طه حسین: تفاوت میان نسخه‌ها
imported>M.r.seifi ویرایش جزئی |
imported>M.r.seifi |
||
| خط ۵۳: | خط ۵۳: | ||
==دیدگاه‌ها== | ==دیدگاه‌ها== | ||
طه حسین | طه حسین درباره [[قرآن]]، [[خلفای راشدین]] و [[شیعه]] نظراتی داده است. | ||
===دیدگاه‌ها درباره قرآن=== | ===دیدگاه‌ها درباره قرآن=== | ||
نسخهٔ ۲۵ اکتبر ۲۰۱۷، ساعت ۱۶:۲۰
 | |
| اطلاعات کلی | |
|---|---|
| زادروز | ۱۸۸۹م |
| زادگاه | منیا مصر |
| محل زندگی | قاهره |
| اطلاعات علمی | |
| تحصیلات | دکتری از دانشگاه قاهره و سوربن |
| آثار | فی الشعر الجاهلی، الفتنة الکبری و... |
| اطلاعات دیگر | |
| پیشه | استاد دانشگاه |
| منصب | وزیر فرهنگ مصر(۱۹۵۰-۱۹۵۲م) |
طه حسین(۱۸۸۹-۱۹۷۳م) نویسنده و متفکر مصری.او قرآن را متأثر از داستان‌های یهودی میدانست، در عین حال به اعجاز قرآن اعتقاد داشت. وی بر این باور بود که گذشتگان اهل سنت، ابوبکر و عمر را بزرگتر از آنچه که بودند نشان داده‌اند. به نظر او در زمان عثمان بنی‌امیه تمام امور خلافت را در دست گرفته بودند و در ماجرای قتل عثمان، علی(ع) از مدافعان وی بود. طه حسین معتقد بود که شیعه به عنوان یک حزب، پس از ماجرای صلح حسن بن علی(ع) با معاویه شکل گرفته است.
از آثار وی می‌توان به «فی الشعر الجاهلی»، «الفتنة الکبری»، «الأیام» و «الشیخان» اشاره کرد.
زندگی‌نامه
طه حسین در سال ۱۸۸۹ در مصر به دنیا آمد.[۱] در پنج سالگی در اثر بیماری، بینایی‌اش را از دست داد. طبق رسم آن زمان به مکتب‌خانه رفت و کل قرآن را حفظ نمود. [۲] در سال ۱۹۰۲ وارد الأزهر شد و تا سال ۱۹۰۸ در آنجا باقی ماند.[۳] در این مدت، نزد اساتیدی چون محمد عبده، محمد بخیت(مفتی مصر)، محمد حسنین العدوی، محمد مصطفی المراغی، محمد راضی و عاشور الصدفی دروس فقه، اصول فقه، نحو و منطق را آموخت.[۴] سپس به دانشگاه مصر رفت[۵] و در رشته ادبیات عرب دکتری گرفت.[۶] پس از آن به فرانسه رفت و در رشته تاریخ دانشگاه سوربن به درجه دکتری رسید.[۷]
از سال ۱۹۱۹م در دانشگاه قاهره به تدریس تاریخ یونان و روم مشغول شد و پس از مدتی ریاست دانشکده ادبیات این دانشگاه را پذیرفت. در طی سال‌های ۱۹۵۰ تا ۱۹۵۲ عهده‌دار وزارت معارف مصر شد؛ اما پس از سقوط کابینه حزب وفد، از سیاست کناره گرفت.[۸] طه حسین در زمان وزارت خود تحصیلات متوسطه و فنی را رایگان اعلام کرد و قصد داشت تحصیلات عالی را نیز رایگان کند؛ اما پادشاه وقت مصر نپذیرفت.[۹] وی در سال ۱۹۷۳، در ۸۴ سالگی از دنیا رفت.[۱۰]
دیدگاه‌ها
طه حسین درباره قرآن، خلفای راشدین و شیعه نظراتی داده است.
دیدگاه‌ها درباره قرآن
طه حسین در کتاب «فی الشعر الجاهلی» مدعی شد که برخی مطالب قرآن از داستان‌های یهودی تأثیر پذیرفته است.[۱۱] در پی این نظریه مجلس مصر دستور جمع‌آوری این کتاب را صادر کرد و او را از دانشگاه مصر اخراج کرد.[۱۲] برخی بر این باورند که این جنجال‌ها بیشتر جنبه سیاسی داشته است.[۱۳]
در عین حال طه حسین به اعجاز قرآن اعتقاد داشت.[۱۴] به نظر وی مهمترین دلیل اعجاز قرآن، نظم و روش خاص آن در بیان مفاهیم است؛ روشی که عرب در روزگار پیامبر(ص) و پس از آن نتوانست آن را تقلید کند.[۱۵]
دیدگاه‌ها درباره خلفای راشدین
به نظر او گذشتگان اهل سنت، ابوبکر و عمر را در حد تقدیس بزرگ جلوه داده‌اند و بدون فکر و تأمل در مدح و ثنا آن دو سخن گفته‌اند.[۱۶] وی شورای شش نفره را عامل اختلاف بین مسلمانان میدانست،[۱۷] زیرا افرادی که توسط خلیفه دوم برای این شورا معرفی شدند، همگی آنها به خاطر حفظ اسلام و مسلمین تمایل داشتند که خود را به عنوان خلیفه معرفی نمایند.[۱۸]
طه حسین، خلیفه سوم را ناتوان در امور خلافت میدانست. به نظر وی عثمان به راحتی در برابر طمع‌ورزان قریش و به خصوص بنی‌امیه از پا در آمد و تسلیم آنها شد و آنان امور خلافت را به دست گرفته بودند و حتی عزل و نصب‌ها توسط آنها رخ می‌داد.[۱۹] به نظر او در ماجرای کشته‌شدن عثمان، امام علی(ع) از مدافعان عثمان بود؛ اما طلحه و زبیر را متمایل به شورشیان میدانست.[۲۰]
دیدگاه‌ها درباره شیعه
وی معتقد بود که مشهور متکلمان و فقها درباره تاریخ شکل‌گیری شیعه به عنوان یک حزب به اشتباه رفته‌اند.[۲۱] به نظر او کسانی که در جنگ‌ها به علی(ع) یاری رساندند شیعیان علی(ع) نبودند؛ بلکه قصدشان تنها کمک‌رسانی به او بود.[۲۲] به اعتقاد او تاریخ شکل‌گیری شیعه به عنوان یک حزب، پس از ماجرای صلح حسن بن علی(ع) با معاویه بوده است.[۲۳]
او امام علی(ع) را فردی سیاستمدار میدانست اما هیچ‌گاه از سیاست برای رسیدن به مقاصد دنیایی استفاده نکرد.[۲۴] به نظر او با اینکه علی(ع) خلافت را حق بنی‌هاشم میدانست، اما پس از وفات پیامبر(ص) از ترس بروز فتنه پیشنهاد عمویش عباس برای بیعت را نپذیرفت.[۲۵]
طه حسین مقصر اصلی واقعه کربلا را ابن زیاد میدانست.[۲۶] زیرا حسین بن علی(ع) هنگام مواجه با سپاه کوفه، به عمر سعد سه پیشنهاد داد: «۱- یا به او راه دهند که به حجاز رود. ۲- یا او را به شام نزد یزید بفرستند تا قضیه را میان خود حل کنند. ۳- یا به او راه دهند تا به یکی از مرزهای مسلمین رود و در آنجا بماند». عمر سعد این پیشنهادها را به صورت مکتوب برای ابن‌زیاد فرستاد، اما ابن‌زیاد این پیشنهادها را رد کرد و تسلیم بلاشرط حسین(ع) را خواست.[۲۷] در حالی که اگر یکی از سه پیشنهاد حسین(ع) عملی می‌شد خون اهل‌بیت پیامبر(ص) پایمال نمی‌شد و واقعه کربلا اتفاق نمی‌افتاد.[۲۸]
آثار
آثار طه حسین عبارتند از:
- فی الصیف
- من بعید
- أدیب و رحلة الربیع
- تـجدید ذکـر أبی العلاء
- حدیث الأربعاء
- فی الشعر الجـاهلی
- حـافظ و شوقی
- من حدیث الشعر و النثر مع المتنبی
- لحظات
- فصول فی الأدب و النقد
- نقد و إصـلاح
- مستقبل الثقافة فی مصر
- علی هامش السیرة
- الوعـد الحـق
- الفتنة الکـبری(عـثمان،عـلیّ و بنوه)
- مرآة الاسلام
- الشیخان
- جنة الحیوان
- الأیام
- دعاء الکروان
- القصر المسحور [۳۰]
تعدادی از این آثار به فارسی ترجمه شده است، مانند:
- ان‍ق‍لاب بزرگ (الفتنة الکبری) ترجمه سید جعفر شهیدی.
- آن روزها(الایام) ترجمه حسین خدیوجم.
- آئینه اسلام(مرآة الاسلام) ترجمه محمدابراهیم آیتی.
- پیرامون سیره نبوی(علی هامش السیرة) ترجمه بدرالدین کتابی.
پانویس
منابع
- الجندی، انور، طه حسین حیاته و فکره فی میزان الاسلام، بی جا، دار الاعتصام، چاپ دوم، ۱۹۷۷م.
- حسین، طه، الشیخان، قاهره، دار المعارف، الطبعة الرابعة، ۱۹۶۹م.
- حسین، طه، الفتنه الکبری، قاهره، دار المعارف، الطبعة الثانیة عشرة، ۲۰۰۲م.
- حسین، طه، آن روزها، ترجمه حسین خدیوجم، تهران، سروش، چاپ سوم، ۱۳۵۸ش.
- حسین، طه، آئینه اسلام، ترجمه دکتر محمد ابراهیم آیتی، تهران، شرکت سهامی انتشار، چاپ چهارم، ۱۳۴۶ش.
- نظری، علی، «بررسی و آثار طه حسین در ادب عربی»، در مجله کیهان فرهنگی، تهران، موسسه کیهان، مهر ۱۳۷۳ش.
پیوند بیرون
- ↑ الجندی، طه حسین حیاته و فکره، ۱۹۷۷م، ص۲۱.
- ↑ الجندی، طه حسین حیاته و فکره، ۱۹۷۷م، ص۲۱.
- ↑ الجندی، طه حسین حیاته و فکره، ۱۹۷۷م، ص۲۱.
- ↑ حسین، آئینه اسلام، ۱۳۴۶ش، مقدمه، صفحه نه.
- ↑ الجندی، طه حسین حیاته و فکره، ۱۹۷۷م، ص۲۲.
- ↑ نظری، «بررسی و آثار طه حسین در ادب عربی»، ص۲۴.
- ↑ نظری، «بررسی و آثار طه حسین در ادب عربی»، ص۲۴.
- ↑ حسین، آن روزها، ۱۳۵۸ش، ص۱۲-۱۳.
- ↑ حسین، آئینه اسلام، ۱۳۴۶ش، مقدمه، صفحه چهارده.
- ↑ نظری، «بررسی و آثار طه حسین در ادب عربی»، ص۲۴.
- ↑ الجندی، طه حسین حیاته و فکره، ۱۹۷۷م، ص۱۴۰.
- ↑ الجندی، طه حسین حیاته و فکره، ۱۹۷۷م، ص۱۷۸.
- ↑ طه حسین، آئینه اسلام، ۱۳۴۶ش، مقدمه، صفحه دوازده.
- ↑ رجوع کنید به: حسین، آئینه اسلام، ۱۳۴۶ش، ص۱۲۲.
- ↑ حسین، آئینه اسلام، ۱۳۴۶ش، ص۱۲۴.
- ↑ حسین، الشیخان، ۱۹۶۹م، ص۶.
- ↑ حسین، الفتنه الکبری، ۲۰۰۲م، ج۱، ص۴۸.
- ↑ حسین، الفتنه الکبری، ۲۰۰۲م، ج۱، ص۴۸.
- ↑ حسین، آئینه اسلام، ۱۳۴۶ش، ص۲۰۵.
- ↑ حسین، الفتنه الکبری، ۲۰۰۲م، ج۲، ص۷.
- ↑ حسین، الفتنه الکبری، ۲۰۰۲م، ج۱، ص۱۷۵.
- ↑ حسین، الفتنه الکبری، ۲۰۰۲م، ج۱، ص۱۷۵.
- ↑ حسین، الفتنه الکبری، ۲۰۰۲م، ج۱، ص۱۷۵.
- ↑ حسین، آئینه اسلام، ۱۳۴۶ش، ص۲۱۹.
- ↑ حسین، الفتنه الکبری، ۲۰۰۲م، ج۲، ص۱۷.
- ↑ حسین، الفتنه الکبری، ۲۰۰۲م، ج۲، ص۲۴۴.
- ↑ حسین، الفتنه الکبری، ۲۰۰۲م، ج۲، ص۲۴۰.
- ↑ حسین، الفتنه الکبری، ۲۰۰۲م، ج۲، ص۲۴۴.
- ↑ حسین، الفتنه الکبری، ۲۰۰۲م، ج۱، ص۵.
- ↑ نظری، «بررسی و آثار طه حسین در ادب عربی»، ص۲۴.