سهمین: تفاوت میان نسخه‌ها
imported>Fekri بدون خلاصۀ ویرایش |
imported>Fekri بدون خلاصۀ ویرایش |
(بدون تفاوت)
| |
نسخهٔ ۱۵ ژوئن ۲۰۲۱، ساعت ۱۰:۱۱
سَهْمَیْن به معنای دو سهم اشاره به سهم امام و سهم سادات در خمس دارد.[۱] سهم در لغت به معنای نصیب[۲] و بَهره دانسته شده است.[۳]
فقیهان شیعه معتقدند خمس بر دو سهم کلی سهم امام و سهم سادات تقسیم می‌شود.[۴] امام خمینی نیز معتقد است خمس دو قسم است:
- یک قِسم ، سهم سادات است و به مجتهد جامع الشرایط داده می‌شود یا با اذن او به سید فقیر یا سید یتیم یا فرد سیدی که در سفر درمانده شده، داده می‌شود.
- بخش دیگر ، سهم امام(ع) است که در این زمان به مجتهد جامع الشرایط تحویل یا در راهی که اجازه می‌دهد، مصرف می‌شود.[۵]
برخی فقیهان شیعه مانند شیخ طوسی در المبسوط،[۶]شهید اول در لمعه دمشقیه[۷] و شهید ثانی در شرح لمعه[۸] خمس را براساس آیه خمس بر شش قسم تقسیم کرده‌اند و آن‌را قول مشهور شیعه دانسته‌اند؛[۹] البته این شش سهم نیز به دو سهم بر می‌گردد؛ سه سهم آن یعنی سهم خدا، پیامبر و ذی‌القربی، برای امام است و سه سهم دیگر یعنی سهم یتیمان، فقرا و در راه ماندگان، مال نزدیکان پیامبر(ص) است که از آن با تعبیر سهم سادات یاد می‌شود.[۱۰]
علت تقسیم دوگانه خمس، روایات دانسته شده است.[۱۱] امام موسی بن جعفر(ع) در روایتی خمس را توضیح داده، سهمی برای حاکم (امام) و سهم دیگر را مخصوص یتیمان، تهی‌دستان و در راه‌ماندگان از نزدیکان پیامبر(ص) قرار داده است.[۱۲]
پانویس
منابع
- ابن فارس، احمد بن فارس، معجم مقاییس اللغة،مکتب الاعلام الاسلامی - قم، چاپ: اول، ۱۴۰۴ق.
- امام خمینی، سید روح الله،توضیح المسائل ،دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم،چاپ هشتم،قم-ایران.
- بستانی، فواد افرام ، فرهنگ ابجدی،اسلامی - تهران، چاپ: دوم، ۱۳۷۵ ش.
- حرعاملی، محمد بن حسن ،الفصول المهمه فی اصول الائمه -تکمله الوسائل ،موسسه معارف اسلامی امام رضا علیه السلام ،چاپ اول ایران.
- شهید اول، محمد بن مکی ، اللمعة الدمشقیة فی فقه الإمامیة ، ۷۸۶ ق ،دار التراث- الدار الإسلامیة تاریخ ، 1410 ق چاپ اول ، بیروت- لبنان به تحقیق محمد تقی مروارید.
- شهید ثانی، زین الدین بن علی،الروضه البهیه ،انتشارات دفتر اسلامی حوزه علمیه قم ،1412ق.چاپ اول،شارح سلطان العلماء،حسن بن محمد.
- طباطبایی یزدی ،سید محمدکاظم طباطبائی ،العروه الوثقی فیما تعم به البلوی ،دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم.
- محقق حلی، جعفر بن حسن،۶۷۶ ق،موسسه المطبوعات الدینیه،۱۴۱۸ ق،چاپ ۶ ،قم - ایران.
- مغنیه ،محمد جواد،فقه الامام الصادق (ع)،موسسه انصاریان ،۱۴۲۱ ق ، قم - ایران.
- نجف آبادی ،حسین علی منتظری ،الخمس و الانفال ،۱۴۳۱ ق ،چاپ اول ،قم -ایران.
- نجفی، محمدحسن ،جواهر الکلام فی شرح شرایع الاسلام ،به تحقیق عباس قوچانی و علی آخوندی، ۱۴۰۴،دار احیاء التراث العربی،چاپ هفتم ،بیروت -لبنان.
- ↑ حلی، المختصر، ۱۴۱۸ق، ج۱، ص۶۳.
- ↑ بستانی، فرهنگ ابجدی، ۱۳۷۵ش، ص۵۰۳، ذیل واژه سهم.
- ↑ ابن فارس، معجم مقاییس اللغه، ۱۴۰۴ق، ج۳، ص۱۱۱ ذیل واژه سهم.
- ↑ طباطبایی یزدی، العروة الوثقی، ۱۴۱۹ق، ج۴، ص۳۰۳.
- ↑ امام خمینی، توضیح المسائل، بخش خمس، ۱۴۲۴ق، ج۲، ص۵۹.
- ↑ شیخ طوسی، المبسوط فی فقه الإمامیة، ۱۳۸۷ق، ج۱، ص۲۶۲.
- ↑ شهید اول، اللمعه الدمشقیه، ۱۴۱۰ق، ص۵۵.
- ↑ شهید ثانی، الروضه البهیه، ۱۴۱۲ق، ج۱، ص۱۳۷.
- ↑ شهید ثانی، الروضه البهیه، ۱۴۱۲ق، ج۱، ص۱۳۷.
- ↑ مغنیه، فقه الصادق(ع)، ۱۴۲۱ ق ،ج۲، ص۲.
- ↑ نجف‌آبادی، الخمس و الانفال،[بی تا] ص۲۶۱.و نجفی ،محمد حسن ،جواهر الکلام ،۱۴۰۴ ق ،ج ۱۶ ، ص ۸۵
- ↑ حرعاملی، تکملة الوسائل، ۱۴۱۸ق، ج۲، ص۱۴۶.