سید رضا فیروزآبادی

از ویکی شیعه
(تغییرمسیر از سیدرضا فیروزآبادی)
سید رضا فیروزآبادی
اطلاعات فردی
تاریخ تولد۱۲۵۲ش
زادگاهروستای فیروزآباد در نزدیکی ری
تاریخ وفات۱۴ مرداد سال ۱۳۴۴ش
محل دفنمسجد فیروزآبادی در شهر ری
شهر وفاتتهران
اطلاعات علمی
استادانشریعت اصفهانی
محل تحصیلتهران، کربلا، نجف
فعالیت‌های اجتماعی-سیاسی
سیاسینمایندگی چهار دوره در مجلس شورای ملی
اجتماعی


سید رضا فیروزآبادی (متوفای۱۳۴۴ش) روحانی شیعه، نیکوکار، وقف‌کننده بیمارستان فیروزآبادی و چهار دوره نماینده مجلس شورای ملی در دوره قاجار و پهلوی. وی علاوه بر حوزه علمیه تهران، در حوزه علمیه نجف نیز درس خواند. در کلاس شریعت اصفهانی حاضر بود و از برخی عالمان اجازه اجتهاد داشت. او را بسیار ساده‌زیست و پرتلاش در رفع مشکلات مردم معرفی کرده‌اند.

فیروزآبادی در دوره سوم، ششم، هفتم و چهاردهم، نماینده مجلس شورای ملی بود. وی از معدود افرادی بود که در مجلس در مخالفت با لایحه لباس متحدالشکل سخن گفت. با اوج‌گیری قدرت رضاشاه، دستگیر و مدتی تبعید شد. پس از سقوط رضاشاه، در انتخابات مجلس چهاردهم در تهران نفر چهارم شد. او با سید حسن مدرس و ابوالقاسم کاشانی ارتباط نزدیک داشت. از طرفداران محمد مصدق بود و حتی پس از سقوط مصدق برای درخواست وساطت نزد آیت‌الله بروجردی رفت.

فیروزآبادی از نمایندگی، حقوقی دریافت نمی‌کرد. در سومین دوره نمایندگی به‌جهت حوادثی همه حقوق خود را گرفت و با آن مریضخانه فیروزآبادی را پایه‌گذاری کرد. این مریضخانه وقف نیازمندان بوده است. او همواره در توسعه و بهبود بیمارستان تلاش می‌کرد. تلاش گسترده فیروزآبادی در کنار شکل‌گیری موقوفات و کمک‌های دولت سبب پیشرفت بیمارستان شدند به‌نحوی که در هنگام مرگ فیروزآبادی این بیمارستان مجهز به ۶۰۰ تختخواب و درمانگاه و... گردیده بود.

غلامحسین فرزند محمد مصدق: حاج سید رضا فیروزآبادی، این یک مجتهدی بود آیت‌الله بود و آدم خیلی خوب، واقعا آخوند پاک او بود. آخوند بود... خیلی مرد شریفی بود.[۱]

زندگی‌نامه

سید رضا فیروزآبادی فرزند سید هاشم در روستای فیروزآباد در نزدیکی ری متولد شد که جد وی از کاشان به آنجا مهاجرت کرده بود.[۲] سال تولد او در شناسنامه ۱۲۵۲ش بود که پس از بحث در مجلس شورای ملی، به‌جهت ادعای برخی بر بیشتر بودن سن او از محدودیت سنی برای نمایندگان، مشخص شد که سال تولد واقعی او پس از این تاریخ بوده است.[۳]

فیروزآبادی پس از انجام تحصیلات ابتدایی، به تهران رفت و در حوزه علمیه آصفیه[یادداشت ۱]مستقر شد.[۴] وی در ایام هفته درس می‌خواند و در آخر هفته برای کارهای کشاورزی و کمک به برادرانش به فیروزآباد بازمی‌گشت.[۵] وی برای ادامه تحصیلات حوزوی به کربلا رفت، اما پس از چهارماه حضور، آنجا را به مقصد نجف ترک کرد. در نجف در کلاس شریعت اصفهانی حاضر شد و پس از وفات او به شهر ری بازگشت.[۶] او را دارنده اجازه اجتهاد از علمای آن دوره[۷] و از چهره‌های خدمتگزار به مردم دانسته‌اند.[۸] وی از بانیان اولیه هلال احمر ایران (شیر و خورشید سرخ ایران) بوده است.[۹]

« سید رضا فیروزآبادی:
«عبادت به جز خدمت خلق نیست به تسبیح و سجاده و دلق نیست» این اغراق است؛ اما این اغراق خوبی است. نماز و روزه (در میان) واجبات الهی، اولش است. خدمت به خلق هم، عبادت بعدی اوست... (خدمت به خلق) در بعضی از اوقات (بر عبادت) مقدم می‌شود و بعضی از اوقات متأخر می‌شود. این‌ها همه به جای خود محفوظند.[۱۰]
»

فیروز‌آبادی در سخنانی در اواخر عمر خود توصیه کرده بود که هر فردی باید از خود چند کار نیک به یادگار بگذارد. باید از خودمان کارهای بزرگ، عبادت‌های بزرگ، خدمت به خلق و به بیچارگان به یادگار بگذاریم. او معتقد بود «جمع کردن مال و گذاشتن و رفتن، هنری نیست. چه بسیار اشخاص که جمع مال کردند، گذاشتند و رفتند و ... و به جهت آن‌ها هیچ فایده‌ای نداشت».[۱۱]

فیروزآبادی در میان مردم محبوب بود و در چهار دوره مجلس شورای ملی توسط مردم انتخاب شد.[۱۲] وی تمام حقوق نمایندگی خود را صرف تأسیس بیمارستان فیروزآبادی کرد.[۱۳] فیروزآبادی در ۱۴ مرداد سال ۱۳۴۴ش درگذشت و در مسجد فیروزآبادی به خاک سپرده شد.[۱۴]

حیات سیاسی

اولین دوره نمایندگی فیروزآبادی در دوره سوم مجلس شورای ملی (۱۲۹۴ش) بود که از طرف مردم «غار و فشافویه» انتخاب شد. در دوره‌های ششم (۱۳۰۵ش)، هفتم (۱۳۰۷ش) و پس از سقوط رضاشاه در دوره چهاردهم (۱۳۲۲ش) نیز به نمایندگی از مردم تهران انتخاب گردید.[۱۵]

فیروزآبادی از معدود افرادی بود که در مجلس هفتم در مخالفت با لایحه لباس متحدالشکل سخن گفت.[۱۶] با اوج‌گیری قدرت رضاشاه، فیروزآبادی که از جانبداران مدرس و از مخالفان استبداد مطلقه و حاکمیت نظامی‌ها بر سرنوشت کشور بود، دستگیر و برای مدتی به کلات نادری در خراسان تبعید شد.[۱۷] او پس از سقوط رضاشاه به سیاست بازگشت و در انتخابات مجلس در تهران نفر چهارم شد.[۱۸] او از اعضای موسس جبهۀ ملی دوم نیز بود.[۱۹]

سردر فیروزه‌ای مریضخانه فیروزآبادی از آثار میراث فرهنگی که در ضلع جنوب شرقی بیمارستان است. جمله معروف فیروزآبادی بر این سردر نقش بسته: «این مریضخانه وقف است بر فقرا و رعایا و غربا و بیچارگان. لعنت بر کسی که تخلف نماید»[۲۰]

نطق‌های فیروزآبادی در مجلس را صد و چهار مورد گفته‌اند که در موضوعات مختلف بود. او بر توجه مجلس و دولت به رفع فقر و محرومیت از مردم و محرومیت‌زدایی از کشور بارها تأکید کرده بود. به دفعات با اضافه شدن حقوق وکلای مجلس و سفیران مخالفت کرد. همچنین چندین بار پیشنهاد قطع حقوق نمایندگان در ایام مرخصی را مطرح کرده بود.[۲۱] او با مدرس، دکتر مصدق و کاشانی ارتباط داشت.[۲۲]

از فعالیت‌های سیاسی او تلاش برای اتحاد مصدق و کاشانی بود.[۲۳] او با دکتر مصدق در ملی کردن صنعت نفت همراه بود[۲۴] و پس از سقوط دولت مصدق از معدود حامیان او بود.[۲۵] او برای آزادی مصدق به نزد آیت‌الله بروجردی رفت تا نامه‌ای به شاه بدهد که مورد موافقت بروجردی قرار نگرفت.[۲۶]

بیمارستان فیروزآبادی

فیروزآبادی در دوره نمایندگی خود حقوقی دریافت نمی‌کرد. در سومین دوره نمایندگی به او اطلاع دادند که یا حقوقش را بگیرد و یا حقوقش به خزانه واریز می‌شود. فیروزآبادی مجموعه حقوق‌ها را گرفته و با آن مریضخانه فیروزآبادی را پایه‌گذاری کرد.[۲۷]

نامۀ فیروزآبادی به پسرانش:
«شبها و روزها (به) مریضخانه رسیدگی نمایید. از خدمت مریضخانه کوتاهی نکنید. هرچه ممکن‌تان می‌شود به مریض‌ها خدمت نمایید. مریض‌هایی که مرخص می‌شوند، اگر مختصر خرجی راه خواستند بدهید. در هر صورت خلق خدا را دوست داشته باشید و آسایش آنها را از خدا بخواهید.[۲۸]

افتتاح رسمی این بیمارستان به سال ۱۳۱۳ش بود، هرچند پیش از آن فعالیت خود را آغاز کرده بود.[۲۹] این مریضخانه در ابتدا درمانگاهی کوچک بود.[۳۰] موقوفات بسیاری برای آنجا انجام شد که برخی از واقفان، زنان بودند.[۳۱] سپس این مجموعه با همکاری وزارت بهداری به بیمارستان تبدیل گردید. بودجه معینی برای آن قرار داده شد و برای تشویق مردم به انجام چنین کارهایی همچنان نام فیروزآبادی بر بیمارستان جدید حفظ شد.[۳۲] سید رضا فیروزآبادی همواره در توسعه و بهبود بیمارستان تلاش می‌کرد و در هنگام مرگ او این بیمارستان مجهز به ۶۰۰ تختخواب و درمانگاه و... گردیده بود.[۳۳]

وجود موقوفات بسیار برای بیمارستان فیروزآبادی را نشان از محبوبیت و اعتماد به بنیان‌گذر آن دانسته‌اند.[۳۱] در کنار بیمارستان، مسجد فیروزآبادی نیز توسط سید رضا فیروزآبادی بنا گذاشته شد.[۳۴]

نگارخانه

پانویس

  1. «غلامحسین مصدق: پدرم را دفن نکردیم»، سایت تاریخ ایرانی.
  2. احمدی، «وقف و درمان (نگاهی به بیمارستان وقفی فیروزآبادی)»، ص۱۳.
  3. «جلسه: ۱۰ صورت مشروح مجلس روز سه¬شنبه ۸ فروردین ماه۱۳۲۳ش»، کتابخانه موزه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی.
  4. احمدی، «وقف و درمان (نگاهی به بیمارستان وقفی فیروزآبادی)»، ص۱۳.
  5. میرحسینی، «سید رضا فیروز آبادی (آیت الله فیروز آبادی)»، فرهیختگان شیعه.
  6. میرحسینی، «سید رضا فیروز آبادی (آیت الله فیروز آبادی)»، فرهیختگان شیعه.
  7. احمدی، «وقف و درمان (نگاهی به بیمارستان وقفی فیروزآبادی)»، ص۱۳
  8. «سید رضا فیروزآبادی»، ص۳۸.
  9. احمدی، «وقف و درمان (نگاهی به بیمارستان وقفی فیروزآبادی)»، ص۱۴.
  10. «مروری بر زندگینامه خودگفته آیت‌الله سیدرضا فیروزآبادی»، خبرگزاری تسنیم.
  11. «آرزو دارم روزی تمام افراد بشر مانند اعضای یک خانواده شوند»، سایت جوان آنلاین
  12. «درباره رضا فیروزآبادی»، سایت ایرنا.
  13. «سید رضا فیروزآبادی»، ص۳۸.
  14. «تاریخچه»، مرکز آموزش درمانی فیروزآبادی.
  15. میرحسینی، «سید رضا فیروز آبادی (آیت الله فیروز آبادی)»، فرهیختگان شیعه.
  16. «متحدالشکل شدن لباس در دوره پهلوی/ مجلس را چه به کلاه و تنبان مردم؟»، سایت تاریخ ایرانی.
  17. ترکمان، یادنامه آیت‌الله سیدرضا فیروزآبادی، ۱۳۹۵ش، ص۱۷.
  18. «جلسه: ۱۰ صورت مشروح مجلس روز سه¬شنبه ۸ فروردین ماه۱۳۲۳ش»، کتابخانه موزه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی.
  19. «سید رضا فیروزآبادی»، ص۳۸.
  20. «تاریخچه»، مرکز آموزش درمانی فیروزآبادی.
  21. «مروری بر یادنامه آیت الله فیروز آبادی»، ص۳۷.
  22. احمدی، «وقف و درمان (نگاهی به بیمارستان وقفی فیروزآبادی)»، ص۱۳.
  23. «مروری بر یادنامه آیت الله فیروز آبادی»، ص۳۷.
  24. «سید رضا فیروزآبادی»، ص۳۸.
  25. زیباکلام، «چه کسی مصدق را سرنگون کرد؟»، سایت تاریخ ایرانی.
  26. «غلامحسین مصدق: پدرم را دفن نکردیم»، سایت تاریخ ایرانی، ‌
  27. «سید رضا فیروزآبادی»، ص۳۸.
  28. احمدی، «وقف و درمان (نگاهی به بیمارستان وقفی فیروزآبادی)»، ص۱۵-۱۶.
  29. «تاریخچه»، مرکز آموزش درمانی فیروزآبادی.
  30. سالاری، «نقش دکتر امیراعلم در پیشرفت بهداشت و آموزش پزشکی نوین در ایران»، ص۲۶۵.
  31. ۳۱٫۰ ۳۱٫۱ احمدی، «وقف و درمان (نگاهی به بیمارستان وقفی فیروزآبادی)»، ص۱۶.
  32. سالاری، «نقش دکتر امیراعلم در پیشرفت بهداشت و آموزش پزشکی نوین در ایران»، ص۲۶۶.
  33. «درباره رضا فیروزآبادی»، سایت ایرنا.
  34. «تاریخچه»، مرکز آموزش درمانی فیروزآبادی.
  35. «مراسم بزرگداشت آیت الله فیروزآبادی برگزار شد»، پایگاه تخصصی مسجد.

یادداشت

  1. از مدارس مدرسه عهد ناصری، مدرسه آصفیه است که آن را حاج محمد قلی خان آصف‌الدوله، از مال الوصایه میرزا ابوالحسن خان، وزیر خارجه ناصرالدین شاه، در ۱۲۷۷ در بازار تهران ساخت.

منابع