اقتدا به محمد (کتاب)

اقتدا به محمد(ص)

اطلاعات کتاب
نویسنده	کارل ارنست
اطلاعات نشر
ناشر	هرمس، حقیقت
محل نشر	تهران
ترجمه فارسی
مترجم	قاسم کاکایی، حسن نورائی

کتاب اقتدا به محمد(ص) برای آشنایی مخاطبان غربی با اسلام نوشته شده تا به تصورات نادرست آنان درباره اسلام، پاسخ دهد. این کتاب توسط کارل اِرنست، اسلام‌شناس و استاد دانشگاه آمریکایی، تألیف گردیده است. ارنست هدف اصلی خود از نگارش این کتاب را «آشکار ساختن چهره انسانی اسلام» می‌داند.

این کتاب در کشورهای مختلف اسلامی مورد توجه بسیار قرار گرفته و در کشورهای ایران، مصر، ترکیه، مالزی و اندونزی جوایز ارزنده‌ای را برای مؤلف به ارمغان آورده است. این کتاب در یک مقدمه و شش فصل نوشته شده و به عنوان منبع درسی برای واحد «آشنایی با اسلام» در دانشگاه کارولینای شمالی تدریس شود.

کتاب اقتدا به محمد(ص) به تعدادی از زبان‌های مهم از جمله آلمانی، فرانسه، عربی، ترکی و کره‌ای ترجمه شد. دو مترجم به صورت جداگانه این کتاب را به زبان فارسی ترجمه کرده‌اند؛ ترجمه اول کتاب به زبان فارسی توسط قاسم کاکایی، انجام گردیده است.

معرفی

کتاب اقتدا به محمد توسط کارل ارنست، اسلام‌شناس و استاد دانشگاه آمریکایی، تألیف شده است. این کتاب برای مخاطبان غربی نوشته شده و می‌کوشد به تصورات نادرست غربیان درباره اسلام، پاسخ دهد. نویسنده در مقدمه کتاب این سوال را مطرح می‌کند که «این روزها چه تصویری از کلمه اسلام در ذهن تداعی می­شود» نویسنده مدعی است معرفی اسلام برای غربی‌ها در حوزه رسانه و نشر، وضعیت نابسامانی دارد. او کتاب اقتدا به محمد(ص) را برای این نگاشته که جایگزین متفاوتی برای کتاب‌­هایی که در مورد اسلام شایع و رایج شده، باشد؛ جایگزینی که دیدگاهی همدلانه و در عین حال، مدلّل و تحلیلی نسبت به سنت دینی اسلام و مسائل امروزین مسلمانان دارد. براساس ادعای نویسنده در این کتاب تلاش شده از برداشت‌های متعارف در غرب پیرامون اسلام فاصله گرفته شود و فهمی غیربنیادگرایانه از اسلام ارائه گردد.

کتاب اقتدا به محمد(ص) به عنوان منبع درسی برای دانشجویان معرفی شده تا برای واحد «آشنایی با اسلام» در دانشگاه کارولینای شمالی تدریس شود. این کتاب در کشورهای مختلف اسلامی مورد توجه بسیار قرار گرفته و در کشورهای مصر، ترکیه، مالزی و اندونزی جوایزی را برای مؤلف به ارمغان آورده است. در ایران نیز مؤسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران و دانشگاه شیراز، به طور مشترک، جایزه‌ای را برای نگاشتن این کتاب به نویسنده اهدا‌ کردند. در کشورهای عربستان و پاکستان نیز قرار بود از این کتاب تقدیر شود ولی به علت پررنگ بودن اسلام شیعی در این کتاب و نیز انتقاداتی که از وهابیت شده، از تقدیر آن خودداری شد.

اهداف نگارش کتاب

ارنست هدف اصلی خود از نگارش این کتاب را «آشکار ساختن چهره انسانی اسلام» می‌داند که تنها با از بین بردن «حجاب‌­های جهلی» به‌دست می‌آید که قرن‌­ها در ذهن‌های اروپاییان و امریکاییان بر این موضوع سایه افکنده است. او این بازسازی فکری نسبت به اسلام را مستلزم دو نوع عمل ذهنی می‌داند: اول اینکه باید در برابر کلیشه‌­هایی که بر برداشت‌­های معمول ما حاکم است، تصویری کامل، همه جانبه و انسانی از مسلمانان ارائه دهیم. دیگر اینکه حافظه تاریخی خود را احیا کنیم و آن را جانشین آن تجاهل عمومی کنیم که باعث شده موضوعاتی مانند استعمار، از حافظه عمومی ما محو گردند.

نویسنده

کارل ارنست

کارل ویلیام ارنست (متولد ۵ سپتامبر ۱۹۵۰)، اسلام‌شناس و استاد دانشگاه‌های مختلف در حوزه‌ی مطالعات اسلامی است. او با بهره‌گیری از منابع عربی، فارسی و اردو درباره‌ی مطالعات اسلامی، تصوف و فرهنگ اسلامی تحقیق و تدریس کرد و آثار متعددی به چاپ رسانید. وی در سال ۱۹۸۱ از دانشگاه هاروارد دکترا دریافت کرد. او سفرهای پژوهشی زیادی به هند، پاکستان و ترکیه انجام داد و برای تدریس و همایش‌ها به طور مرتب به خلیج فارس، ترکیه، ایران و آسیای جنوب شرقی سفر می‌کرد. وی از سال ۱۹۹۲ تا ۲۰۲۲ عضو هیئت علمی گروه مطالعات دینی دانشگاه کارولینای شمالی بود. به عقیده او اسلام ریشه در یک مکان، زمان و یا زبان ندارد، بلکه شبکه گسترده‌ای است که در طول تاریخ و در مکان‌ها و با زبان‌های مختلفی شکل گرفته است.

ترجمه کتاب

قاسم کاکایی

کتاب اقتدا به محمد(ص) در کشورهای مختلف با اقبال بسیار روبه‌رو شد و به تعدادی از زبان‌های مهم از جمله آلمانی، فرانسه، عربی، ترکی و کره‌ای ترجمه شد. دو مترجم به صورت جداگانه این کتاب را به زبان فارسی ترجمه کرده‌اند؛ ترجمه اول کتاب توسط قاسم کاکایی، استاد فلسفه و عرفان اسلامی دانشگاه شیراز، صورت گرفت. این چاپ که با مقدمه‌ای توسط نویسنده کتاب و مقدمه‌ای توسط مترجم، همراه است توسط انتشارات هرمس به چاپ رسید. این چاپ در روز میلاد پیامبر اسلام در سال ۱۳۸۹ش منتشر گردید. حسن نورائی بیدخت نیز این کتاب را به زبان فارسی ترجمه کرده است. این چاپ با مقدمه شهرام پازوکی، توسط انتشارات حقیقت به چاپ رسید.

محتوای کتاب

کتاب «اقتدا به محمد (ص)» در یک مقدمه توسط نویسنده و شش فصل نوشته شده است. ارنست در فصل اول کتاب خود که عنوان «اسلام در چشم غرب» را دارد، در سه بخش، سیری که نگاه غربیان به اسلام در طول تاریخ طی نموده است را بررسی می‌کند. او در بخش اول از این فصل مدعی است که روابط خصمانه سیاسی امروز غرب و اسلام در بستری از ادعاهای دینی از هر دو طرف صورت­بندی شده است. او در بخشِ دوم این فصل با عنوان «دیدگاه‌­های ضد اسلامی از قرون وسطی تا عصر حاضر» به مرور تاریخی روابط جهان غرب و جهان اسلام می‌پردازد. عنوان بخش سوم «اجتناب از پیش­داوری در رویکرد به اسلام» است که در آن نویسنده مهم­ترین مصداق پیش­داوری را یکسان انگاشتن مسلمانان و فروکاستن تمام عوامل مانند عوامل اقتصادی، جغرافیای، سیاسی، نژادی، ملی، زبانی، تاریخی و... به عامل دینی در زیست آنها می‌­داند. فصل دوم تحت عنوان «رویکرد به اسلام در قالب دین»، به تاریخچه واژه «دین» می‌پردازد و بر آن است تا به سوء فهم‌های ناشی از آمیخته شدن اسلام با مسایل قومی و نژادی خاتمه دهد.‌

فصل سوم و نزدیک‌شدن به دیدگاه شیعه

فصل سوم به «منابع قدسی اسلام» یعنی به قرآن و سنت اختصاص دارد. این فصل بر نقش محوری پیامبر اسلام (ص) به عنوان «رحمة للعالمین» در معارف اسلامی تأکید می‌ورزد. گفته شده، نویسنده در این فصل، با مطرح ساختن مسأله ولایت، به دیدگاه‌های شیعی نزدیک شده است. در همین فصل است که وی به مواضع خصمانه علیه قرآن و به خصوص به کتاب آیات شیطانی نوشته سلمان رشدی، پرداخته، به آن‌ها پاسخ می‌دهد. فصل چهارم تحت عنوان «اخلاق و حیات این دنیایی» به جنبه‌های عملی آموزه‌های اسلام از جمله اخلاق و فقه می‌پردازد.

فصل پنج و بررسی معنویت در اسلام

فصل پنجم با عنوان «معنویت در عمل» به ابعاد عرفانی و معنوی اسلام می‌پردازد و ائمه شیعه(ع) و مشایخ صوفیه را به عنوان رهبران و سرچشمه‌های معنویت و عرفان در دو سنت تشیع و تصوف بررسی می‌کند. مباحثی چون مخالفت وهابیان با مفهوم ولایت در این فصل مورد بررسی قرار می‌گیرد. فصل ششم که خاتمه و نتیجه‌گیری است تحت عنوان «بازاندیشی به اسلام در قرن بیست و یکم» نگاهی به مسأله‌ی اسلام و مقتضیات زمان و نیز مسأله سنت و تجدد دارد و بر آن است تا نشان دهد که چگونه «ایدئولوژی» و «تکنولوژی» دائماً طرز تلقی مسلمانان و غیر مسلمانان از اسلام را تغییر می‌دهد.