جوی هُرهُر یا جُرهُر گورستانی قدیمی در شهر یزد است. قدمت این گورستان به قرن دوازدهم هجری می رسد.[۱] مساحت تقریبی این قبرستان در حال حاضر ۵۲ هزار متر مربع است.[۲] در این گورستان مشاهیری بسیاری از جمله جعفر کرباسی یزدی مشهور به آخوند کرباسی دفن شده اند.[۳] در مفاتیح الجنان در قسمت فواید مداومت بر زیارت عاشورا به ماجرای شب اول قبر فاطمه کربلایی همسر اشرف آهنگر مدفون در این گورستان اشاره شده است.[۴] [۵] دو مقبره یاد شده از زیارتگاه های مردم محسوب می شود.
این گورستان تاریخی در فهرست آثار ملی کشور قرار گرفته است.[۶][۷]
جغرافیا
این گورستان در مجاورت محله سرسنگ[۸] (و در حاشيه خيابان حضرت مهدی (عج))[۹] در شهر یزد واقع شده است. قدمت این گورستان به قرن دوازدهم هجری می رسد.[۱۰] مساحت تقریبی این قبرستان در حال حاضر ۵۲ هزار متر مربع است.[۱۱]
تاریخچه
این قبرستان متعلق به دوره زندیان (۱۱۲۹ تا ۱۱۷۴ هجری شمسی) است که در محله‌ای به همین نام و به معنای «رود خروشان» واقع شده است. وجه تسمیه این قبرستان به خاطر نام جوی هرهر بوده که در پایابی با ۶۰ پله به قبرستان مذکور منتهی می‌شده است. در این مزار قدیمی، سنگ قبرهایی از دوره صفویان تا عصر کنونی به صورت لوحه‌ای و صندوقی وجود دارد و بقایای پنج آرامگاه خصوصی نیز باقی مانده است ولی مابقی بخش‌های وابسته به این آرامستان مانند غسالخانه از بین رفته است.[۱۲]
مشاهیر مدفون
جوی هرهر به دلیل وسعت، کثرت مشاهیر مدفون در آن و وجود ابنیه ارزشمند تاریخی یکی از مهم‌ترین محوطه‌های تاریخی و فرهنگی ایران محسوب می‌شود.
- فاطمه کربلایی همسر اشرف آهنگر
زن مومن یزدی که به علت مداومت بر خواندن زیارت عاشورا، در شب اول قبرش، امام حسین (ع) سه مرتبه به دیدن ایشان آمدند. به امر امام حسین (ع) آن شب عذاب از تمام اهل این قبرستان برداشته شد. این موضوع در کتاب مفاتیح الجنان قسمت فواید مداومت بر زیارت عاشورا آمده است. [۱۳] [۱۴]
- جعفر کرباسی یزدی مشهور به آخوند کرباسی از علمای قرن دوازدهم[۱۵]
بقعه آخوند کرباسی منحصر به یک چهار طاقی نسبتا کوچک است و چهار طاقی دارای چهار صفه با قوس بیضی شکل است و داخل صفه ضلع جنوبی سه طاقچه تعبیه شده است که با یک گنبد کوچک شبیه به کلاه فرنگی بر فراز مقبره خود نمایی می کند. این بقعه در سال ۱۳۸۴ با شماره ۱۳۹۰۶ در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسیده است.[۱۶]
- ملا عبدالکریم مسگر
از شاگردان میرزای شیرازی و نماینده مردم یزد در نخستین دوره مجلس شورای ملی
- محمود فرساد
عالم امامی، ادیب و شاعر و فرزند مجدالعلماء یکی از علمای برجسته یزد
- قنبر کاشی‌ساز نائینی
بنیانگذار صنعت کاشی‌سازی در میبد
- محمد عبدل یزدی معروف به پهلوان کوچک یزدی
- ابوتراب زارچی
- علی اکبر زارچی
- میرزا سیدمحمد علی مدرس لب خندقی
فقیه و مرجع مسلمین
- سید یحیی احمدآبادی معروف به (واعظ)
از علمای بزرگ اردکان
- محمد کاظم ملک افظلی اردکانی
نماینده تام‌الاختیار امام خمینی (ره) در میناب
- محمد صدرالدین
ریشه اصلی طایفه مدرسی‌ها و از علمای برجسته یزد
- خواجه نواب صفوی
- ملا غلامحسین خطیب[۱۷]
ثبت ملی
این گورستان در ۱۴ مهر سال ۱۳۹۹ش در فهرست آثار ملی کشور قرار گرفته است.[۱۸][۱۹]
پانویس
- ↑ «معرفی مزارهای شهر تاريخی يزد». یزد فردا.
- ↑ «معرفی مزار جوی هرهر و شخصیت های مدفون در آن». میراث فرهنگی استان یزد.
- ↑ «مرمت بقعه آخوند کرباسی». باشگاه خبرنگاران جوان.
- ↑ محمدعلی جعفری (۱۳۹۷)، عمار حلب، روایت فتح، ص. ۱۸۷، شابک ۹۷۸-۶۰۰-۳۳۰-۱۵۵-۹
- ↑ «خدام حرم امن رضوی، مزار همسر استاد اشرف آهنگر را زیارت کردند». قدس آنلاین.
- ↑ «۲۱ اثر تاریخی‌فرهنگی از ۸ استان واجد ثبت ملی شناخته شد». خبرگزاری تسنیم.
- ↑ «گورستان جوی هرهر یزد هرچند دیر، اما ثبت ملی شد». فارس.
- ↑ «معرفی مزارهای شهر تاريخی يزد». یزد فردا.
- ↑ «قبرستان قديمی جوی هرهر يزد». ایرنا.
- ↑ «معرفی مزارهای شهر تاريخی يزد». یزد فردا.
- ↑ «معرفی مزار جوی هرهر و شخصیت های مدفون در آن». میراث فرهنگی استان یزد.
- ↑ «حال و هوای این روزهای رودی که مزار بزرگان شد+تصاویر». ایسنا.
- ↑ محمدعلی جعفری (۱۳۹۷)، عمار حلب، روایت فتح، ص. ۱۸۷، شابک ۹۷۸-۶۰۰-۳۳۰-۱۵۵-۹
- ↑ «خدام حرم امن رضوی، مزار همسر استاد اشرف آهنگر را زیارت کردند». قدس آنلاین.
- ↑ «رحلت ملا علی اکبر زارچی یزدی». صدا و سیمای مرکز یزد.
- ↑ «مرمت بقعه آخوند کرباسی». باشگاه خبرنگاران جوان.
- ↑ «حال و هوای این روزهای رودی که مزار بزرگان شد+تصاویر». ایسنا.
- ↑ «۲۱ اثر تاریخی‌فرهنگی از ۸ استان واجد ثبت ملی شناخته شد». خبرگزاری تسنیم.
- ↑ «گورستان جوی هرهر یزد هرچند دیر، اما ثبت ملی شد». فارس.