آیه ۲۸ سوره انفال
 | |
| مشخصات آیه | |
|---|---|
| واقع در سوره | انفال |
| شماره آیه | ۲۸ |
| جزء | ۹ |
| اطلاعات محتوایی | |
| آیات مرتبط | آیه ۱۵ سوره تغابن . آیه ۹ سوره منافقون . آیه ۴۶ سوره کهف |
آیه ۲۸ سوره انفال اموال و فرزندان را وسیله امتحان الهی معرفی کرده[۱] و اجر و ثواب الهی را نصیب کسانی می‌داند كه خدا را در انجام جهاد اطاعت کرده و مرتكب خيانت نشوند.[۲] همه عبارات و کلمات این آیه به جز عبارت «وَ اعْلَمُوا» در آیه ۱۵ سوره تغابن نیز تکرار شده است.
به‌گفته آیت‌الله مکارم شیرازی، بعد از آنکه آیه ۲۷ سوره انفال در ارتباط با عدم خیانت به پیامبر(ص) و فاش نکردن اسرار نظامی نازل شد؛[۳] آیه ۲۸، علت خیانت برخی از همراهان پیامبر(ص) را علاقه به مال و فرزند و حفظ منافع شخصى معرفی می‌کند.[۴]
﴿وَاعْلَمُوا أَنَّمَا أَمْوَالُكُمْ وَأَوْلَادُكُمْ فِتْنَةٌ وَأَنَّ اللَّهَ عِنْدَهُ أَجْرٌ عَظِيمٌ ٢٨﴾ [انفال:28]
﴿و بدانید که اموال و فرزندان شما [وسیله] آزمایش [شما] هستند و خداست که نزد او پاداشی بزرگ است ٢٨﴾
علامه طباطبایی آیه ۲۸ سوره انفال را مستقل از آیه ۲۷ ندانسته است.[۵] برخی از مفسران قرآن همچون ناصر مکارم شیرازی با استناد به روایتی از امام باقر(ع) و امام صادق(ع)، برای مجموع دو آیه، یک شأن نزول ذکر کرده‌اند. به گفته آنان در جریان غزوه بنی‌قریظه و محاصره یهودیان و تسلیم شدن آن‌ها در برابر پیامبر اسلام(ص)، یهودیان به پیامبر پیشنهادی مبنی بر خروج از مدینه و کوچ کردن به شام دادند. پیامبر(ص) با پیشنهاد آن‌ها مخالفت کرده و فرمود: تنها بايستی حَكَميت سعد بن معاذ را بپذیرند. آن‌ها درخواست کردند که پیامبر(ص) ابولبابه انصاری که با آن‌ها سابقه دوستى داشته و خانواده و فرزندان و اموالش نزد آن‌ها بود را نزد آن‌ها بفرستد. پيامبر(ص) با پيشنهاد آن‌ها موافقت كرد و ابولبابه را نزد آن‌ها فرستاد. یهودیان بنی‌قریظه در ارتباط با پذیرفتن حَكَميت سعد بن معاذ با ابولبابه مشورت كردند كه ابولبابه با دست به گلوى خود اشاره كرد و به آن‌ها فهماند که اگر حکمیت را بپذیرند كشته خواهند شد. در پی خیانت ابولبابه، آیات ۲۷ و ۲۸ سوره انفال نازل شد. ابولبابه از کار خود پشیمان گشت و برای جبران اشتباه، خود را با طناب به ستون توبه از ستونهاى مسجد پيامبر(ص) بست.[۶]
برخی از مفسران قرآن کریم، جریان یهودیان بنی‌قریظه و خیانت ابولبابه انصاری را به عنوان شأن نزول آیه ۲۸ سوره انفال نپذیرفته و آن را به عنوان مصداق و نمونه‌ای برای آيه ذکر کرده و گفته‌اند: سوره انفال بیانگر حوادث مربوط به غزوه بدر است و ارتباطی با جریان یهودیان بنی‌قریظه ندارد.[۷]
بَحرانی در تفسیر البرهان روایتی از امام على(ع) نقل می‌کند که با استفاده از آیه ۲۸ سوره انفال گفته‌اند هيچ‌كس نگويد: خدايا از آزمایش و امتحان به تو پناه میبرم، زيرا تمام مردم گرفتار امتحان هستند؛ لكن از فتنههاى گمراه‌كننده، به خدا پناه ببرید، زيرا خداوند می‌فرمايد: «وَ اعْلَمُوا أَنَّما أَمْوالُكُمْ وَ ...»[۸]
پانویس
- ↑ جوادی آملی، تسنیم، ۱۳۹۳ش، ج۳۲، ص۳۳۲.
- ↑ طبرسی، مجمع البيان فی تفسير القرآن، ۱۳۷۲ش، ج۴، ص۸۲۴.
- ↑ مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۴ش، ج۷، ص۱۳۶.
- ↑ مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۴ش، ج۷، ص۱۳۷.
- ↑ طباطبایی، المیزان، ۱۳۹۰ق، ج۹، ص۵۶.
- ↑ مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۴ش، ج۷، ص۱۳۴.
- ↑ جوادی آملی، تسنیم، ۱۳۹۳ش، ج۳۲، ص۳۴۵؛ طباطبایی، المیزان، ۱۳۹۰ق، ج۹، ص۶۴؛ فضل‌الله، من وحی القرآن، ۱۴۱۹ق، ج۱۰، ص۳۶۳.
- ↑ بحرانی، البرهان، ۱۴۱۵ق، ج۲، ص۷۲۳.
منابع
- بحرانی، سید هاشم، البرهان فی تفسیر القرآن، تهران، بنیاد بعثت، چاپ اول، ۱۴۱۵ق.
- جوادی‌آملی، عبدالله، تسنیم، قم، مرکز نشر اسراء، چاپ دوم، ۱۳۹۳ش.
- طباطبایی، محمدحسین، المیزان فی تفسیر القرآن، بیروت، مؤسسة الأعلمی للمطبوعات، چاپ دوم، ۱۳۹۰ق.
- طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، تهران، انتشارات ناصر خسرو، چاپ سوم، ۱۳۷۲ش.
- فضل‌الله، محمدحسين، من وحى‌القرآن، بیروت، دار الملاک، چاپ اول، ۱۴۱۹ق.
- مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، تهران، دار الکتب الإسلامیة، چاپ اول، ۱۳۷۴ش.