سید محمد بحرالعلوم

سید محمد بحرالعلوم (۱۹۲۷-۲۰۱۵م) از اعضای مجمع عمومی مجمع جهانی اهل‌بیت

زندگی‌نامه و تحصیلات

سید محمد بحرالعلوم در سال ۱۹۲۷م در نجف به دنیا آمد. او فرزند سید علی بحرالعلوم و از نسل سید محمدمهدی بحرالعلوم، عالم مشهور شیعه است.

سید محمد بحرالعلوم در نجف، تحصیلات حوزوی خود را آغاز کرد و دروس سطح و خارج حوزه را نزد استادان نجف فرا گرفت. او نزد مراجع تقلید نجف، ازجمله آیت‌الله حکیم و آیت‌الله خویی علم آموخت. سید محمد بحرالعلوم مقداری از فلسفه را نزد محمدتقی صادق و ادبیات عرب را نزد محمدامین زین‌الدین تحصیل کرد.

بحرالعلوم به تحصیل دروس دانشگاهی نیز پرداخت. او در دانشکده فقه نجف، که در نجف برای آموزش طلاب بر اساس نیازهای جدید فعالیت می‌کرد، به تحصیل پرداخت. با وجود آنکه از اعضای مؤسس این دانشکده بود، برای ترغیب و تشویق طلبه‌ها، خود در کلاس‌های درس حاضر شد. دوره چهارساله را در آن دانشکده گذراند و فارغ التحصیل شد.

همچنین کارشناسی ارشد را از دانشکده الهیات دانشگاه تهران دریافت کرد. پایان‌نامه‌اش با عنوان «الإجتهاد، أصوله و أحکامه» به چاپ رسید. او در سال ۱۹۸۰م، مدرک دکترا را از دانشگاه قاهره در رشته شریعت اسلامی کسب کرد. پایان‌نامه او با عنوان «عیوب الاراده فی الشّریعة الاسلامیه» به چاپ رسید.

آثار

سید محمد بحرالعلوم بیش از پنجاه کتاب و مقاله تألیف کرد. برخی از مهمترین آثار او از این قرار است:

• «بین یدی الرسول الأعظم صلی الله علیه وآله»: این اثر با بیانی شیوا و به گونه ادبی نگارش یافته است.
• «من مدرسة الامام علی(ع)»: این کتاب درباره عده‌ای از اصحاب مشهور و غیرمشهور امام علی(ع) است.
• «فی رحاب آل سیدة زینب»: تحلیلی است از تاریخ زندگی حضرت زینب(س).
• «فی رحاب أئمة آل البیت الإمام أمیر المؤمنین علی»
• «حجر بن عدی»: این کتاب نگاهی تحلیلی، تاریخی و سیاسی به زندگی حجر بن عدی است.
• «اضواءٌ علی قانون الشخصیه»: این کتاب پاسخی است به قانون مساوات حقوق زن و مرد که با استناد به فقه مذاهب خمسه نوشته شده است.
• «صلح الحدیبیة بین التکتیک و الاستراتیجیة»
• «مصدر التشریع لنظام الحکم فی الاسلام»
• «لمحاتٌ من تاریخ الصّراع السیاسی فی الإسلام»
• «آفاقٌ حضاریةٌ لنظرةِ الدولة فی الإسلام»

فعالیت‌های سیاسی

سید محمد بحرالعلوم در سال ۲۰۰۳م، پس از سقوط حکومت صدام، به عراق بازگشت و به فعالیت‌های سیاسی پرداخت و به برخی مناصب حکومتی نیز رسید. بحرالعلوم در سال ۲۰۰۳م/۱۳۸۱ش عضو مجلس انتقالی عراق شد و از اعضای مجلس تدوین قانون اساسی عراق نیز بود. او حضور نیروهای بیگانه در عراق را مخالف استقلال کشورش می‌دانست و با آن مخالف بود. بحرالعلوم بر وحدت مسلمانان شیعه و سنی تأکید داشت و تفرقه میان مسلمانان را به نفع استکبار جهانی می‌دانست.

درگذشت

سید محمد بحرالعلوم در فروردین ۱۳۹۴ش، مطابق با سال ۲۰۱۵م، از دنیا رفت. به مناسبت درگذشت او، سه روز عزای عمومی در نجف اعلام شد.

منابع

• همرهان مجمع؛ یادنامه شهدا و مرحومین مجمع جهانی اهل بیت(ع)، قم، انتشارات مجمع جهانی اهل بیت(ع)، ۱۴۰۱ش.