﻴﻌﻪ، ریحانة الادب، روضات الجنات ﻭ ریاض العلماء ﺍﺳﺖ. این کتاب تاکنون ﺑﻪ ﺯﺑﺎﻥ ﻫﺎﻯ ﻋﺮﺑﻰ ﻭ ﺍﺭﺩﻭ ﺗﺮﺟﻤﻪ ﻭ ﭼﻨﺪ بار ﭼﺎپ ﺷﺪه ﺍﺳﺖ هرچند ﻫﻴﭻ یک ﺍﺯ ﺁﻧﻬﺎ ﻛﺎﻣﻞ ﻭ ﻣﻨﻘّﺢ ﻧﻴﺴﺖ. به همین دلیل ﮔﺮﻭه ﺗﺼﺤﻴﺢ ﻣﺘﻮﻥ بنیاد پژوهش‌های اسلامی آستان قدس رضوی ﺑﺎ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩه ﺍﺯ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻣﻮﺭﺩ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩه ﻗﺎﺿﻰ ﻧﻮﺭالله ﻭ ﻧﺴﺨﻪﻫﺎﻯ ﻧﻔﻴﺲ ﻭ ﻣﻮﺛﻘﻰ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺍﺧﺘﻴﺎﺭ ﺩﺍﺭﻧﺪ، ﺁﻥ ﺭﺍ ﺗﺼﺤﻴﺢ ﻭ ﺗﻨﻘﻴﺢ ﻛﺮﺩهﺍﻧﺪ.[۳]
پانویس
منابع
- ﺷﻮﺷﺘﺮﻯ، ﻧﻮﺭﺍﷲ (۱۳۵۴)، ﻣﺠﺎﻟﺲ ﺍﻟﻤﺆﻣﻨﻴﻦ، ﺑﻪ ﻛﻮﺷﺶ ﺳﻴﺪﺍﺣﻤﺪ ﺍﻟﻤﻮﺳﻮﻯ ﺍﻟﺸﻬﻴﺮ ﺑﻪ ﻛﺘﺎﺑﭽﻰ، ﺗﻬﺮﺍﻥ، ﻛﺘﺎﺏ ﻓﺮﻭﺷﻰ ﺍﺳﻼﻣﻴﻪ؛
- ﻋﺮﺏﭘﻮﺭ، ﺍﺑﺮﺍﻫﻴﻢ (۱۳۸۷). «ﺩﺍﻳﺮﺓﺍﻟﻤﻌﺎﺭﻑ ﺭﺟﺎﻝ ﺷﻴﻌﻪ ﺩﺭ ﺷﺶ ﺟﻠﺪ ﻣﻨﺘﺸﺮ ﻣﻰ ﺷﻮﺩ»، ﺧﺒﺮﮔﺰﺍﺭﻱ ﻣﻬﺮ (۱۳۸۷/۷/۲)؛
- مقاله شهادت قاضی نورالله شوشتری در سایت پژوهه.
پیوند به بیرون
- ↑ مقاله شهادت قاضی نورالله شوشتری در سایت پژوهه
- ↑ ﺷﻮﺷﺘﺮﻯ، ۱۳۵۴، ﺝ۲، ﺹ۶۹۹.
- ↑ ﻋﺮﺏ ﭘﻮﺭ، ۱۳۸۷.