ویکی شیعه:Featured articles/2025/12
وجوب شکر منعم بهمعنای لزوم سپاسگزاری از کسی است که به انسان نعمت داده است. وجوب شکر منعم را قاعدهای عقلی یا حکمی شرعی دانستهاند که عقل، قرآن و احادیث به آن حکم میکند. ازجمله این آیات، به آیه ۷ سوره ابراهیم اشاره شده که به بیان تأثیر شُکر نعمت بر تداوم نعمتها اشاره میکند و در مقابل کفرِ نعمت را زمینهساز عذاب شدید خداوند میخواند. عالمان مسلمان، دربارهٔ اینکه قاعده وجوب شکر منعم از عقل دریافت میشود یا فقط در شریعت بر آن تأکید شده، اختلافنظر دارند؛ عدلیه (معتزله و امامیه) معتقدند این قاعده، عقلی است، هرچند در قرآن و روایت هم به آن حکم شده است. آنان احکام شرع در این رابطه را ارشادی میدانند. اینان، برای اثبات سخن خود، میگویند این امری بدیهی است که سپاسگزاری از کسی که به انسان نعمتی داده، لازم است. همچنین به سیره عقلا در این زمینه استناد میکنند. در مقابل، اشاعره، فرقهای کلامی متعلق به اهلسنت، با استناد به آیات قرآن و ذکر دلایلی دیگر، معتقدند که قبل از شرع و بعثت انبیا نمیتوان به لزوم شکر منعم حکم داد. عالمان شیعه، در شاخههای مختلف علوم اسلامی ازجمله کلام، اصولفقه و فقه از این قاعده بهره گرفتهاند که نمونه آن وجوب تحقیق در مسائل اعتقادی و اثبات ضرورت اجتهاد، تقلید یا احتیاط است.
دیگر مقالات منتخب: جنگ ۳۳ روزه – ناصرالدین شاه قاجار – بابیه