آیه ۳۲ سوره نساء

آیه ۳۲ سوره نساء

مشخصات آیه
واقع در سوره	سوره نساء
جزء	۵

آیه ۳۲ سوره نساء توصيه‌ای است که آرزوی آنچه خداوند به دیگران داده را نداشته باشید. از آیه استفاده کرده‌اند که نباید گفت کاش اموال و مقام دیگران را من داشتم. آیه شامل استعداد، مال، شأنیت و هر چیزی که به برخی داده شده می‌شود. از امام صادق(ع)‌ نقل شده که هیچ کدامتان نگویید آنچه دیگری از مال و نعمت و زن زیبا دارد کاش از برای من بود. بگویید که خداوندا به من نیز عطا بفرما. این آرزو حرام نیست بلکه عمل نکوهیده و ناپسندی است که انسان را از اصلاح خویش باز داشته و مبدأ حسادت است.

آیه اشاره به تفاوت‌هاى واقعى و طبيعى دارد و تفاوت‌هاى ساختگى كه بر اثر استعمار و ظلم به وجود می‌آید را شامل نمی‌شود؛ زیرا آن‌ها خواست خداوند نیست و انسان می‌تواند آرزوی نابودی آن‌ها را داشته باشد.

فیض کاشانی عالم و مفسر شیعه در ذیل آیه آورده که زنان و مردان بهره‌ای از دنیا دارند که آن‌ها را به دست آورده‌اند. دیگران نیز باید تلاش کنند و با عمل، آن‌ها را به دست آورند، نه با آرزو کردن و حسادت. «وَلَا تَتَمَنَّوْا» در این آیه به معنای آرزو نکردن است و آن را غیر از امید گفته‌اند. برخی مفسران نهی از این آرزو را به خشکاندن ریشه درخت شر و فساد تشبیه کرده‌اند.

وَلَا تَتَمَنَّوْا مَا فَضَّلَ اللَّهُ بِهِ بَعْضَكُمْ عَلَىٰ بَعْضٍ ۚ لِلرِّجَالِ نَصِيبٌ مِمَّا اكْتَسَبُوا ۖ وَلِلنِّسَاءِ نَصِيبٌ مِمَّا اكْتَسَبْنَ ۚ وَاسْأَلُوا اللَّهَ مِنْ فَضْلِهِ ۗ إِنَّ اللَّهَ كَانَ بِكُلِّ شَيْءٍ عَلِيمًا

---

آرزو مكنيد آن چيزهايى را كه بدانها خدا بعضى از شما را بر بعضى ديگر برترى داده است. مردان را از آنچه كنند نصيبى است و زنان را از آنچه كنند نصيبى. و روزى از خدا خواهيد كه خدا بر هر چيزى آگاه است.

---

آیه ۳۲سوره نساء

در شأن نزول آیه آمده که گروهی از زنان نزد پیامبر آمدند و گلایه کردند که چرا تنها از مردان نام برده می‌شود و آن‌ها می‌ترسند که در آن‌ها خیری نباشد و خداوند از آن‌ها استفاده نکند. پس آیه ۳۲ سوره نساء نازل شد. شأن نزول‌های دیگری نیز برای این آیه ذکر شده است. با وجود شأن نزول‌ها، این آیه را عام دانسته‌اند و معتقدند محتوای آیه عمومیت دارد هرچند پیرامون موضوع خاصی نازل شده باشد.

علامه طباطبایی، نهی در این آیه را نهی ارشادی دانسته است. اما محمدجواد مغنیه عالم و مفسر شیعی معتقد است آیه شامل غبطه نمی‌شود و تنها حسد را در بر می‌گیرد و آن را ممنوع بر می‌شمرد محمدتقی مدرسی عالم و مفسر شیعه معتقد است؛ انسان‌ها گمان می‌کنند که نعمت خداوند محدود است و اگر به فردی داده شد دیگر به آن‌ها نخواهد رسید. پس آرزو می‌کنند که نعمت از دیگران گرفته شود تا به آن‌ها برسد.