ویکی شیعه:نوشتار پیشنهادی هفته/۲۰۱۴/۳۰
علی بن ابی طالب(۲۳ قبل از هجرت ـ ۴۰هجری قمری) نخستین امام همه فرقه‌های شیعه و چهارمین خلیفه از خلفای راشدین نزد اهل سنت است. وی از کاتبان برجسته وحی بود. طبق گفته مورخین شیعه و بسیاری از علمای اهل سنت، وی در درون کعبه زاده شده است.
او نخستین کسی بود که به پیامبر(ص) ایمان آورد و هفت سال قبل از اینکه کسی از این امت خدا را بپرستد او با پیامبر(ص) خدا را می‌پرستیده است. از نظر شیعه، وی به فرمان خدا و تصریح پیامبر(ص) جانشین بلافصل رسول خدا(ص) است. آیاتی از قرآن کریم نیز بر عصمت و پیراستگی وی از پلیدی ها دلالت دارد. حدود ۳۰۰ آیه در قرآن کریم در فضیلتش نازل شده است.
وی همسر حضرت فاطمه(س) و پدر یازده امام شیعه است. هنگامی که قریش قصد کشتن پیامبر(ص) داشتند، او در بستر پبامبر خفت تا دشمنان گمراه شوند و بدین طریق پیامبر(ص) مخفیانه هجرت کرد. پیامبر(ص) عقد اخوت خود را با وی بست. وی در همه جنگهای پیامبر(ص) -به جز جنگ تبوک که به فرمان پیامبر(ص) در مدینه ماند- شرکت داشت و پرافتخارترین فرمانده اسلام بود.
برخلاف نص پیامبر(ص) پس از درگذشت او گروهی در سقیفه، با ابوبکر به عنوان خلیفه بیعت کردند و امام علی(ع) نیز ۲۵ سال سکوت کرد. پس از قتل عثمان با هجوم و اصرار مسلمانان، حکومت را بر عهده گرفت.
او در دوره کوتاه حکومتش با سه جنگ سنگین داخلی مواجه شد و سرانجام در محراب مسجد کوفه در حال نماز به دست یکی از خوارج به شهادت رسید و مخفیانه در نجف به خاک سپرده شد.
او در دوران خلفای سه گانه، از مشورت دادن به آنان دریغ نمی‌ورزید. مثلاً او بود که پیشنهاد داد هجرت پیامبر(ص)، مبدأ تاریخ مسلمانان شود. دشمنان او احادیث فراوانی در قدح و ذم او جعل کردند و در روزگار درازی از دوران بنی امیه، به دستور معاویه، او را بر تمام منبرها لعن کردند و ستایندگانش را نه تنها تهدید که زندانی کردند و کشتند، و حتی از اینکه کسی فرزندش را "علی" بنامد منع کردند.
سررشته بسیاری از علوم مسلمانان، از جمله ادبیات عرب، کلام، فقه، تفسیر به وی می‌رسد و فرقه‌های گوناگون سلسله سند خود را بدو می‌رسانند. او دارای نیروی بدنی فوق العاده، شجاع و در عین حال، بردبار، فروتن، باگذشت، خوش رفتار و با هیبت بوده است. وی با چاپلوسان به شدت برخورد می‌کرد و حقوق دوسویه مردم و حکومت را بدانها یادآور می‌شد و سخت در پی اجرای عدالت بود. کتاب معروف نهج البلاغه منتخبی از گفته‌ها و نوشته‌های اوست.