عبدعمرو بن صیفی
| اطلاعات کلی | |
|---|---|
| شهرت | ابوعامر راهب |
| خویشاوندان سرشناس | فرزند وی حنظله معروف به غسیل الملائکه |
| وفات | سال نهم یا دهم هجری |
| اطلاعات دیگر | |
| زمینه فعالیت | از دشمنان پیامبر |
| فعالیت‌ها | پایه‌گذار مسجد ضرار |
| منصب | بزرگ قبیله اوس |
عبدعمرو بن صیفی معروف به ابوعامر راهب از شخصیت‌های مهم دوران جاهلیت و بزرگ قبیله اوس بود. وی پس از مهاجرت پیامبر به مدینه جزء دشمنان وی شد و از مدینه به مکه رفت و علیه اسلام و مسلمانان فعال بود. وی پایه‌گذار مسجد ضرار نیز بوده است. فرزند وی حنظله معروف به غسیل الملائکه، از اصحاب پیامبر و نوه‌اش عبدالله بن حنظله، از مخالفان یزید بود.
جایگاه اجتماعی
عبدعمرو بن صیفی، بزرگ قبیله اَوس بود[۱] و در دوره جاهلیت، رهبانیت می‌ورزید و از قیامت و دین حنیف سخن می‌گفت و به راهب شهرت داشت.[۲] وی همچنین واجدِ دانشِ اهل کتاب بود.[۳] به نوشته بلاذری[۴] وی سودای پیامبری در سر داشت و پس از گفتگویی با پیامبر اکرم(ص)، از سوی وی فاسق خوانده شد.[۵]
در جبهه دشمن
ابوعامر پس از گفتگو با پیامبر(ص) به خشم آمد و همراه با ۶۵ تن به قریش پیوست و در آنجا به تحریک مشرکان قریش و یهودیان و انصار مدینه بر ضد پیامبر پرداخت.[۶] وی در غزوه بَدر با مشرکان قریش همراهی نکرد، ولی در غزوه احد نخستین کسی بود که جنگ را آغاز کرد،[۷] و حتی گودال‌هایی بر سر راه مسلمانان حفر کرد که از قضا یکی از مشرکان که قصد کشتن پیامبر(ص) را داشت، در یکی از آنها افتاد و مسلمانان او را به قتل رساندند.[۸]
اقامت در شام
ابوعامر بعد از فتح مکه به طائف گریخت و پس از مسلمان شدن مردم طائف، سرانجام به شام رفت. ظاهراً در آنجا بود که وی به فکر گردآوری سلاح و سپاه برای حمله به مدینه افتاد، اما در همان جا، در سال نهم یا دهم هجری از دنیا رفت.[۹]
مسجد معروف به مسجد ضرار که طبق آیه ۱۰۷ سوره توبه، پیامبر اکرم (ص) مأمور تخریب آن شد، به تحریک ابوعامر ساخته شده بود تا پس از پیروزی بر پیامبر اکرم(ص)، وی در آنجا سخنرانی کند. بر اساس منابع، منظور قرآن از عبارت «وَ اِرصاداً لِمَنْ حارَبَ اللّهَ و رَسولَهُ» در این آیه، ابوعامر بوده است. به نوشته مقریزی، ابوعامر مصمم بود قبر آمنه، مادر پیامبر اکرم(ص) را بشکافد، اما موفق به این کار نشد.[۱۰]
پانویس
- ↑ مقریزی، امتاع الاسماع، ۱۴۲۰ق، ج۱، ص۱۳۲.
- ↑ ابن اثیر، اسد الغابة، انتشارات اسماعیلیان، ج۲، ص۵۹.
- ↑ ابن شبّه نمیری، تاریخ المدینة المنورة، ۱۴۱۰ق، ج۱، ص۵۳.
- ↑ بلاذری، انساب الاشراف، دمشق، ج۱، ص۳۴۹.
- ↑ ابن هشام، السیرة النبویة، ۱۳۸۳ق، ج۲، ص۴۲۳-۴۲۴؛ ابن اثیر، الکامل، بیروت، ج۲، ص۱۵۰.
- ↑ مقریزی، امتاع الاسماع، ۱۴۲۰ق، ج۱، ص۱۳۲.
- ↑ واقدی، المغازی، ۱۹۶۶م، ج۱، ص۲۲۳.
- ↑ واقدی، المغازی، ۱۹۶۶م، ج۱، ص۲۵۲.
- ↑ ابن هشام، السیرة النبویة، ۱۳۸۳ق، ج۲، ص۴۲۴؛ طبری، سلسله۱، ص۱۷۴۰.
- ↑ مقریزی، امتاع الاسماع، ۱۴۲۰ق، ج۱، ص۱۳۲؛ همچنین نگاه کنید به: واقدی، المغازی، ۱۹۶۶م، ج۳، ص۱۰۷۳؛ بلاذری، انساب الاشراف، دمشق، ج۱، ص۳۲۹-۳۳۰
منابع
- ابن‌اثیر، علی بن محمد، اسد الغابة فی معرفة الصحابة، تهران، انتشارات اسماعیلیان، بی‌تا.
- ابن‌اثیر، علی بن ابی‌الکرم، الکامل فی التاریخ، بیروت، دار صادر، ۱۳۸۵ق.
- ابن‌شبّه نمیری، عمر، تاریخ المدینة المنورة: اخبار المدینة النبویة، تحقیق فهیم محمد شلتوت، بیروت، ۱۴۱۰ق.
- ابن‌هشام، السیرة النبویة، تحقیق محمد محی‌الدین عبدالحمید، قاهره، ۱۳۸۳ق.
- بلاذری، احمد بن یحیی، انساب الاشراف، تحقیق محمود فردوس عظم، دمشق، ۱۹۹۶ق.
- مقریزی، احمد بن علی، امتاع الاسماع بما للنبی(ص) من الاحوال و الاموال و الحفدة و المتاع، تحقیق محمد عبدالحمید نمیسی، بیروت، ۱۴۲۰/ق.
- واقدی، محمد بن عمر، کتاب المغازی، تحقیق مارسدن جونز، لندن، ۱۹۶۶م.