پرش به محتوا

اسرافیل: تفاوت میان نسخه‌ها

از ویکی شیعه
imported>Movahhed
جز ویرایش جزئی
imported>Movahhed
ویرایش جزئی علائم سجاوندی
خط ۱: خط ۱:
[[پرونده:اسرافیل.jpg|200px|بندانگشتی|تصویری مینیاتوری از دمیدن اسرافیل در صور]]
[[پرونده:اسرافیل.jpg|200px|بندانگشتی|تصویری مینیاتوری از دمیدن اسرافیل در صور]]
'''اِسْرافیل''' [[فرشته]] مأمور دمیدن صور (شیپور) در زمان پایان یافتن دنیا و برپایی [[قیامت]] است. بر اساس روایات این [[فرشته]] یکی از ملائکه مقرب [[خداوند]] است که دمیدن در صور، ابلاغ پیام الهی به فرشتگان دیگر و دریافت نامه اعمال روزانه انسان از ملائکه موکل اعمال، از وظایف اوست و مأموریت‌هایی همانند بیدار کردن [[اصحاب کهف]] از خواب چندین ساله، یاری کردن [[پیامبر(ص)|پیامبر]] در [[جنگ بدر]] و همراهی پیامبر در [[معراج]] را نیز انجام داده است.
'''اِسْرافیل''' [[فرشته]] مأمور دمیدن صور (شیپور) در زمان پایان یافتن دنیا و برپایی [[قیامت]] است. بر اساس روایات، این [[فرشته]] یکی از ملائکه مقرب [[خداوند]] است که دمیدن در صور، ابلاغ پیام الهی به فرشتگان دیگر و دریافت نامه اعمال روزانه انسان از ملائکه موکل اعمال، از وظایف اوست. او مأموریت‌هایی همانند بیدار کردن [[اصحاب کهف]] از خواب چندین ساله، یاری کردن [[پیامبر(ص)|پیامبر]] در [[جنگ بدر]] و همراهی پیامبر در [[معراج]] را نیز انجام داده است.


== صفات و ویژگی‌ها==
== صفات و ویژگی‌ها==
اسرافیل یکی از فرشتگان مقرب الهی است که بیشتر او را با دمیدن در صور (شیپور) پایان دنیا می‌شناسند. در روایات نام ديگر او «عبدالرحمان» و كنيه‌اش «ابوالمنافخ» ذکر شده است.<ref>ضیائی ارزگانی، دانشنامه کلام اسلامی، ۱۳۸۷ش، ج۱، ص۲۴۱.</ref> در [[قرآن|قرآن کریم]] واژه اسرافیل ذکر نشده است، اما چندین آیه درباره [[نفخ صور]] وجود دارد<ref>سوره زمر، آیه۶۸؛ سوره یس، آیه۵۳.</ref> که بر اساس روایات، دمیدن در آن در صور، بر عهده اسرافیل است.<ref>ر.ک علامه مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۳ق، ج۶، ص۳۴۰.</ref> طبق [[حدیث|احادیث]]، این [[فرشته]] مظهر اسم «الرحمن» در خداوند<ref>رستمی و آل‌بویه، سیری در اسرار فرشتگان، ۱۳۹۳ش، ص۲۵۹.</ref> و مظهر رکن «حیات» در [[لوح محفوظ]] است، <ref>ابن فناری، مصباح الانس، ۱۳۷۴ش، ص۴۰۲.</ref> همچنین نخستین کسی است که ذکر «سبحان ربی الاعلی و بحمده» را بر زبان آورد.<ref>دایرةالمعارف بزرگ اسلامی،‌ ۱۳۷۷ش، ص۲۸۶.</ref> درباره صفات این [[فرشته]] در روایات وارد شده است که اسرافیل دوازده بال دارد که یکی از آنها در مشرق و دیگری در مغرب است و [[عرش]] نیز بر شانه او قرار دارد، ولی در برابر عظمت پروردگار حتی از گنجشکی نیز کوچکتر می‌شود،<ref> طیاطبایی، المیزان، ۱۴۱۷ق، ج۱۷، ص۱۱.</ref> همچنین در مقابل خداوند به اندازه‌ای خود را کوچک می‌بیند که از شدت حیاء، خود را در زیر یکی از بال‌هایش پنهان می‌کند.<ref>دایرةالمعارف بزرگ اسلامی، ۱۳۷۷ش، ج۸، ص۲۸۷.</ref> اما ذکر این نکته لازم است که بر اساس عقیده [[کلام امامیه|متکلمین]] و [[فلسفه اسلامی|فلاسفه شیعه]]، فرشتگان موجوداتی غیر مادی هستند و بال فرشتگان شبیه بال پرندگان نیست بلکه با آن فرق دارد.<ref>طباطبایی، المیزان، ۱۴۱۷ق، ج۸، ص۱۷۰.</ref>  
اسرافیل یکی از فرشتگان مقرب الهی است که بیشتر او را با دمیدن در صور (شیپور) پایان دنیا می‌شناسند. در روایات، نام ديگر او «عبدالرحمان» و كنيه‌اش «ابوالمنافخ» ذکر شده است.<ref>ضیائی ارزگانی، دانشنامه کلام اسلامی، ۱۳۸۷ش، ج۱، ص۲۴۱.</ref> در [[قرآن|قرآن کریم]] واژه اسرافیل ذکر نشده است، اما چندین آیه درباره [[نفخ صور]] وجود دارد<ref>سوره زمر، آیه۶۸؛ سوره یس، آیه۵۳.</ref> که بر اساس روایات، دمیدن در آن صور، بر عهده اسرافیل است.<ref>ر.ک علامه مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۳ق، ج۶، ص۳۴۰.</ref> طبق [[حدیث|احادیث]]، این [[فرشته]] مظهر اسم «الرحمن» در خداوند<ref>رستمی و آل‌بویه، سیری در اسرار فرشتگان، ۱۳۹۳ش، ص۲۵۹.</ref> و مظهر رکن «حیات» در [[لوح محفوظ]] است، <ref>ابن فناری، مصباح الانس، ۱۳۷۴ش، ص۴۰۲.</ref> همچنین نخستین کسی است که ذکر «سبحان ربی الاعلی و بحمده» را بر زبان آورد.<ref>دایرةالمعارف بزرگ اسلامی،‌ ۱۳۷۷ش، ص۲۸۶.</ref> درباره صفات این [[فرشته]] در روایات وارد شده است که اسرافیل دوازده بال دارد که یکی از آنها در مشرق و دیگری در مغرب است و [[عرش]] نیز بر شانه او قرار دارد؛ ولی در برابر عظمت پروردگار حتی از گنجشکی نیز کوچکتر می‌شود،<ref> طیاطبایی، المیزان، ۱۴۱۷ق، ج۱۷، ص۱۱.</ref> همچنین در مقابل خداوند به اندازه‌ای خود را کوچک می‌بیند که از شدت حیاء، خود را در زیر یکی از بال‌هایش پنهان می‌کند.<ref>دایرةالمعارف بزرگ اسلامی، ۱۳۷۷ش، ج۸، ص۲۸۷.</ref> اما ذکر این نکته لازم است که بر اساس عقیده [[کلام امامیه|متکلمین]] و [[فلسفه اسلامی|فلاسفه شیعه]]، فرشتگان موجوداتی غیر مادی هستند و بال فرشتگان شبیه بال پرندگان نیست بلکه با آن فرق دارد.<ref>طباطبایی، المیزان، ۱۴۱۷ق، ج۸، ص۱۷۰.</ref>  
== وظایف ==
== وظایف ==
بر اساس روایات یکی از وظایف مهم اسرافیل دمیدن در صور است.<ref>رستمی و آل بویه، سیری در اسرار فرشتگان، ۱۳۹۳ش، ص۲۴۹.</ref> اسرافیل لشکری از [[فرشتگان]] را در اختیار دارد که از پیروان او هستند<ref>رستمی و آل‌بویه، سیری در اسرار فرشتگان، ۱۳۹۳ش، ص۲۴۸.</ref> و زمانی که [[قیامت]] نزدیک میشود، خداوند به آنها دستور می‌دهد تا زمینه قیامت را برپا کنند. پس از آن اسرافیل در صور خود می‌دمد، همه موجودات میمیرند و دنیا به پایان می‌رسد<ref>سوره یس، آیه۵۳.</ref>پس از آن دوباره در صور خویش می‌دمد تا همه موجودات زنده شوند و قیامت برپا شود. <ref>سوره زمر، آیه۶۸.</ref> او مأمور ابلاغ پیام الهی به سایر فرشتگان نیز هست و هرگاه خداوند بخواهد [[وحى|وحی]] بفرستد، [[لوح محفوظ]] را به اسرافیل نشان می‌دهد که او آنچه را می‌بیند به [[جبرئیل]] وحی کند.<ref>طباطبایی، المیزان، ۱۴۱۷ق، ج۲۰، ص۲۵۷.</ref> در حدیثی دیگر آمده است هنگامی که نمرود [[ابراهیم(ع)]] را به آتش انداخت، «اسرافیل» نخستین فرشته‌ای بود که به فرمان خدا به کمک او شتافت.<ref>ضیائی ارزگانی، دانشنامه کلام اسلامی، ۱۳۸۷ش، ج۱، ص۲۴۳.</ref> بعضی از علماء، اسرافیل را یکی از فرشتگان حامل عرش می‌دانند.<ref>امام خمینی، آداب‌الصلواة، ‍۱۳۸۶ش، ص۲۷۳.</ref> وظایف دیگری نیز در [[روایات]] برای اسرافیل ذکر شده است که عبارتند از؛  
بر اساس روایات یکی از وظایف مهم اسرافیل دمیدن در صور است.<ref>رستمی و آل بویه، سیری در اسرار فرشتگان، ۱۳۹۳ش، ص۲۴۹.</ref> اسرافیل لشکری از [[فرشتگان]] را در اختیار دارد که از پیروان او هستند<ref>رستمی و آل‌بویه، سیری در اسرار فرشتگان، ۱۳۹۳ش، ص۲۴۸.</ref> و زمانی که [[قیامت]] نزدیک میشود، خداوند به آنها دستور می‌دهد تا زمینه قیامت را برپا کنند. بعد از آن اسرافیل در صور خود می‌دمد، همه موجودات میمیرند و دنیا به پایان می‌رسد،<ref>سوره یس، آیه۵۳.</ref>پس از آن دوباره در صور خویش می‌دمد تا همه موجودات زنده شوند و قیامت برپا شود.<ref>سوره زمر، آیه۶۸.</ref> او مأمور ابلاغ پیام الهی به سایر فرشتگان نیز هست و هرگاه خداوند بخواهد [[وحى|وحی]] بفرستد، [[لوح محفوظ]] را به اسرافیل نشان می‌دهد که او آنچه را می‌بیند به [[جبرئیل]] وحی کند.<ref>طباطبایی، المیزان، ۱۴۱۷ق، ج۲۰، ص۲۵۷.</ref> در حدیثی دیگر آمده است هنگامی که نمرود [[ابراهیم(ع)]] را به آتش انداخت، «اسرافیل» نخستین فرشته‌ای بود که به فرمان خدا به کمک او شتافت.<ref>ضیائی ارزگانی، دانشنامه کلام اسلامی، ۱۳۸۷ش، ج۱، ص۲۴۳.</ref> بعضی از علماء، اسرافیل را یکی از فرشتگان حامل عرش می‌دانند.<ref>امام خمینی، آداب‌الصلواة، ‍۱۳۸۶ش، ص۲۷۳.</ref> وظایف دیگری نیز در [[روایات]] برای اسرافیل ذکر شده است که عبارتند از؛  
{{ستون-شروع|3}}
{{ستون-شروع|3}}
*برداشتن عذاب از [[قوم یونس(ع)]]<ref>رستمی و آل‌بویه، سیری در اسرار فرشتگان، ۱۳۹۳ش، ص۲۶۱.</ref>
*برداشتن عذاب از [[قوم یونس(ع)]]<ref>رستمی و آل‌بویه، سیری در اسرار فرشتگان، ۱۳۹۳ش، ص۲۶۱.</ref>

نسخهٔ ‏۸ مارس ۲۰۱۷، ساعت ۱۰:۵۱

تصویری مینیاتوری از دمیدن اسرافیل در صور

اِسْرافیل فرشته مأمور دمیدن صور (شیپور) در زمان پایان یافتن دنیا و برپایی قیامت است. بر اساس روایات، این فرشته یکی از ملائکه مقرب خداوند است که دمیدن در صور، ابلاغ پیام الهی به فرشتگان دیگر و دریافت نامه اعمال روزانه انسان از ملائکه موکل اعمال، از وظایف اوست. او مأموریت‌هایی همانند بیدار کردن اصحاب کهف از خواب چندین ساله، یاری کردن پیامبر در جنگ بدر و همراهی پیامبر در معراج را نیز انجام داده است.

صفات و ویژگی‌ها

اسرافیل یکی از فرشتگان مقرب الهی است که بیشتر او را با دمیدن در صور (شیپور) پایان دنیا می‌شناسند. در روایات، نام ديگر او «عبدالرحمان» و كنيه‌اش «ابوالمنافخ» ذکر شده است.[۱] در قرآن کریم واژه اسرافیل ذکر نشده است، اما چندین آیه درباره نفخ صور وجود دارد[۲] که بر اساس روایات، دمیدن در آن صور، بر عهده اسرافیل است.[۳] طبق احادیث، این فرشته مظهر اسم «الرحمن» در خداوند[۴] و مظهر رکن «حیات» در لوح محفوظ است، [۵] همچنین نخستین کسی است که ذکر «سبحان ربی الاعلی و بحمده» را بر زبان آورد.[۶] درباره صفات این فرشته در روایات وارد شده است که اسرافیل دوازده بال دارد که یکی از آنها در مشرق و دیگری در مغرب است و عرش نیز بر شانه او قرار دارد؛ ولی در برابر عظمت پروردگار حتی از گنجشکی نیز کوچکتر می‌شود،[۷] همچنین در مقابل خداوند به اندازه‌ای خود را کوچک می‌بیند که از شدت حیاء، خود را در زیر یکی از بال‌هایش پنهان می‌کند.[۸] اما ذکر این نکته لازم است که بر اساس عقیده متکلمین و فلاسفه شیعه، فرشتگان موجوداتی غیر مادی هستند و بال فرشتگان شبیه بال پرندگان نیست بلکه با آن فرق دارد.[۹]

وظایف

بر اساس روایات یکی از وظایف مهم اسرافیل دمیدن در صور است.[۱۰] اسرافیل لشکری از فرشتگان را در اختیار دارد که از پیروان او هستند[۱۱] و زمانی که قیامت نزدیک میشود، خداوند به آنها دستور می‌دهد تا زمینه قیامت را برپا کنند. بعد از آن اسرافیل در صور خود می‌دمد، همه موجودات میمیرند و دنیا به پایان می‌رسد،[۱۲]پس از آن دوباره در صور خویش می‌دمد تا همه موجودات زنده شوند و قیامت برپا شود.[۱۳] او مأمور ابلاغ پیام الهی به سایر فرشتگان نیز هست و هرگاه خداوند بخواهد وحی بفرستد، لوح محفوظ را به اسرافیل نشان می‌دهد که او آنچه را می‌بیند به جبرئیل وحی کند.[۱۴] در حدیثی دیگر آمده است هنگامی که نمرود ابراهیم(ع) را به آتش انداخت، «اسرافیل» نخستین فرشته‌ای بود که به فرمان خدا به کمک او شتافت.[۱۵] بعضی از علماء، اسرافیل را یکی از فرشتگان حامل عرش می‌دانند.[۱۶] وظایف دیگری نیز در روایات برای اسرافیل ذکر شده است که عبارتند از؛

فضائل

درگاه خداوند چهار فرشته مقرب و بزرگ به نام‌های اسرافیل، جبرئیل، میکائیل و عزرائیل دارد که از آنها به «رئوس ملائکه» یاد می‌شود.[۲۸] در روایات وارد شده است که خداوند اسرافیل و جبرئیل و میکائیل را از یک تسبیح آفرید،[۲۹] و اسرافیل و جبرئیل نزدیک‌ترین مخلوقات به خداوند هستند، زیرا بین آنها و خداوند تنها چهار حجاب فاصله است، ولی بین سایر مخلوقات با خداوند هفتاد هزار حجاب فاصله وجود دارد.[۳۰] در حدیثی وارد شده که پیامبر هر شب هنگام نماز شب، خداوند را این‌گونه خطاب می‌کرد: «اللَّهُمَّ ربّ جبرئیل و میکائیل و اسرافیل»[۳۱]و امام سجاد نیز در حق او چنین دعا می‌کند که خدایا بر اسرافیل درود بفرست که صاحب صور است و در انتظار توست تا با دمیدن در آن خفتگان قبر را بیدار کند.[۳۲]

اسرافیل در ادیان و فرهنگ‌ها

در کتاب تورات از فرشتگانی به نام «سرافین» یاد شده‌است که بر بالای کرسی نشسته و ذکر «مقدس، مقدس، مقدس است» را بر زبان دارند.[۳۳] هرچند روایاتی درباره تسبیح گفتن و حامل عرش بودن اسرافیل در منابع اسلامی وجود دارد، ولی تنها نام یک فرشته است اما «سرافین» در دین یهود نام عده‌ای از ملائکه است.[۳۴]

دمیدن در صور به وسیله اسرافیل بی‌شباهت به کار «شیوا» در هندوئیزم نیست که با کوبیدن بر طبل خویش، انسان‌ها را می‌میراند یا زنده می‌کند.[۳۵] در میان مردم مصر قدیم نیز این عقیده وجود داشت که بهشتیان از شنیدن آواز و غنای اسرافیل لذت می‌برند.[۳۶] همچنین یکی از دانشمندان شام قدیم از فرشته‌ای خوش‌آواز به نام اسرافیل سخن می‌گوید که هنگام تسبیح گفتن او، اهل آسمان از عبادت خود دست می‌کشند و به تسبیح گفتن او گوش می‌سپارند.[۳۷]

جستارهای وابسته

پانویس

الگوی پانویس غیرفعال شده است. لطفا از الگوی پانوشت استفاده شود

منابع

  • قرآن کریم
  • ابن فناری، محمد بن حمزه، مصباح الانس، تهران، نشر موالی ،۱۳۷۴ش.
  • بلخاری، حسن، صور اسرافیل، فصلنامه فرهنگ و هنر، بهار، ۱۳۸۳ش.
  • رجالی تهرانی، علیرضا، فرشتگان تحقیقی قرآنی روایی و عقلی ، قم، انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی، ۱۳۷۶ش.
  • رستمی، محمد زمان و طاهره آل بویه، سیری در اسرار فرشتگان با رویکردی قرآنی و عرفانی، قم، پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، ۱۳۹۳ش.
  • صحیفه سجادیه، مشهد، انتشارات آستان قدس، ۱۳۸۷ش.
  • ضیائی ارزگانی، رحمت‌الله، دانشنامه کلام اسلامی، قم، انتشارات موسسه امام صادق، ۱۳۸۷ش.
  • کتاب مقدس، اشعیاء، ۶: ۲-۳.
  • طباطبایی، محمدحسین، تفسیر المیزان، قم، انتشارات جامعه مدرسین، ۱۴۱۷ق.
  • مجلسی، محمد باقر، بحار‌ الانوار، بیروت، دار احیاءالتراث، ۱۴۰۳ق.
  • موسوی خمینی، روح الله، آداب الصلواة، تهران، مؤسسه تنظیم نشر و آثار امام خمینی، ۱۳۸۷ش،

پیوند به بیرون

  • دایرةالمعارف بزرگ اسلامی، مدخل اسرافیل
  1. ضیائی ارزگانی، دانشنامه کلام اسلامی، ۱۳۸۷ش، ج۱، ص۲۴۱.
  2. سوره زمر، آیه۶۸؛ سوره یس، آیه۵۳.
  3. ر.ک علامه مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۳ق، ج۶، ص۳۴۰.
  4. رستمی و آل‌بویه، سیری در اسرار فرشتگان، ۱۳۹۳ش، ص۲۵۹.
  5. ابن فناری، مصباح الانس، ۱۳۷۴ش، ص۴۰۲.
  6. دایرةالمعارف بزرگ اسلامی،‌ ۱۳۷۷ش، ص۲۸۶.
  7. طیاطبایی، المیزان، ۱۴۱۷ق، ج۱۷، ص۱۱.
  8. دایرةالمعارف بزرگ اسلامی، ۱۳۷۷ش، ج۸، ص۲۸۷.
  9. طباطبایی، المیزان، ۱۴۱۷ق، ج۸، ص۱۷۰.
  10. رستمی و آل بویه، سیری در اسرار فرشتگان، ۱۳۹۳ش، ص۲۴۹.
  11. رستمی و آل‌بویه، سیری در اسرار فرشتگان، ۱۳۹۳ش، ص۲۴۸.
  12. سوره یس، آیه۵۳.
  13. سوره زمر، آیه۶۸.
  14. طباطبایی، المیزان، ۱۴۱۷ق، ج۲۰، ص۲۵۷.
  15. ضیائی ارزگانی، دانشنامه کلام اسلامی، ۱۳۸۷ش، ج۱، ص۲۴۳.
  16. امام خمینی، آداب‌الصلواة، ‍۱۳۸۶ش، ص۲۷۳.
  17. رستمی و آل‌بویه، سیری در اسرار فرشتگان، ۱۳۹۳ش، ص۲۶۱.
  18. رستمی و آل‌بویه، سیری در اسرار فرشتگان، ۱۳۹۳ش، ص۲۶۱.
  19. رستمی و آل‌بویه، سیری در اسرار فرشتگان، ۱۳۹۳ش، ص۲۶۱.
  20. ضیائی ارزگانی، دانشنامه کلام اسلامی، ۱۳۸۷ش، ج۱، ص۲۴۳.
  21. دایرةالمعارف بزرگ اسلامی، ۱۳۷۷ش، ج۸، ص۲۸۸.
  22. طیاطبایی، المیزان، ۱۴۱۷ق، ج۱۳، ص۸.
  23. دایرةالمعارف بزرگ اسلامی، ۱۳۷۷ش، ج۸، ص۲۸۸.
  24. رستمی و آل‌بویه، سیری در اسرار فرشتگان، ۱۳۹۳ش، ص۲۶۱.
  25. ضیائی ارزگانی، دانشنامه کلام اسلامی، ۱۳۸۷ش، ج۱، ص۲۴۳.
  26. رستمی و آل‌بویه، سیری در اسرار فرشتگان، ۱۳۹۳ش، ص۲۶۰.
  27. دایرةالمعارف بزرگ اسلامی، ۱۳۷۷ش، ج۸، ص۲۸۸.
  28. رجالی تهرانی، فرشتگان تحقیقی قرآنی روایی و عقلی، ۱۳۷۶ش، ص۱۰۶.
  29. طباطبایی، المیزان، ۱۴۱۷ق، ج۱۷، ص۸.
  30. رستمی و آل‌بویه، سیری در اسرار فرشتگان، ۱۳۹۳ش، ص۲۴۷.
  31. دایرةالمعارف بزرگ اسلامی،‌ ۱۳۷۷ش، ج۸، ص۲۸۶.
  32. صحیفه سجادیه، ۱۳۸۷ش، دعای سوم، ص۲۰.
  33. کتاب مقدس، اشعیاء نبى، ۶: ۲-۳.
  34. ضیائی ارزگانی، دانشنامه کلام اسلامی، ۱۳۸۷ش، ج۱، ص۲۴۳.
  35. بلخاری، طبل شیوا و صور اسرافیل، ص۵۳.
  36. دایرة‌المعارف بزرگ سلامی، ۱۳۷۷ش، ج۸، ص۲۸۷.
  37. دایرةالمعارف بزرگ اسلامی، ۱۳۷۷ش، ج۸، ص۲۸۶.