فهرست کتاب‌های درباره ابوطالب مجموعه آثار و نوشته‌ها درباره ابوطالب، پدر امام علی(ع) و عموی پیامبر(ص) که به زبان‌های فارسی، عربی و اردو تألیف شده است. بنا بر آنچه راویان، عالمان و محققان شیعه و سنی، از گذشته تا دوران معاصر نگاشته‌اند، موضوع کتاب‌ها و رساله‌ها درباره سیره، فضائل، دیوان و قصیده لامیه ابوطالب و عمده آن، پیرامون اثبات ایمان ابوطالب است. کتاب‌های خطی، چاپی و غیرچاپی درباره ابوطالب، در مقاله‌ای با عنوان «کتاب‌شناسی حضرت ابوطالب علیه‌السلام» به قلم ناصرالدین انصاری قمی جمع‌آوری شده است.[۱] در مجله تراثنا نیز ۱۱۰ کتاب درباره ابوطالب با حذف مکررات، معرفی شده است.[۲]

فهرست کتاب‌ها به‌ترتیب حروف الفبا به این شرح است:[یادداشت ۱]

نام نویسنده
ابوطالب سید مرتضی صدر الافاضل لکهنوی
ابوطالب باقر قربانی زرین
ابوطالب احمد آل مسروح مظفر
ابوطالب اسوه مقاومت و ایمان اسدالله رضایی
ابوطالب اَلصَّحابی اَلْمُفتَری عَلَیه عبدالزهراء بن عثمان بن محمد
ابوطالب آموزگار پاسداری محمد محمدی اشتهاردی
ابوطالب اولُ المؤمنین سعید بن رشید زمیزم شمّری
ابوطالب بْن عبدالمطلب والدُ امیرِالمؤمنین حسین جواد الکدیمی
ابوطالب بَطَلُ الاسْلام حیدر محمد سعید عرفی
ابوطالب تجلی ایمان سید مجید پورطباطبایی
ابوطالب ثالِثُ مَن اَسْلَم سید نبیل الحسینی
ابوطالب حامِی الرَّسول(ص) و ناصرُه نجم‌الدین عسکری
ابوطالب حامِی الرّسالَة علامه امینی (متوفای۱۳۹۰ق)
ابوطالب حامِی الرّسول(ص) محمد جواد خلیل
ابوطالب حامی پیامبر(ص) محمدحسن شفیعی شاهرودی
ابوطالب داعیةُ الاسلامِ الاول سید محمد صافی موسوی
ابوطالب: دراسةٌ فی شِعرِه قصی الاسدی البصری
ابوطالب سَیدُ المُؤمنین عبدالحلیم حاتم مرزه
ابوطالب شیخ الْمُؤمنین و شَفیعُهُم سبط الشیخ اردبیلی
ابوطالب مؤمنٌ بِاسْتِحقاق علی حداد
ابوطالب و قَصیدَتُهُ اللّامیه محمدمهدی صباحی کاشانی
ابوطالب عَمُّ الرَّسول(ص) محمد کامل حسن المحامی
ابوطالب عَمُّ الرَّسول(ص) مؤمنُ بَنی‌هاشم سید حسن حسینی شیرازی
ابوطالب عِملاقُ الاسلامِ الْخالِد محمد بن علی بن ضرغام بن أسبر
ابوطالب کَفیلُ الرَّسول(ص) سعید عسیلی رشافی عاملی (متوفای ۱۴۱۴ق)
ابوطالب مأوَی الرَّسول(ص) والرسالة حسن الحاج
ابوطالب مؤمنُ قُرَیش شیخ عبدالله بن علی خنیزی قطیفی
ابوطالب اْلُمسلِم احمد مغنیة (متوفای ۱۴۰۳ق)
ابوطالب مَعَ الرَّسول(ص) احمد مغنیة (متوفای ۱۴۰۳ق)
ابوطالب مظلوم تاریخ علامه امینی (متوفای۱۳۹۰ق)
ابوطالب ناصرُ الاسْلام داود سلمان کعبی
ابوطالب ناصرُ الرَّسول(ص) کمال السید
ابوطالب و اسلام غلامحسین انصاری
ابوطالب و بَنوه سید محمّدعلی آل سید علیخان حسینی نجفی (متوفای ۱۳۹۱ق)
اثباتُ اسلامِ اَبی‌طالب محمدمعین هندی حنفی (متوفای ۱۱۶۱ق)
الجَوابُ الصّائب عَن شُبهَةِ ایمانِ اَبی‌طالب شیخ عباس حائری تهرانی (متوفای ۱۳۶۱ق)
الحُجّةُ عَلَی الذّاهب اِلی تَکفیرِ اَبی‌طالب سید فخار بن معد (متوفای ۶۳۰ق)
اَخبارُ اَبی‌طالب محمد بن احمد نعمی
اَخبارُ اَبی‌طالب محمد بن عمر تمیمی کوفی (متوفای ۳۵۵ق)
اَخبارُ اَبی‌طالب و وَلَده علی بن محمد بن عبدالله بن ابی‌سیف مدائنی اخباری (متوفای ۲۱۵ یا ۲۲۵ق)
اِرشادُ الهارِب مِن صِحّةِ ایمانِ الاَقارب سید هاشم حسنی شامی صنعانی
اسلامُ اَبی‌طالب وجیه بیضون
اسلامُ اَبی‌طالب سید مهدی مکی
اسلامُ اَبی‌طالب مِن خِلالِ الآیات وَالاَحادیث وَالاشعار وَالوَقایعِ التّاریخیة لبیب بیضون
اَسْمَی الْمَطالب فی ایمانِ اَبی‌طالب شیخ کاظم حلفی مخزومی (متوفای ۱۳۹۶ق)
اَسنَی الْمَطالب فی شَرحِ خُطبَةِ اَبی‌طالب عبدالکریم حبیب
اَسنَی الْمَطالب فی نجاةِ أبی‌طالب احمد زینی دحلان مفتی شافعی (متوفای ۱۳۰۴ق)
اولین مداح رسول حضرت ابوطالب ملا علی حسنین شیفته
ایمانُ اَبی‌طالب احمد بن محمد بن عمار کوفی (متوفای ۴۳۶ق)
ایمانُ اَبی‌طالب احمد بن قاسم به‌خط حسین بن عبیدالله
ایمانُ اَبی‌طالب احمد بن محمد بن احمد بن طرخان الجرجرایی
ایمانُ اَبی‌طالب سید احمد بن طاووس حلی (متوفای ۶۷۳ق)
ایمانُ اَبی‌طالب سید حسین موسوی عاملی کرکی (متوفای ۱۰۰۱ق)
ایمانُ اَبی‌طالب شیخ مفید (متوفای ۴۱۳ق)
ایمانُ اَبی‌طالب علی بن حمزه بصری (متوفای ۳۷۵ق)
ایمانُ اَبی‌طالب سهل بن احمد دیباجی بغدادی (متوفای ۳۸۰ق)
ایمانُ اَبی‌طالب میرزا جواد تبریزی (متوفای ۱۴۲۷ق)
ایمانُ اَبی‌طالب حامِی النَّبی و مُعاضدِه فِی الشّدّةِ وَ الرَّخاء شیخ جعفر سبحانی
ایمانُ اَبی‌طالب و احوالُه و اَشعارُه میرزا محسن قره‌داغی تبریزی
ایمانُ اَبی‌طالب وَ سیرَتُه علامه امینی (متوفای۱۳۹۰ق)
بُغیةُ الطّالب فی اَحوالِ اَبی‌طالب و اِثباتُ ایمانِه وَ حُسنُ عَقیدَتِه سید محمد موسوی حسینی عاملی (متوفای ۱۰۹۶ق)
بُغیةُ الطّالب فی اسلامِ (ایمان) اَبی‌طالب سید محمّد عباس تستری هندی (متوفای ۱۳۰۶ق)
بُغیةُ الطّالب لِایمانِ اَبی‌طالب محمد بن عبدالرسول شهرزوری (متوفای ۱۱۰۳ق)
بُغیةُ الطّالب لِایمانِ اَبی‌طالب جلال‌الدین عبدالرحمن سیوطی عالم شافعی (متوفای ۹۱۱ق)
بلوغُ المَآرِب فی نجاةِ آبائه و عَمّه ابی‌طالب سلیمان ازهری لاذقی
اَلبیان عَن خِیرَةِ الرَّحمن فی ایمانِ اَبی‌طالب و آباءِ النّبی علی بن بلال مهلبی ازدی
بیست‌وششم رجب شیخ محمدحسن مولوی قندهاری (متوفای ۱۳۱۹ق)
پدر ایمان؛ سیمای حضرت ابوطالب جعفر فاضل
پرتوی از سیمای تابناک ابوطالب خیرالله مردانی
تُحفةُ الطّالب بِمَعرفَةِ مَن ینتسب الی عَبدالله و اَبی‌طالب سید حسین بن عبدالله سمرقندی
تَرجمةُ حَیاةِ اَبی‌طالب عَمِّ النّبی سید عبدالحسین آل طعمه موسوی (متوفای ۱۳۸۰ق)
حَیاةُ اَبی‌طالب شیخ محمدعلی طبسی
حیاةُ اَبی‌طالب فی اِثباتِ ایمانِ اَبی‌طالب شیخ خالد انصاری هندی
دراسَةٌ عَن اَبی‌طالب شیخ عبدالواحد مظفر
اَلدُّرّةُ الغَرّاء فی شِعرِ شَیخِ البَطحاء باقر قربانی زرین
دیوانُ اَبی‌طالب وَ ذِکرُ اسلامِه علی بن حمزه بصری تمیمی (متوفای ۳۷۵ق)
رُتبَةُ اَبی‌طالب فی قُریش و مراتبُ وَلَدِه فی بَنی‌هاشم محمد بن قاسم تمیمی سعدی
اَلرّسول(ص) وَ الرّسالَة فی شِعرِ اَبی‌طالب معوض عوض ابراهیم
اَلرَّغائب فی ایمانِ اَبی‌طالب سید مهدی الغریفی بحرانی
اَلروضُ النّزیه فِی الاَحادیثِ الّتی رَواها اَبوطالب عَمُّ النّبی عَن اِبنِ اَخیه محمد بن طولون دمشقی
زندگی پرافتخار حضرت ابوطالب پدر بزرگوار علی(ع) محمد محمدی اشتهاردی
زُهرَةُ الاُدَباء فی شَرحِ لامیةِ شیخِ البَطحاء شیخ جعفر نقدی نجفی (متوفای ۱۳۷۰ق)
سخنی درباره حضرت ابوطالب سید محمدحسین سجاد
السَّهمُ الصّائب لِکَبدِ مَن آذی اَباطالب سید محمد رفاعی شافعی
سیدُ البَطحاء شیخ محمود بغدادی
سیدُ البَطحاء ابوطالب عبدالرحیم الموسوی
سیدُ البَطحاء ابوطالب کافلُ رَسولِ الله(ص) وَ ناصرُه عبدالرحیم حصینی موسوی
شرحُ قَصیدةِ ابی‌طالب سید علی موسوی غریفی (متوفای ۱۳۹۶ق)
شَرحُ اللامیة لاَبی‌طالب سردار کابلی
شرح المطالب فی مبحث ابی‌طالب عبدالمصطفی احمدرضا حنفی قادری
شعرُ اَبی‌طالب بْن عبدُالمُطّلب و اَخبارُه عبدالله بن احمد مهزمی عبدی
شعرُ اَبی‌طالب؛ دراسةٌ اَدَبیة هناء عباس علیوی کشکول
الشّهابُ الثّاقب لِرَجْمِ مُکَفّرِ اَبی‌طالب نجم‌الدین جعفر طهرانی عسکری (متوفای ۱۳۹۵ق)
شیخُ الاَبْطَح (در اثبات ایمان ابوطالب) سید محمدعلی شرف‌الدین موسوی
شیخُ بَنی‌هاشم عبدالعزیز سید الاهل
صَحوَةُ الطّالب فی رَدّ الشُّبَهات عَن اَبی‌طالب عماد بن عبدالکریم بن عبدالحمید شافعی رفاعی
صفاتُ اَبی‌طالب عَبدمناف مزمل حسین الغدیری میثمی (متوفای ۱۴۲۰ق)
۷۰ صورةٌ مُشرِقَة مِن حَیاةِ اَبوطالب سعید رشید زمیزم
طَلَبَةُ الطّالب فی شَرحِ لامیةِ اَبی‌طالب علی فهمی مصری شافعی (متوفای ۱۳۲۶ق)
ظَلامةُ اَبی‌طالب علیه‌السلام: تاریخٌ و دراسَة سید جعفر مرتضی
الْعِرفان فی دَلائلِ إیمانِ حضرَةِ عمران سید خورشید حسین بن حکیم علی‌شاه شیرازی
عصمةُ النّبی وَ نجاةُ اَبَوَیه وَ عَمّه محمد زکی ابراهیم
عَقیدةُ اَبی‌طالب سید طالب حسین رفاعی
عُمدَةُ الطّالب فی مَناقبِ اَبی‌طالب ابوالفتوح داوودی موسوی
عُیونُ المَطالب فی اِثباتِ ایمانِ ابوطالب صائم چشتی لاهور
غایةُ المطالب فی بَجثِ ایمانِ ابی‌طالب سید علی‌اکبر حسینی هندی اله‌آبادی (متوفای ۱۲۸۵ق)
غایةُ المطالب فی شَرحِ دیوانِ ابی‌طالب شیخ محمدخلیل خطیب مصری
فتحُ الغالب در اثبات ایمان حضرت ابی‌طالب ذاکر حسین حکیم کهمبان
فَصاحَةُ اَبی‌طالب ابومحمد حسن بن علی اطروش
فضلُ ابی‌طالب و عبدالمُطّلب وَ اَبی النَّبی(ص) سعد بن عبدالله اشعری قمی (متوفای ۲۹۹ یا ۳۰۱ق)
فیضُ الْواهِب فی نَجاةِ اَبی‌طالب شیخ احمد فیضی جورومی حنفی (متوفای ۱۳۲۷ق)
القَصیدةُ الغَرّاء فی ایمانِ اَبی‌طالب شیخُ البَطحاء سید احمد حسینی حنفی مصری
القولُ الواجِب فی ایمانِ اَبی‌طالب شیخ محمدعلی فصیح هندی
کَبیرُ الصّحابَة ابوطالب عبدالرسول غفاری
کلامُ ابی‌طالب ملا علی حسنین شیفته
ما قیلَ فی اَبی‌طالب سید علی موسوی غریفی (متوفای ۱۳۹۶ق)
محمد فی بَیتِ عَمّه اَبی‌طالب محمد عطیه ابراشی
مَظلومیةُ اَبی‌طالب علاء مالکی
مَعارجُ الفُرقان فی عِصمَةِ اَبی‌طالب خواجه محمدلطیف انصاری (متوفای ۱۳۹۹ق)
مَقصدُ الطّالب فی ایمانِ آباءِ النّبی(ص) وَ عَمّه اَبی‌طالب میرزا محمدحسین ربانی گرگانی
مُنَی الطّالب فی ایمانِ اَبی‌طالب محمد بن احمد خزاعی نیشابوری
مُنیةُ الرّاغب فی ایمانِ اَبی‌طالب محمدرضا طبسی نجفی (متوفای ۱۳۹۹ق)
مُنیةُ الطّالب فی إیمانِ ابی‌طالب سید حسین طباطبایی یزدی حائری (متوفای ۱۳۰۶ق)
مُنیةُ الطّالب فی حَیاةِ اَبی‌طالب سید حسن قپانچی حسینی نجفی (متوفای ۱۳۵۸ق)
مَواهبُ الواهب فی فَضائلِ والِدِ اَمیرالمؤمنین اَبی‌طالب شیخ جعفر نقدی نجفی (متوفای ۱۳۷۰ق)
الموسوعَةُ الاسلامیة فی اَبی‌طالب عبدالله صالح المنتفکی
نُبُوءَةُ اَبی‌طالب مزمل حسین الغدیری میثمی (متوفای ۱۴۲۰ق)
نجاةُ اَبی‌طالب شیخ کاظم کعبی اهوازی(متوفای ۱۳۷۹ق)
نُصرَةُ اَبی‌طالب شیخ نجاح غرّاوی نجفی
نیلُ المَطالب فی مَظلومیةِ اَبی‌طالب علی عفراوی طرفی
واقعُ اَبی‌طالبِ الْمؤمن سید عبدالکریم آل سید علی‌خان حسینی مدنی
هذا هُوَ اَبوطالب محمّد یوسف مرتضی عاملی
اَلْیاقوتَةُ الْحَمراء فی ایمانِ سیدِ الْبَطحاء سید طالب حسینی آل خرسان نجفی.[۳][۴][۵][۶]

پانویس

  1. انصاری قمی، کتاب‌شناسی حضرت ابوطالب علیه‌السلام، ۱۳۹۱ش، ص۱۳۳-۱۶۲.
  2. المنتفکی، معجم ما الّف عن ابی‌طالب علیه‌السلام، ۱۴۲۲ق، ص۱۶۳-۲۳۳.
  3. انصاری قمی، کتاب‌شناسی حضرت ابوطالب علیه‌السلام، ۱۳۹۱ش، ص۱۳۳-۱۶۲.
  4. المنتفکی، معجم ما الّف عن ابی‌طالب علیه‌السلام، ۱۴۲۲ق، ص۱۶۳-۲۳۳.
  5. مفید، ایمان ابی‌طالب، ۱۴۱۴ق، ص۵-۱۳.
  6. تهرانی، الذریعه، ج۲، ص۵۱۲و۵۱۳؛ ج۳، ۱۳۴و۱۳۵؛ ج۹، ص۴۲؛ ج۱۱، ص۲۴۱؛ ج۱۴، ص۲۶۵؛ ج۱۷، ص۲۱۶؛ ج۲۲، ص۱۱۱؛ ج۲۳، ص۲۰۴.

یادداشت

  1. در این فهرست، کتاب‌های با مؤلف مجهول و نامعلوم و همچنین کتاب‌های ترجمه‌شده به زبان‌های مختلف ذکر نشده است.

منایع

  • انصاری قمی، ناصرالدین، کتابشناسی حضرت ابو طالب علیه‌السلام، میراث شهاب، زمستان ۱۳۹۱ - شماره ۷۰.
  • تهرانی، آقا بزرگ، الذریعة الی تصانیف الشیعة، بیروت، دار الاضواء.
  • مفید، محمد بن محمد، ایمان ابو طالب، قم، بیروت، دارالمفید، ۱۴۱۴ق.
  • المنتفکی، عبدالله صالح، معجم ما ألف عن أبی طالب علیه‌السلام، تراثنا، رجب - ذوالحجة ۱۴۲۲ق، السنة السادسة عشرة، العدد ۳ و ۴.