کاربر ناشناس
حسن بن علی بن شدقم: تفاوت میان نسخه‌ها
جز
بدون خلاصۀ ویرایش
imported>A.atashinsadaf جزبدون خلاصۀ ویرایش |
imported>Smnazem جزبدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۵۲: | خط ۵۲: | ||
| پانویس = | | پانویس = | ||
}} | }} | ||
'''ابوالمکارم بدرالدین، حسن بن علی بن حسن بن علی ابن شدقم حسینی''' مشهور به '''ابن شَدقَم'''، موّرخ، [[فقه|فقیه]]، [[حدیث|محدّث]]، شاعر و ادیب [[مدینه|مدنی]] در | '''ابوالمکارم بدرالدین، حسن بن علی بن حسن بن علی ابن شدقم حسینی''' مشهور به '''ابن شَدقَم'''، موّرخ، [[فقه|فقیه]]، [[حدیث|محدّث]]، شاعر و ادیب [[مدینه|مدنی]] در ''[[قرن دهم]]'' [[هجری قمری]] است. | ||
وی از بزرگانی چون [[نعمت الله بن احمد بن خاتون عاملی]] و شیخ [[حسین بن عبدالصمد عاملی]]، پدر [[شیخ بهایی]]، [[اجازه روایت]] داشت. پس از پدرش، مدتی [[نقابت]] [[سادات]] را برعهده گرفت. سفر وی به [[هندوستان]] به ازدواج با خواهر [[سلطان حسین نظامشاه]] انجامید و این امر سببی بود که وی تا آخر عمر در هند بماند. | |||
==تولد و وفات== | ==تولد و وفات== | ||
[[آقابزرگ]] به نقل از [[تحفة الازهار]]، تألیف نواده‌اش [[ضامن بن شدقم|ضامن بن علی]]، تاریخ تولد و وفات او را ۹۳۲- ۹۹۵ق ذکر می‌کند<ref>طبقات اعلام الشیعة، ص۵۲.</ref> امّا سال ولادت و درگذشت او را ۹۴۲-۹۹۹ق نیز یاد کرده‌اند.<ref>اعیان الشیعة، ج۵، ص۱۷۵، اعلام، ج۲، ص۲۰۴.</ref> | [[آقابزرگ]] به نقل از [[تحفة الازهار]]، تألیف نواده‌اش [[ضامن بن شدقم|ضامن بن علی]]، تاریخ تولد و وفات او را ۹۳۲- ۹۹۵ق ذکر می‌کند<ref>طبقات اعلام الشیعة، ص۵۲.</ref> امّا سال ولادت و درگذشت او را ۹۴۲-۹۹۹ق نیز یاد کرده‌اند.<ref>اعیان الشیعة، ج۵، ص۱۷۵، اعلام، ج۲، ص۲۰۴.</ref> | ||
| خط ۶۰: | خط ۶۵: | ||
وی در [[مدینه]] به دنیا آمد و در آنجا پرورش یافت؛ از پدرش علم آموخت و بر اقران خود برتری گرفت<ref>اعیان الشیعة، ج۵، ص۱۷۵.</ref> و از بزرگان علمای [[امامیه]] شد.<ref>ریاض العلماء، ج۱، ص۲۳۶.</ref> خاندان او نیز همه از دانشمندان بودند و خود را از نوادگان [[امام سجاد(ع)]] می‌دانستند.<ref>فوائد الرضوّیة، ج۱، ص۱۰۴؛ ریاض العلماء، ج۱، ص۲۴۸-۲۴۹.</ref> | وی در [[مدینه]] به دنیا آمد و در آنجا پرورش یافت؛ از پدرش علم آموخت و بر اقران خود برتری گرفت<ref>اعیان الشیعة، ج۵، ص۱۷۵.</ref> و از بزرگان علمای [[امامیه]] شد.<ref>ریاض العلماء، ج۱، ص۲۳۶.</ref> خاندان او نیز همه از دانشمندان بودند و خود را از نوادگان [[امام سجاد(ع)]] می‌دانستند.<ref>فوائد الرضوّیة، ج۱، ص۱۰۴؛ ریاض العلماء، ج۱، ص۲۴۸-۲۴۹.</ref> | ||
==مذهب== | ==مذهب== | ||
[[محمد باقر مجلسی|مجلسی]] او را با قید کلمه ''ظاهراً'' از [[امامیه]] می‌داند<ref>بحارالانوار، ج۱، ص۲۵.</ref> ولی تألیفات وی و اجازه نامه‌هایی که از سوی علمای زمان به او داده شده، حاکی است که ابن شدقم [[شیعه]] بوده است.<ref>اعیان الشیعة، ج۵، ص۱۷۶-۱۷۷؛ طبقات اعلام الشیعة، ص۵۳؛ ریاض العلماء، ج۱، ص۲۳۶.</ref> | [[محمد باقر مجلسی|مجلسی]] او را با قید کلمه ''ظاهراً'' از [[امامیه]] می‌داند<ref>بحارالانوار، ج۱، ص۲۵.</ref> ولی تألیفات وی و اجازه نامه‌هایی که از سوی علمای زمان به او داده شده، حاکی است که ابن شدقم [[شیعه]] بوده است.<ref>اعیان الشیعة، ج۵، ص۱۷۶-۱۷۷؛ طبقات اعلام الشیعة، ص۵۳؛ ریاض العلماء، ج۱، ص۲۳۶.</ref> | ||
==استادان== | ==استادان== | ||
ابن شدقم علاوه بر پدر خود نزد استادانی مانند [[محمد بن علی تولایی بصری|جمال الدین محمد بن علی تولاّیی بصری]] <ref>حسن بن علی حسینی.</ref> (در معقول)، [[محمد بن احمد سدیدی حسینی حجازی]] (در [[قرائات سبع]] و [[نحو]] و [[صرف]])، [[شیخ حسین همدانی]] در [[قزوین]]، [[شیخ محمد بکری صدیقی]] در [[مکه]]، [[مولا عنایت الله]] و [[شیخ نعمت الله]] در [[یزد]] و [[شیراز]] تحصیل کرده است.<ref>اعیان الشیعة، ج۵، ص۱۷۷.</ref> | ابن شدقم علاوه بر پدر خود نزد استادانی مانند [[محمد بن علی تولایی بصری|جمال الدین محمد بن علی تولاّیی بصری]] <ref>حسن بن علی حسینی.</ref> (در معقول)، [[محمد بن احمد سدیدی حسینی حجازی]] (در [[قرائات سبع]] و [[نحو]] و [[صرف]])، [[شیخ حسین همدانی]] در [[قزوین]]، [[شیخ محمد بکری صدیقی]] در [[مکه]]، [[مولا عنایت الله]] و [[شیخ نعمت الله]] در [[یزد]] و [[شیراز]] تحصیل کرده است.<ref>اعیان الشیعة، ج۵، ص۱۷۷.</ref> | ||
==اجازات== | ==اجازات== | ||
در ۹۶۶ق از [[نعمت الله بن احمد بن خاتون عاملی]] و از <ref>محمد ابن علی بن ابوالحسن عاملی.</ref> صاحب [[المدارک]] و در ۹۸۳ق از شیخ [[حسین بن عبدالصمد عاملی]]، پدر [[شیخ بهایی]]، [[اجازه روایت]] گرفت.<ref>امل الامل، ج۲، ص۷۰؛ اعیان الشیعة، ج۵، ص۱۷۶-۱۷۷؛ طبقات اعلام الشیعة، ص۵۳؛ رجال بحرالعلوم، ج۳، ص۱۱۲.</ref> | در ۹۶۶ق از [[نعمت الله بن احمد بن خاتون عاملی]] و از <ref>محمد ابن علی بن ابوالحسن عاملی.</ref> صاحب [[المدارک]] و در ۹۸۳ق از شیخ [[حسین بن عبدالصمد عاملی]]، پدر [[شیخ بهایی]]، [[اجازه روایت]] گرفت.<ref>امل الامل، ج۲، ص۷۰؛ اعیان الشیعة، ج۵، ص۱۷۶-۱۷۷؛ طبقات اعلام الشیعة، ص۵۳؛ رجال بحرالعلوم، ج۳، ص۱۱۲.</ref> | ||
==نقابت== | ==نقابت== | ||
ابن شدقم بعد از مرگ پدر (۹۶۰ق) به جای وی منصب [[نقابت]] را عهده دار شد، ولی زهد و پرهیزگاری او سبب گردید که‌اندکی بعد، از این سمت استعفا کند. | ابن شدقم بعد از مرگ پدر (۹۶۰ق) به جای وی منصب [[نقابت]] را عهده دار شد، ولی زهد و پرهیزگاری او سبب گردید که‌اندکی بعد، از این سمت استعفا کند. | ||
==مسافرت ها== | ==مسافرت ها== | ||
در روزگار جوانی (شعبان ۹۶۲) از [[مدینه]] عازم هند شد و در دکن به دربار [[سلطان حسین نظامشاه]] راه یافت و پس از مدتی آن شهر را به قصد [[شیراز]] ترک گفت. در [[ذیقعده]] ۹۶۴ به منظور زیارت [[حرم امام رضا(ع) |مرقد حضرت رضا(ع)]] از شیراز به [[خراسان]] رفت و در آنجا به ملاقات [[شاه تهماسب اوّل]] نایل آمد و مورد توجه او قرار گرفت. | |||
در روزگار جوانی ([[شعبان]] ۹۶۲) از [[مدینه]] عازم هند شد و در دکن به دربار [[سلطان حسین نظامشاه]] راه یافت و پس از مدتی آن شهر را به قصد [[شیراز]] ترک گفت. در [[ذیقعده]] ۹۶۴ به منظور زیارت [[حرم امام رضا(ع) |مرقد حضرت رضا(ع)]] از شیراز به [[خراسان]] رفت و در آنجا به ملاقات [[شاه تهماسب اوّل]] نایل آمد و مورد توجه او قرار گرفت. | |||
هنگامی که آوازه فضل و دانش او به گوش سلطان حسین رسید، وی را به [[هند]] دعوت کرد. ابن شدقم این بار به دعوت او مجدداً رهسپار هند گردید و در آنجا مورد استقبال واقع شد.<ref>طبقات اعلام الشیعة، ص۵۲؛ اعیان الشیعة، ج۵، ص۱۷۶.</ref> | هنگامی که آوازه فضل و دانش او به گوش سلطان حسین رسید، وی را به [[هند]] دعوت کرد. ابن شدقم این بار به دعوت او مجدداً رهسپار هند گردید و در آنجا مورد استقبال واقع شد.<ref>طبقات اعلام الشیعة، ص۵۲؛ اعیان الشیعة، ج۵، ص۱۷۶.</ref> | ||
==ازدواج== | ==ازدواج== | ||
پس از اینکه ابن شدقم به هند رفت نظامشاه خواهر خود، فتحشاه، را به او تزویج کرد و از این راه ثروتی هنگفت به ابن شدقم رسید. چون نظامشاه درگذشت، به مدینه، پیش خانواده خود بازگشت، ولی چون ریاست و منزلتی که در هند داشت، در موطنش فراهم نبود، به زودی بار دیگر عازم هند گردید<ref>سلافة العصر، ص۲۴۹.</ref> و به دربار شاه مرتضی، پسر و جانشین سلطان حسین نظامشاه پیوست و مورد احترام و تکریم وی قرار گرفت.<ref>اعیان الشیعة، ج۵، ص۱۷۶.</ref> | پس از اینکه ابن شدقم به هند رفت نظامشاه خواهر خود، فتحشاه، را به او تزویج کرد و از این راه ثروتی هنگفت به ابن شدقم رسید. چون نظامشاه درگذشت، به مدینه، پیش خانواده خود بازگشت، ولی چون ریاست و منزلتی که در هند داشت، در موطنش فراهم نبود، به زودی بار دیگر عازم هند گردید<ref>سلافة العصر، ص۲۴۹.</ref> و به دربار شاه مرتضی، پسر و جانشین سلطان حسین نظامشاه پیوست و مورد احترام و تکریم وی قرار گرفت.<ref>اعیان الشیعة، ج۵، ص۱۷۶.</ref> | ||
==محل دفن== | ==محل دفن== | ||
ابن شدقم در ۵۷ سالگی در [[دکن]] وفات یافت و در آنجا به خاک سپرده شد. بعد از چندی پسر کوچکترش، حسین، بنا به وصیتی که کرده بود، جنازه‌اش را به [[مدینه]] منتقل کرد و در [[قبرستان بقیع]] دفن نمود.<ref>طبقات اعلام الشیعة، ص۵۴؛ معجم المؤلفین، ج۳، ص۲۵۱.</ref> | ابن شدقم در ۵۷ سالگی در [[دکن]] وفات یافت و در آنجا به خاک سپرده شد. بعد از چندی پسر کوچکترش، حسین، بنا به وصیتی که کرده بود، جنازه‌اش را به [[مدینه]] منتقل کرد و در [[قبرستان بقیع]] دفن نمود.<ref>طبقات اعلام الشیعة، ص۵۴؛ معجم المؤلفین، ج۳، ص۲۵۱.</ref> | ||
==آثار== | ==آثار== | ||
::۱. [[زهرالریاض و زلال الحیاض]]. این اثر در تاریخ خلفا و [[امامان شیعه|امامان]] است و در حدود ۹۶۳ق نوشته شده است.<ref>کشف الحجب والاستار، ص۳۰۵.</ref> | ::۱. [[زهرالریاض و زلال الحیاض]]. این اثر در تاریخ خلفا و [[امامان شیعه|امامان]] است و در حدود ۹۶۳ق نوشته شده است.<ref>کشف الحجب والاستار، ص۳۰۵.</ref> | ||
| خط ۹۸: | خط ۱۱۹: | ||
::۵. [[دیوان ابن شدقم.]]<ref>الذریعه، ج۹ (۱)، ص۲۳۹.</ref> | ::۵. [[دیوان ابن شدقم.]]<ref>الذریعه، ج۹ (۱)، ص۲۳۹.</ref> | ||
==کتابت نهج البلاغه== | ==کتابت نهج البلاغه== | ||
ابن شدقم خط زیبایی داشته است. او نسخه‌ای از [[نهج البلاغه]] را در ۹۹۴ق به [[خط نسخ]] کتابت کرده که اکنون در [[کتابخانه مرکزی دانشگاه تهران]] موجود است.<ref>فهرست نسخه‌های خطی، ج۲، ص۳۲۲.</ref> | ابن شدقم خط زیبایی داشته است. او نسخه‌ای از [[نهج البلاغه]] را در ۹۹۴ق به [[خط نسخ]] کتابت کرده که اکنون در [[کتابخانه مرکزی دانشگاه تهران]] موجود است.<ref>فهرست نسخه‌های خطی، ج۲، ص۳۲۲.</ref> | ||
==پیوند به بیرون== | |||
منبع مقاله: [http://www.cgie.org.ir/fa/publication/entryview/1569 دایرة المعارف بزرگ اسلامی] | |||
== پانویس == | == پانویس == | ||
{{پانویس|2}} | |||
==منابع== | ==منابع== | ||
{{ستون-شروع|2}} | {{ستون-شروع|2}} | ||
* آقابزرگ، الذریعه. | * آقابزرگ، الذریعه. | ||
| خط ۱۲۲: | خط ۱۵۲: | ||
* کتابخانه مرکزی دانشگاه تهران، خطی. | * کتابخانه مرکزی دانشگاه تهران، خطی. | ||
{{پایان}} | {{پایان}} | ||