ویکی شیعه:آداب معاشرت
 | این صفحه یک پیشنویس از سیاست‌های ویکی‌شیعه فارسی شمرده می‌شود. این سیاست هنوز الزامی نشده است. |
مشارکت‌کنندگان ویکی‌شیعه از فرهنگ‌ها و کشورهای گوناگونی گردهم آمده‌اند. آنها دیدگاه‌ها، نقطه‌نظرات و پیش‌زمینه‌های مختلفی دارند که گاهی اوقات بسیار با یکدیگر متفاوت هستند. رفتار خوب داشتن با دیگران کلید همکاری مؤثر در ساخت یک دانشنامهٔ خوب است.
اصول آداب معاشرت در ویکی‌شیعه
- نسبت به دیگران حسن نیت داشته باشید.
- با دیگران همانطور رفتار کنید که انتظار دارید با شما رفتار کنند.
- مراقب واژه‌هایی که انتخاب می‌کنید باشید - شاید چیزی که منظور شماست برابر با چیزی نباشد که دیگران از متن شما استنباط می‌کنند و شاید چیزی که شما می‌خوانید معادل منظور نویسنده نباشد. به یاد داشته باشید که متن خام، ابهام‌آمیزتر و غالباً بی‌ادبانه‌تر از زمانی به نظر می‌رسد که شخصی واژه‌های همان متن را به صورت شفاهی به شما بگوید.
- دربارهٔ محتواها بحث کنید، نه کاربران. به طور کلی دربارهٔ محتوای مقاله نظر دهید و اصلاً به مشارکت‌کنندهٔ آن اشاره نکنید.
- پرسش‌ها را نادیده نگیرید.
- اگر شخص دیگری با نوشتهٔ شما موافق نیست، دلایل روشنی برای درستی آن بیاورید.
- هرگاه پاسخی برای رد یک موضوع ندارید، آن را تصدیق کنید؛ حتی اگر آن موضوع با سلیقه یا درک شما مطابقت ندارد آن را بپذیرید.
- تعصب‌ها و جانبداری‌های خود را تشخیص دهید و مراقب آنها باشید.
- بین دیگران میانجی‌گری کنید.
- قاعده طلایی را به یاد بیاورید: «با دیگران همانطور رفتار کنید که می‌خواهید آنان با شما رفتار کنند.
حسن نیت
حسن نیت از اصول رفتاری در ویکی شیعه است. طبق این اصل، فرض بر آن است که ویرایش‌ها و نظرهای کاربران با حسن نیت همراه است. بیشتر افراد سعی می‌کنند به پروژه کمک کنند، نه اینکه به آن آسیب برسانند. این رهنمود کاربران را ملزم نمی‌دارد که با وجود مدرک واضح بر سوء نیت (مثلاً خرابکاری)، همچنان فرض را بر حسن نیت بگذارند. فرض حسن نیت مانع از بروز بحث و انتقاد نیست. بلکه، کاربران نباید اقدامات مورد انتقاد را بدون مدرک به خباثت و غرض‌ورزی نسبت دهند.
نکته: موقع بروز اختلاف، سعی کنید حسن نیت خود را ثابت کنید و موضعتان را توضیح دهید، نه اینکه بر شدت تنش‌ها بیفزایید و به دیگران نیز فرصت بدهید تا این‌چنین رفتار کنند.
مواجهه با سوء نیت
وقتی که سوء نیت طرف مقابل آشکار است، شما نباید آداب معاشرت را نادیده بگیرید و به شخصیت طرف مقابل حمله کنید. اگر یک طرف ماجرا از اول تا آخر درست رفتار کرده باشد، دیگران راحت‌تر خواهند توانست اختلاف را حل کنند یا خطاهای طرف مقابل را ببینند.
نکته: برای حل اختلاف از تجارب مدیران و کاربران مجرب ویکی شیعه می‌توان استفاده کرد.
اتهام سوء نیت به دیگران
بدون ارائهٔ مدرک واضح، دیگر کاربران را به سوء نیت متهم نکنید. چنین ادعایی می‌تواند اختلاف را حادتر کند. تکرار اتهام سوء نیت، بدون ارائه مدرک واضح که نشان دهد اقدامات یک کاربر در واقع با سوء نیت یا اذیت‌وآزار توأم هستند، خود می‌تواند به حمله به شخصیت فرد تعبیر شود. طرف مقابل هم می‌تواند به‌راحتی شما را به سوء نیت متهم کند، که در نتیجه چرخه‌ای زشت از اتهامات ایجاد می‌شود بدون اینکه اختلاف حل شود.
حمله شخصی
در هیچ‌کجای ویکی شیعه به کسی حملهٔ شخصی نکنید. راجع به مطلب نظر بدهید، نه مشارکت‌کننده. حملات شخصی به اجتماع ویکی شیعه و فضای همکاری مورد نیاز برای ایجاد دانشنامه‌ای خوب ضرر می‌زنند. نظرات تحقیرآمیز دربارهٔ سایر ویرایشگران را هر ویرایشگری می‌تواند حذف کند. حملات شخصی مکرر یا فاحش می‌توانند به اعمال جریمه‌هایی چون قطع دسترسی یا حتی تحریم منجر شوند.
موارد زیر، از موضوعایت است که از نظر مدیران ویکی شیعه، حمله شخصی است و باید با آن برخورد صورت بگیرد:
- عبارات دشنام‌وار، افتراآمیز یا تحقیرآمیز که بر باورهای نژادی، جنسی، هویت جنسیتی، سن، باورهای مذهبی یا سیاسی، معلولیت‌ها، قومیت، ملیت و موارد دیگر استوار شده و مستقیماً به ویرایشگر یا گروهی از ویرایشگران نسبت داده شوند.
- استفاده از وابستگی‌های یک نفر به عنوان حملهٔ شخصی به منظور بی‌اعتبار ساختن و رد کردن دیدگاه‌هایش، صرف‌نظر از اینکه وابستگی‌های ذکرشده معمول هستند یا نه. برای مثال، گفتن اینکه «تو یک ایرانی هستی، پس چطور قرار است راجع به ترکیه اطلاعات داشته باشی؟» در این حوزه قرار می‌گیرد. توجه کنید که پرسش از کاربری دیگر در صفحهٔ بحثش مبنی بر تعارض منافع احتمالی در خصوص یک مقاله یا موضوع، حملهٔ شخصی به‌شمار نمی‌رود.
- استفاده از گرایش سیاسی یک نفر به عنوان ابزاری حمله‌گرانه برای بی‌ارزش یا بی‌اعتبار شمردن دیدگاه او، مانند متهم کردن او به چپ‌گرا یا راست‌گرا بودن نیز ممنوع است. کاربران مجازند دیدگاه‌های سیاسی شخصی داشته باشند، اما حق افشای ان در ویکی شیعه را ندارند.
- اتهام‌زنی در خصوص رفتار شخصی بدون ارائهٔ شواهد. اتهام‌های جدی، نیازمند شواهد جدی هستند. این شواهد معمولاً به شکل پیوندهای تفاوت و پیوند به صفحات ارائه می‌شوند.
- تهدید، شامل موارد زیر ولی نه محدود به آنها:
- تهدید قانونی
- تهدید به خشونت یا دیگر اعمال خارج از ویکی
- تهدید یا عملی که عمداً دیگر کاربران ویکی شیعه را در معرض آزار و شکنجهٔ سیاسی، مذهبی یا انواع دیگر آن توسط یک دولت، کارمندانش یا هر فرد دیگری قرار می‌دهد.
- تهدید به فاش‌سازی اطلاعات شخصی یک کاربر.
نکته: به طور کلی، توهین یا تحقیر یک کاربر، فارغ از اینکه با چه شیوه‌ای انجام شده، حملهٔ شخصی است.
نکته: انجام چنین کارهایی ممکن است به قطع دسترسی طولانی‌مدت منجر شود.
تعامل با کاربران تازه‌وارد
کاربران تازه‌وارد، کاربرانی هستند که به تازگی شروع به فعالیت در ویکی‌شیعه کرده باشند. کاربران تازه وارد، نیروهای تازه نفسی هستند که یا از روی علاقه شخصی و یا به خاطر دغدغه‌ای ارزشمند (توسعه دانشنامه شیعی) به ویکی شیعه آمده‌اند. از این رو همکاری با آنان، به نفع سامانه است. در مواجهه با این کاربران، به نکات زیر توجه فرمایید:
- درک کنید که ویکی شیعه به تازه‌واردان نیاز دارد. با توانمندسازی تازه‌واردان، هم به افزودن دانش و نظرات و ایده‌ها به ویکی شیعه کمک می‌کنیم.
- اگر شما اعتقاد دارید که یک تازه‌وارد اشتباهی مرتکب شده‌است (مانند فراموش کردن برجسته نوشتن عنوان یا عدم استفاده از پیوندهای مؤثر در مقاله) سعی کنید خودتان آن اشتباه را تصحیح کنید. تازه‌واردان را به باد انتقاد نگیرید و نکات آموزشی را به او منتقل کنید.
- اگر احساس می‌کنید که باید به تازه‌واردی تذکری بدهید، این کار را طوری انجام دهید که نشان دهد قصد کمک‌رسانی دارید. اگر نمی‌توانید اینطور رفتار کنید بهتر است اصلاً تذکر ندهید.
- بعضی تازه‌واردان در ویرایش‌های کلی مانند اِعمال دیدگاه بی‌طرف، از ترس آسیب رساندن به ویکی شیعه یا سرزنش شدن، با محافظه‌کاری عمل می‌کنند. به آنها بیاموزید که در ویرایش جسور باشند.
- به کاربران تازه وارد پیشنهاد استفاده از صفحه تمرین را بدهید.
- در مورد تازه‌واردان حسن نیت را در نظر داشته باشید و به آنها فرصت دهید.
- از قطع دسترسی در گام اول خودداری کنید. قبل از قطع دسترسی کاربر، اول با او گفتگو کنید.
- سعی کنید سیاست‌های ویکی شیعه را به کاربران تازه وارد، آموزش دهید.