آیه ۴ سوره اسراء
 | |
| مشخصات آیه | |
|---|---|
| جزء | ۱۵ |
| اطلاعات محتوایی | |
| درباره | دو فساد و طغیان بزرگ بنی‌اسرائیل |
آیه ۴ سوره اسراء بیان می‌دارد که به بنی‌اسرائیل خبر داده شده که قطعاً دو بار فساد و طغیان خواهند کرد.[۱] آیات بعدی (۵، ۶ و ۷ اسراء) دو فساد و سرکشی بنی‌اسرائیل و حوادثی که بعد از آن به عنوان مجازات الهی واقع شده را اندکی توضیح می‌دهد.[۲] قرآن به اینکه این دو فساد چه واقعه‌ای بوده اشاره‌ای نمی‌کند.[۳]
مفسران و موّرخان وقایع متعددی را مصداق این دو فساد ذکر کرده‌اند.[۴] از این موارد قتل زکریا(ع) و یحیی(ع)،[۵] قصد کشتن عیسی(ع)[۶] ظلم به مردم و گرفتن اموال آن‌ها است.[۷] قرآن همچنین اشاره‌ای به مصداق مجازات آن‌ها ندارد.[۸] مواردی مانند حمله بختنصر و نابودی اورشلیم به عنوان مجازات ذکر شده است.[۹]محمدجواد مَغنیه عالم و مفسر شیعه از برخی نقل می‌کند که فساد و مجازاتِ دوم برای بنی‌اسرائیل وقایع کشور فلسطین است که یهودیان بر مسلمانان ظلم و تعدی کرده‌اند و خداوند آن‌ها را مجازات خواهد کرد. البته مغنیه خود این نظر را نمی‌پذیرد.[۱۰]
کلمه «قضاء» در آیه ۴ اسراء به معنی اعلام[۱۱] و خبردادن[۱۲] و مراد از تعبیر کتاب در این آیه تورات است.[۱۳] مقصود از «الارض» را به قرینه آیات بعدی سرزمین فلسطین دانسته‌اند.[۱۴] تعبیر فساد و عُلُوِّ بنی‌اسرائیل را به معنای طغیان، سرکشی[۱۵] و ظلم معنا کرده‌اند.[۱۶] تعبیر عُلُوِّ در زمین در قرآن برای فرعون نیز استفاده شده است.[۱۷]
برخی مفسران این آیه را پیرو سنت الهی دانسته‌اند که در مورد همگان حتی مومنان برقرار است. این سنت الهی چنین است که اقوام مختلف به‌جهت فسادی که برقرار می‌کنند نتایج سلبی[۱۸] و مجازات الهی[۱۹] را خواهند دید.
﴿وَقَضَيْنَا إِلَى بَنِي إِسْرَائِيلَ فِي الْكِتَابِ لَتُفْسِدُنَّ فِي الْأَرْضِ مَرَّتَيْنِ وَلَتَعْلُنَّ عُلُوًّا كَبِيرًا ٤﴾ [اسراء:4]
﴿و در کتاب آسمانی[شان] به فرزندان اسرائیل خبر دادیم که قطعاً دو بار در زمین فساد خواهید کرد و قطعاً به سرکشی بسیار بزرگی برخواهید خاست ٤﴾
پانویس
- ↑ مغنیه، تفسیر الکاشف، ۱۴۲۴ق، ج۵، ص۱۵.
- ↑ مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۴ش، ج۱۲، ص۲۵.
- ↑ طبرسی، مجمع البیان، ۱۳۷۲ش، ج۶، ص۶۱۵.
- ↑ حسینی شاه‌عبدالعظیمی، تفسیر اثناعشری، ۱۳۶۳ش، ج۷، ص۳۲۹.
- ↑ حسینی شیرازی، تبیین القرآن، ۱۴۲۳ق، ص۲۹۴.
- ↑ طبرسی، تفسیر جوامع الجامع، ۱۳۷۷ش، ج۲، ص۳۱۷.
- ↑ شیخ طوسی، التبیان، بیروت، ج۶، ص۴۴۸.
- ↑ مغنیه، تفسیر الکاشف، ۱۴۲۴ق، ج۵، ص۱۵.
- ↑ طبرسی، تفسیر جوامع الجامع، ۱۳۷۷ش، ج۲، ص۳۱۷.
- ↑ مغنیه، تفسیر الکاشف، ۱۴۲۴ق، ج۵، ص۱۶.
- ↑ مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۴ش، ج۱۲، ص۲۵.
- ↑ شیخ طوسی، التبیان، بیروت، ج۶، ص۴۴۸
- ↑ فیض کاشانی، تفسیر الصافی، ۱۴۱۵ق، ج۳، ص۱۷۸.
- ↑ مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۴ش، ج۱۲، ص۲۵.
- ↑ مغنیه، تفسیر الکاشف، ۱۴۲۴ق، ج۵، ص۱۶
- ↑ طباطبائی، المیزان، ۱۴۱۷ق، ج۱۳، ص۳۹.
- ↑ سوره قصص، آیه ۴.
- ↑ فضل‌الله، تفسیر من وحی القرآن، ۱۴۱۹ق، ج۱۴، ص۳۲.
- ↑ سید قطب، فی ظلال القرآن، ۱۴۱۲ق، ج۴، ص۲۲۱۳.
منابع
- حسینی شاه‌عبدالعظیمی، حسین بن احمد، تفسیر اثناعشری، تهران، میقات، چاپ اول، ۱۳۶۳ش.
- حسینی شیرازی، سید محمد، تبیین القرآن، بیروت، دار العلوم، چاپ دوم، ۱۴۲۳ق.
- سید قطب، فی ظلال القرآن، بیروت، قاهره، دارالشروق، چاپ هفدهم، ۱۴۱۲ق.
- شیخ طوسی، محمد بن حسن، التبیان فی تفسیر القرآن، مقدمه: شیخ آقابزرگ تهرانی، تحقیق: احمد قصیرعاملی، بیروت، دار احیاء التراث العربی، بی‌تا.
- طباطبائی، سید محمدحسین، قم، المیزان فی تفسیر القرآن، دفتر انتشارات اسلامی، چاپ پنجم، ۱۴۱۷ق.
- طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر جوامع الجامع، تهران، انتشارات دانشگاه تهران، مدیریت حوزه علمیه قم، چاپ اول، ۱۳۷۷ش.
- طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، مقدمه: محمدجواد بلاغی، تهران، ناصر خسرو، چاپ سوم، ۱۳۷۲ش.
- فضل‌الله، سید محمدحسین، تفسیر من وحی القرآن، بیروت، دار الملاک للطباعة و النشر، چاپ دوم، ۱۴۱۹ق.
- فیض‌کاشانی، ملامحسن، تفسیر الصافی، تحقیق: حسین اعلمی، تهران، انتشارات الصدر، چاپ دوم، ۱۴۱۵ق.
- مغنیه، محمد جواد، تفسیر الکاشف، تهران، دارالکتب الإسلامیة، چاپ اول، ۱۴۲۴ق.
- مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، تهران، دار الکتب الإسلامیة، چاپ اول، ۱۳۷۴ش.