عبدالحمید دیالمه
| از شهیدان دفتر حزب جمهوری اسلامی | |
 | |
| اطلاعات کلی | |
|---|---|
| مذهب | شیعه |
| زادروز | ۴ اردیبهشت ۱۳۳۳ش |
| زادگاه | تهران |
| شهادت | ۷ تیر ۱۳۶۰ش در حادثه انفجار بمب در دفتر حزب جمهوری اسلامی |
| محل دفن | حرم حضرت معصومه(س) |
| اطلاعات علمی | |
| تحصیلات | فارغ‌التحصیل رشته داروسازی |
| اطلاعات دیگر | |
| فعالیت‌ها | مبارزه سیاسی علیه حکومت پهلوی • نماینده مردم مشهد در مجلس شورای اسلامی |
عبدُالْحَمید دیالَمه (۱۳۳۳ش-۱۳۶۰ش) از مبارزان پیش از انقلاب اسلامی ایران و نماینده مجلس شورای اسلامی در شهر مشهد بود. وی فارغ التحصیل رشته داروسازی بود و پیش از انقلاب در جلسات سخنرانی اساتید حوزوی حضور پیدا می‌کرد. او با هدف احیاء تفکر شیعی و عمق بخشیدن به مبانی اعتقادی و سیاسی جوانان، «مجمع احیاء تفکرات شیعی» را تأسیس و جلسات سخنرانی برپا می‌کرد و با اندیشه‌های گروه‌های انحرافی همچون فرقان، منافقین، فدائیان خلق و حزب توده به مبارزه برمی‌خاست. از وی حدود ۴۰۰ ساعت سخنرانی باقی مانده که برخی از آنها در قالب کتاب منتشر شده است. دیالمه اندیشه‌های سید ابوالحسن بنی‌صدر را مخالف ولایت فقیه می‌دانست و با ریاست‌جمهوری او مخالف بود.
عبدالحمید در ۷ تیر سال ۱۳۶۰ش در حادثه تروریستی انفجار بمب در دفتر حزب جمهوری اسلامی به شهادت رسید و در حرم حضرت معصومه(س) دفن شد.
زندگی‌نامه
عبدالحمید دیالمه ۴ اردیبهشت سال ۱۳۳۳ش در تهران متولد شد.[۱] مادرش از نوادگان سیدجمال‌الدین افجه‌ای از علمای مشروطه‌خواه تهران و پدرش، سرهنگ حمید دیالمه، از پزشکان متدین ارتش بود که پس از انقلاب اسلامی ایران، « جامعه اسلامی احیاء گیاه درمانی ایران» و «بنیاد اسلامی خدمات پزشکی امام خمینی» را تأسیس کرد.[۲]
وی در نوجوانی به همراهی پدرش در جلسات انجمن اسلامی پزشکان که یکی از سخنرانانش شهید مطهری بود شرکت می کرد و به مدت یکسال در جلسات سخنرانی برخی علما مانند آيت‌الله ناصر مكارم شيرازی و آيت‌الله جعفر سبحانی در حسینیه بنی فاطمه شرکت کرد.[۳] در سال ۱۳۵۲ش در رشته پزشکی دانشگاه فردوسی مشهد پذیرفته شد؛ اما یک سال بعد، به دلیل فعالیت‌های سیاسی توسط ساواک از ادامه تحصیل در رشته پزشکی محروم شد و به اجبار به رشته داروسازی تغییر رشته داد.[۴] وی در سال ۱۳۵۸ش در رشته داروسازی فارغ التحصیل شد.[۵] وی زبان عربی، انگلیسی و فرانسوی را نیز آموخت.[۶]
مهم‌ترین ویژگی عبدالحمید را جذب قشر جوان[۷] و دردمندی او گفته‌اند.[۸]
شهادت
دیالمه در ۷ تیر سال ۱۳۶۰ش در حادثه انفجار بمب در دفتر حزب جمهوری اسلامی به همراه آیت الله بهشتی و ۷۲ تن دیگر به شهادت رسید[۹] و در حرم حضرت معصومه(س) در قم، در کنار محمد مفتح، دفن شد.[۱۰]
فعالیت‌ها پیش از انقلاب
عبدالحمید دیالمه در دوران دانشجویی، به شیوه‌های مختلف با دانشجویان مسلمان و انقلابی ارتباط برقرار کرد.[۱۱] او برای دانشجویان و مردم و با هدف احیاء تفکر شیعی، جلسات سخنرانی با عنوان «صراط مستقیم» برپا کرد و در کنار فعالیت‌های فرهنگی به مبارزه علیه رژیم پهلوی نیز پرداخت که درپی آنها بارها توسط ساواک دستگیر و زندانی شد.[۱۲] وی همچنین سلسله سخنرانی‌هایی با عنوان «تبیین تبیین جهان» در نقد کتاب «تبیین جهان»، کتاب ایدئولوژیک سازمان منافقین و نوشته مسعود رجوی، در دانشگاه پزشکی مشهد داشت.[۱۳]
نشر فرمان امام خمینی درباره خودداری از پیوستن به حزب رستاخیز و هشدارهای او درباره توطئه‌های اسرائیل در جهان اسلام، اعلام مرجعیت امام خمینی و شرکت در حرکات مردمی علیه رژیم پهلوی از دیگر اقدامات او پیش از انقلاب بود.[۱۴]
گفته شده دیالمه نخستین کسی بود که دعای کمیل را در دانشگاه مشهد رواج داد.[۱۵]
فعالیت‌ها بعد از انقلاب
عبدالحمید دیالمه پس از اخذ درجه دکتری و همزمان با اوج‌گیری انقلاب اسلامی ایران، «مجمع احیاء تفکرات شیعی» را که در مشهد قبل از انقلاب به منظور عمق بخشیدن به مبانی اعتقادی و سیاسی جوانان پایه‌گذاری کرده بود، ثبت رسمی کرد و در برابر تفکرات انحرافی به مبارزه پرداخت.[۱۶] گفته شده برای اولین بار در این مجمع، کلاس‌های دانشجویان مرد و زن از یکدیگر جدا شد.[۱۷] ویژگی و وجه امتیاز سخنرانی‌های دیالمه را تکیه بر اسلام شیعی گفته‌اند.[۱۸] مبارزه با اندیشه‌های گروه‌هایی همچون فرقان، منافقین، فدائیان خلق و حزب توده از جمله اقدامات وی بود.[۱۹] وی حتی یک دوره مباحث اعتقادی نیز برای اعضای گروه فرقان که دستگیر شده بودند در زندان اوین برگزار کرد.[۲۰] گفته شده برای اولین بار، دیالمه برای نزدیکی دانشگاهیان و حوزویان، از اساتید حوزوی همچون شهید هاشمی‌نژاد و آیت الله مکارم شیرازی برای سخنرانی در دانشگاه دعوت کرد.[۲۱]
دیالمه در سال ۱۳۵۹ش، دراولین دوره انتخابات مجلس شورای اسلامی شرکت کرد و با حمایت علمای مشهد، به عنوان نماینده مردم مشهد انتخاب شد.[۲۲] و در مجلس ، ریاست کمیسیون شوراهای اسلامی را بر عهده گرفت. دیالمه که دوره نمایندگی‌اش همزمان با ریاست جمهوری ابوالحسن بنی‌صدر بود، اندیشه‌های او را مخالف ولایت فقیه شمرده و با ریاست جمهوری او مخالف بود.[۲۳] دیالمه از مرجعیت دینی و ولایت فقیه دفاع می‌کرد و فقهای شیعه را پناه‌گاه و مرجع مردم می‌دانست.[۲۴]
آثار
گفته شده دیالمه حدود ۴۰۰ ساعت سخنرانی داشت[۲۵] که برخی از آنها از سوی دفتر نشر معارف به صورت کتاب منتشر شده است مانند طراح هدایتی، انسان در قالب زمان، از خودبیگانگی، ربوبیت: معرکه اصلی انبیاء، مرجعیت و روحانیت، ولایت فقیه و اسلام: قدرت بزرگ فردا.[۲۶]
درباره عبدالحمید دیالمه نیز آثار متعددی در قالب کتاب، مستند و نرم‌افزار و... منتشر شده است. کتاب «آقا وحید» به کوشش محمدمهدی خالقی و حجت احمدی زر[۲۷] و «حزب دیالمه» به قلم رحیم مخدومی[۲۸] از جمله کتب درباره زندگانی شهید دیالمه هستند. شماره ۱۱۲ نشریه شاهد یاران با عنوان «شهید بصیرت» نیز به شهید دیالمه اختصاص یافته است.[۲۹] همچنین کتابی به نام «دیالمه» به قلم محمدمهدی خالقی و مریم قربان‌زاده، از سوی دفتر نشر معارف چاپ شده است[۳۰] که خانواده شهید دیالمه با صدور بیانیه‌ای محتوای این کتاب را دارای کاستی‌های جدی و اشتباهات فاحش دانستند.[۳۱]
مستند «آقا وحید» نیز درباره بخشی از زندگی و مبارزات شهید دیالمه به کارگردانی محمدمهدی خالقی از شبکه یک سیما پخش شده است. این مستند در دومین جشنواره فیلم عمار مورد تحسین قرار گرفت.[۳۲]
نرم افزاری با عنوان «جوانی فراتر از زمان» توسط مؤسسه احیاء ثقلین و مؤسسه هنری آرمان جهت معرفی شهید دیالمه در سال ۱۳۸۸ش تهیه و تولید شده است.[۳۳]
پانویس
- ↑ خامه‌یار، «شهید عبدالحمید دیالمه از ولادت تا شهادت»، ص۴؛ مرکز نشر آثار و اندیشه‌های شهید دیالمه، «زندگی‌نامه»، وبگاه مؤسسه فرهنگی احیای ثقلین.
- ↑ خامه‌یار، «شهید عبدالحمید دیالمه از ولادت تا شهادت»، ص۴ و۵.
- ↑ زندگی نامه شهید دیالمه، وبگاه مؤسسه احیای ثقلین.
- ↑ خامه‌یار، «شهید عبدالحمید دیالمه از ولادت تا شهادت»، ص۶؛ مرکز نشر آثار و اندیشه‌های شهید دیالمه، «زندگی‌نامه»، وبگاه مؤسسه فرهنگی احیای ثقلین.
- ↑ علوی پیام، «سید عبدالحمید دیالمه؛ جوان فرزانه»، ص۱۴۳ و ۱۴۴.
- ↑ خامه‌یار، «شهید عبدالحمید دیالمه از ولادت تا شهادت»، ص۶؛ علوی پیام، «سید عبدالحمید دیالمه؛ جوان فرزانه»، ص۱۴۳.
- ↑ خامه‌یار، «شهید عبدالحمید دیالمه از ولادت تا شهادت»، ص۷.
- ↑ مرکز نشر آثار و اندیشه‌های شهید دیالمه، «زندگی‌نامه»، وبگاه مؤسسه فرهنگی احیای ثقلین.
- ↑ مرکز نشر آثار و اندیشه‌های شهید دیالمه، «زندگی‌نامه»، وبگاه مؤسسه فرهنگی احیای ثقلین.
- ↑ خامه‌یار، «شهید عبدالحمید دیالمه از ولادت تا شهادت»، ص۱۰؛ علوی پیام، «سید عبدالحمید دیالمه؛ جوان فرزانه»، ص۱۴۷.
- ↑ خامه‌یار، «شهید عبدالحمید دیالمه از ولادت تا شهادت»، ص۶؛ «سید عبدالحمید دیالمه»، وبگاه مرکز اسناد انقلاب اسلامی.
- ↑ خامه‌یار، «شهید عبدالحمید دیالمه از ولادت تا شهادت»، ص۷؛ «سید عبدالحمید دیالمه»، وبگاه مرکز اسناد انقلاب اسلامی.
- ↑ خامه‌یار، «شهید عبدالحمید دیالمه از ولادت تا شهادت»، ص۷.
- ↑ خامه‌یار، «شهید عبدالحمید دیالمه از ولادت تا شهادت»، ص۷.
- ↑ خامه‌یار، «شهید عبدالحمید دیالمه از ولادت تا شهادت»، ص۷؛ توانایی، «مدافع حریم انقلاب و تشیع بود»، ص۶۳ و ۶۴.
- ↑ خامه‌یار، «شهید عبدالحمید دیالمه از ولادت تا شهادت»، ص۸؛ «سید عبدالحمید دیالمه»، وبگاه مرکز اسناد انقلاب اسلامی.
- ↑ خامه‌یار، «شهید عبدالحمید دیالمه از ولادت تا شهادت»، ص۸.
- ↑ خامه‌یار، «شهید عبدالحمید دیالمه از ولادت تا شهادت»، ص۸.
- ↑ خامه‌یار، «شهید عبدالحمید دیالمه از ولادت تا شهادت»، ص۹.
- ↑ مصاحبه با خواهر شهید دیالمه به مناسبت هفتم تیر، سایت خبری رجانیوز
- ↑ علوی پیام، «سید عبدالحمید دیالمه؛ جوان فرزانه»، ص۱۴۴.
- ↑ خامه‌یار، «شهید عبدالحمید دیالمه از ولادت تا شهادت»، ص۸؛ «سید عبدالحمید دیالمه»، وبگاه مرکز اسناد انقلاب اسلامی.
- ↑ خامه‌یار، «شهید عبدالحمید دیالمه از ولادت تا شهادت»، ص۸.
- ↑ خامه‌یار، «شهید عبدالحمید دیالمه از ولادت تا شهادت»، ص۹.
- ↑ خامه‌یار، «شهید عبدالحمید دیالمه از ولادت تا شهادت»، ص۱۰.
- ↑ نگاه کنید به: «دیالمه»، دفتر نشر معارف.
- ↑ «کتاب نهم؛ آقا وحید»، خبرگزاری رجانیوز.
- ↑ «عرضه چاپ دوم کتاب جنجالی رحیم مخدومی درباره عبدالحمید دیالمه»، خبرگزاری مهر.
- ↑ «شاهد یاران شماره ۱۱۲»، وبگاه نوید شاهد.
- ↑ «دیالمه»، دفتر نشر معارف.
- ↑ گزارشی از یک ماجرای تلخ، موسسه فرهنگی احیای ثقلین.
- ↑ «مستند آقا وحید از شبکه یک»، خبرگزاری تسنیم.
- ↑ «جوانی فراتر از زمان»، مؤسسه فرهنگی احیاء ثقلین.
منابع
- «آثار مرتبط با دیالمه»، دفتر نشر معارف، تاریخ بازدید: ۱۲ بهمن ۱۳۹۹ش.
- «جوانی فراتر از زمان»، مؤسسه فرهنگی احیاء ثقلین، تاریخ بازدید: ۱۲ بهمن ۱۳۹۹ش.
- خامه‌یار، حسن، «شهید عبدالحمید دیالمه از ولادت تا شهادت»، ماهنامه شاهد یاران، شماره ۱۱۲، بهمن ۱۳۹۳ش.
- «دیالمه»، دفتر نشر معارف، تاریخ بازدید: ۱۲ بهمن ۱۳۹۹ش.
- «سید عبدالحمید دیالمه»، وبگاه مرکز اسناد انقلاب اسلامی، تاریخ درج مطلب: ۴ تیر ۱۳۹۹ش، تاریخ بازدید: ۱۲ بهمن ۱۳۹۹ش.
- «شاهد یاران شماره ۱۱۲»، وبگاه نوید شاهد، تاریخ بازدید: ۱۲ بهمن ۱۳۹۹ش.
- «عرضه چاپ دوم کتاب جنجالی رحیم مخدومی درباره عبدالحمید دیالمه»، خبرگزاری مهر، تاریخ درج مطلب: ۱۳ اردیبهشت ۱۳۹۸ش، تاریخ بازدید: ۱۲ بهمن ۱۳۹۹ش.
- علوی پیام، محسن، «سید عبدالحمید دیالمه؛ جوان فرزانه»، در ستارگان حرم، ج۵، قم، آستان مقدس قم: انتشارات زائر، ۱۳۷۸ش.
- «کتاب نهم؛ آقا وحید»، خبرگزاری رجانیوز، تاریخ درج مطلب: ۱۱ تیر ۱۳۹۷ش، تاریخ بازدید: ۱۲ بهمن ۱۳۹۹ش.
- مرکز نشر آثار و اندیشه‌های شهید دیالمه، «زندگی‌نامه»، وبگاه مؤسسه فرهنگی احیای ثقلین، تاریخ درج مطلب: ۱۲ مهر ۱۳۹۶ش، تاریخ بازدید: ۱۲ بهمن ۱۳۹۹ش.
- «مستند آقا وحید از شبکه یک»، خبرگزاری تسنیم، تاریخ درج مطلب: ۱۶ اسفند ۱۳۹۱ش، تاریخ بازدید: ۱۲ بهمن ۱۳۹۹ش.