آیه ۳۴ سوره فاطر

آیه ۱۱۸ سوره توبه

مشخصات آیه
جزء	۲۲
اطلاعات محتوایی
درباره	ناراحتی نداشتن اهل بهشت

آیه ۳۴ سوره فاطر نقلِ گفتارِ بهشتیان است در شکرِ خداوند به این جهت که غم و اندوه را از آنان دور کرد. آیه ۳۳ فاطر نعمت مادی برای بهشتیان را ذکر می‌کند و سپس در آیه ۳۴ به نعمت معنوی و روحی اشاره دارد که غم و اندوه از بهشتیان برداشته شده است.

﴿وَقَالُوا الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِي أَذْهَبَ عَنَّا الْحَزَنَ إِنَّ رَبَّنَا لَغَفُورٌ شَكُورٌ ۝٣٤﴾ [فاطر:34]|﴿و می‌گویند سپاس خدایی را که اندوه را از ما بزدود به راستی پروردگار ما آمرزنده [و] حق‌شناس است ۝٣٤﴾

معنای حُزن، به جهت متفاوت‌بودن علت آن، متعدد دانسته شده است. در قرآن حزن گاه به معنای ناراحتی، مانند خطاب به مادر موسی، گاه به معنای نگرانی از شکست مانند خطاب در آیه ۱۳۹ سوره آل‌عمران و گاه به معنای ترس مانند ترس از فزع اکبر استفاده شده است. از پیامبر اکرم (ص) نقل شده که به ابوذر غفاری گفت دنیا زندان مؤمن است و مؤمن در دنیا حزین است.‏

پیرامون حزن در آیه ۳۴ فاطر نقل‌های متعددی وجود دارد. بعضی مفسران این حزن را اشاره به غم‌های دنیایی دانسته‌اند، برخی اشاره به اندوه در محشر پیرامون اعمال انسان می‌دانند. مکارم شیرازی عالم و مفسر شیعه هر دو تفسیر از آیه را درست می‌داند و معتقد است آیه می‌تواند هر دو مورد را شامل می‌شود. مفسران دیگر نیز ناراحتی دنیا و آخرت، از بین‌رفتن هر آنچه سبب حزن می‌شود و به‌دست آوردن هر چیزی که وجودش، حزن را از بین می‌برد مقصود آیه دانسته‌اند.

طبرسی عالم و مفسر شیعه به این نکته تذکر داده که این شکر برای از بین‌رفتن غم و اندوهی است که افراد مُستحق آن بوده‌اند و خداوند با لطفِ خود آن‌را از آنان برداشته است.