آیه ۵۹ سوره فرقان
 | |
| مشخصات آیه | |
|---|---|
| واقع در سوره | سوره فرقان |
| شماره آیه | ۵۹ |
| جزء | ۱۹ |
| اطلاعات محتوایی | |
| شأن نزول | ندارد |
| مکان نزول | مکه |
| موضوع | قدرت خدا، توکل |
| آیات مرتبط | آیه سخره، آیه ۳ سوره یونس، آیه ۷ سوره هود، آیه ۴ سوره سجده، آیه ۳۸ سوره ق، آیه ۴ سوره حدید |
آیه ۵۹ سوره فرقان به پیامبر اکرم(ص) توصیه می‌کند که به خدا توکل کند و نگران مشرکان نباشد. این آیه نشان‌دهنده قدرت و توحید الهی در مدیریت جهان است. خداوند تمام آسمانها و زمین را در شش روز آفریده و بر عرش تسلط دارد، که نمایانگر کنترل و تدبیر کامل او بر تمامی امور هستی است.
عبارت "فی ستة ایام" در قرآن هفت بار تکرار شده و به مراحل آفرینش اشاره دارد. مفسران باور دارند که استقرار خدا بر عرش نشان‌دهنده تسلط او بر اداره جهان است. رحمت عمومی خدا شامل تمامی موجودات، از جمله نیکوکاران و گناهکاران می‌شود. برای هر نیازی، باید از خداوند درخواست کرد.
بیان کلی آیه
آیه ۵۹ سوره فرقان ادامه آیه ۵۸ است که در هر دو آیه، خدا به حضرت محمد(ص) می‌فرماید به او توکل کند و نگران مشرکان و نافرمانی‌های آنان نباشد.[۱] آیه ۵۹ سوره فرقان نشانی از توحید و قدرت الهی در زمینه مدیریت و تدبیر در دنیاست[۲] همچنین بر اساس آیه ۵۴ سوره اعراف خداوند همه چیز را آفریده و بر عرش تسلط دارد،[۳] و با علم، قدرت و ربوبیت کامل، نیروهای مختلف جهان را مدیریت و ساماندهی می‌کند.[۴] در نهایت باید منبع اعتماد(توکل) انسان‌ها باشد.[۵]
به گفته طباطبایی، از مفسران قرآن، عبارت "استوی علی العرش"به گونه‌ای بیان می‌شود که هیچ موجود کوچک یا بزرگی از تدبیر او خارج نیست.[۶] همچنین کلمه «عرش» در فرهنگ اسلامی به‌معنای مرکز فرماندهی و تدبیر آفرینش معنا شده که نشان‌دهنده مسئولیت و کنترل خداوند بر تمامی امور جهان است.[۷]
متن و ترجمه
﴿الَّذِي خَلَقَ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضَ وَمَا بَيْنَهُمَا فِي سِتَّةِ أَيَّامٍ ثُمَّ اسْتَوَى عَلَى الْعَرْشِ الرَّحْمَنُ فَاسْأَلْ بِهِ خَبِيرًا ٥٩﴾ [فرقان:59]
﴿همان کسی که آسمانها و زمین و آنچه را که میان آن دو است در شش روز آفرید آنگاه بر عرش استیلا یافت رحمتگر عام [اوست] در باره وی از خبره‌ای بپرس [که می‌داند ٥٩﴾
سوره ۲۵: آیه ۵۹
فرآیند آفرینش
عبارت «فِی سِتَّةِ أَیامٍ» هفت مرتبه در قرآن تکرار شده[۸] که یوم به‌معنای دوره‌های خلقت آفرینش است.[۹] برخی از مفسران شیعه گفته‌اند علم زمین‌شناسی هم به چند دوره خلقت آفرینش اشاره دارد که در آیه‌های ۸ تا ۱۱ سوره فصلت به آن اشاره شده است.[۱۰] برخی از قرآن پژوهان، چند دوره خلقت آفرینش را نشانه قدرت خدا دانسته‌اند.[۱۱]
رحمت و مدیریت الهی در جهان
مدیریت حاکم بر جهان، برخلاف بسیاری از ستمگران و ظالمان، دارای رحمت و بخشش وسیعی است.[۱۲] این رحمت عام خداوند، شامل همه موجودات می‌شود؛ از متقیان گرفته تا گناهکاران،[۱۳] کافران و مؤمنان.[۱۴] افرادی که خواهان چیزی هستند، باید از خدا درخواست کنند،[۱۵] زیرا رحمانیت خداوند همان دلیلی است که به سبب آن هستی خلق شده است.[۱۶]
پانویس
- ↑ جوادی آملی، تفسیر تسنیم، ۱۴۰۱ش، ج۶۱، ص۱۵۷.
- ↑ جوادی آملی، تفسیر تسنیم، ۱۴۰۱ش، ج۶۱، ص۱۵۴؛ مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۱ش، ج۱۵، ص۱۳۵.
- ↑ ابن عاشور، تفسیر التحریر و التنویر، ۱۴۲۰ق، ج۱۹،ص۵۹.
- ↑ جوادی آملی، تفسیر تسنیم، ۱۴۰۱ش، ج۶۱، ص۱۵۸.
- ↑ ابن عاشور، تفسیر التحریر و التنویر، ۱۴۲۰ق، ج۱۹،ص۵۹.
- ↑ طباطبایی، المیزان، ۱۳۹۰ق، ج۸، ص۱۵۰.
- ↑ طباطبایی، المیزان، ۱۳۹۰ق، ج۸، ص۱۵۰؛ قرائتی، تفسیر نور، ۱۳۸۸ش، ج۶، ص۲۷۴.
- ↑ رضایی اصفهانی، تفسیر قرآن مهر، ۱۳۸۹ش، ج۶، ص۴۶۲.
- ↑ مغنیه، تفسیر کاشف، ۱۴۲۴ق، ج۵، ص۴۷۸.
- ↑ رضایی اصفهانی، تفسیر قرآن مهر، ۱۳۸۹ش، ج۶، ص۴۶۳.
- ↑ رضایی اصفهانی، تفسیر قرآن مهر، ۱۳۸۹ش، ج۶، ص۴۶۳.
- ↑ جوادی آملی، تفسیر تسنیم، ۱۴۰۱ش، ج۶۱، ص۱۵۹.
- ↑ مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۱ش، ج۱۵، ص۱۳۶.
- ↑ رضایی اصفهانی، تفسیر قرآن مهر، ۱۳۸۹ش، ج۶، ص۴۶۳.
- ↑ مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۱ش، ج۱۵، ص۱۳۷.
- ↑ قرشی‌بنایی، تفسیر احسن احدیث، ۱۳۷۵ش، ج۷، ص۳۰۹.
منابع
- ابن‌عاشور، محمدطاهر، التحرير و التنوير، بیروت، موسسة التاريخ العربی، ۱۴۲۰ق.
- جوادی آملی، عبدالله، تفسیر تسنیم(ج۶۱)، تحقیق: احمد قدسی و دیگران، قم، نشر اسراء، چاپ دوم، ۱۴۰۱ش.
- رضایی اصفهانی، محمدعلی، تفسیر قرآن مهر(ج۶)، قم، عصر ظهور، چاپ اول، ۱۳۸۹ش.
- طباطبایی، سید محمدحسین، المیزان فی تفسیر القرآن، بیروت، موسسه الاعلمی للمطبوعات، چاپ دوم، ۱۳۹۰ق.
- قرائتی، محسن، تفسیر نور، تهران، مرکز فرهنگی درسهایی از قرآن، ۱۳۸۸ش.
- قرشی بنایی، علی‌اکبر، تفسیر احسن الحدیث، تهران، بنیاد بعثت، چاپ دوم، ۱۳۷۵ش.
- مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، تهران، دارالکتب الاسلامیه، چاپ دهم، ۱۳۷۱ش.
- مغنیه، محمدجواد، التفسیر الکاشف، قم، دار الكتاب الاسلامی، ۱۴۲۴ق.