ویکی شیعه:Featured articles/2024/22
آیه ۲۳ سوره احزاب درباره مؤمنانی است که به عهدشان با خدا پای‌بند بودند و برخی از آنها به شهادت رسیدند و برخی منتظر شهادت ماندند. از نظر علامه طباطبایی، منظور از آن عهد این است که هنگام روبرو شدن با دشمن، فرار نکنند و ثابت‌قدم در کنار پیامبر(ص) بمانند. برای این آیه شأن نزول‌های مختلفی ذکر شده است. به‌گفته نویسنده تفسیر منهج الصادقین، بیشتر مفسران و محدثان برآنند که این آیه در شأن امام علی(ع)، حمزه بن عبدالمطلب، جعفر بن ابی‌طالب و عبیده بن حارث نازل شد. روایتی از امام علی(ع) نیز در این باره نقل شده است. در منابع تفسیری اهل‌سنت، شأن نزول این آیه را درباره اَنَس بن نَضْر، از صحابه، دانسته‌اند. در تفاسیر شیعه، مراد از «مَنْ قَضى نَحْبَه» یعنی کسانی که به شهادت رسیدند، حمزه و جعفر بن ابی‌طالب و مقصود از کسانی که در انتظارند، علی(ع) دانسته شده است. در منابع اهل‌سنت نیز حمزه و شهیدان جنگ بدر و اُحُد از مصادیق «مَنْ قَضى نَحْبَه» شمرده شده‌اند. به باور ناصر مکارم شیرازی، میان تفاسیر و مصادیق ذکر شده ذیل آیه، منافاتی نیست؛ زیرا آیه مفهوم گسترده‌ای دارد و همه شهیدان و همه کسانی را که در انتظار شهادت‌‌اند، دربرمی‌گیرد. این آیه درباره شهیدان، بسیار به کار رفته است؛ برای نمونه امام حسین(ع) پس از شهادت مُسْلم بن عَوْسَجَه و مسلم بن عقیل این آیه را تلاوت کرد. همچنین در پیام‌های تسلیت درباره شهدا به کار رفته است.
دیگر مقالات منتخب: عبدالله بن محمد اشتر علوی – نهضت تنباکو – بحرین