پرش به محتوا

آیه ۲۵ سوره مطففین

از ویکی شیعه
آیه ۲۵ مطففین
مشخصات آیه
واقع در سورهمطففین
شماره آیه۲۵
جزء۳۰
اطلاعات محتوایی
شأن نزولندارد
مکان نزولمدینه
موضوعاخلاقی
دربارهامام علی(ع) ومومنان


آیه ۲۵ سوره مطففین به خط مُحَقَّق، اثر هَیثَم سَلمو، خطاط اهل سوریه.[۱]

آیه ۲۵ سوره مُطَفِّفین به بخشی از پاداش برای بهشتیان اشاره دارد.[۲] براساس این آیه شرابی مخصوص، برای گروهی از مؤمنان مهیا شده است که «رحیق مختوم» نامیده شده است.[۳] بیشتر مفسران شیعه[۴] و سنی[۵] واژه رحیق را به معنای شرابِ خالصِ مهرشده حلال تفسیر نموده‌اند که این شراب غیر از شراب ناپاک و حرام دنیوی است.[۶]

﴿يُسْقَوْنَ مِنْ رَحِيقٍ مَخْتُومٍ ۝٢٥ [مطففین:25]|﴿از باده‌ای مهر شده نوشانیده شوند ۝٢٥

در روایات شیعه شراب رحیق، برای مؤمنانی که در دنیا ترک شراب دنیوی نموده‌اند و یا کسانی که مؤمنی را در دنیا سیراب نموده‌اند و نیز برای روزه‌داران در تابستان گرم و داغ، مهیا شده است.[۷] همچنین براساس برخی روایات، اولین شخصی که از رحیق مختوم می‌نوشد امام علی(ع) است.[۸]

واژه «رحیق» در اشعار و ابیات فراوانی از شعرای پارسی زبان نیز به کار رفته است. برای نمونه مولانا، عارف و شاعر ایرانی، در شعر خود به این آیه اشاره کرده است:

هله ای روز چه روزی تو که عمر تو دراز
یوم وصل و رحیق و نعیم و رضا
هر شام قدر شد ز تو هر روز روز عید
درده ز جام باده که یسقون من رحیق[۹]


عبدالله جوادی آملی، مفسر قرآن، کتاب شرح اسفار خود را با اقتباس از این آیه، «رحیق مختوم» نامگذاری کرده است.[۱۰]

پانویس

  1. «الخطوط العربية القديمة.. بيت الجمال»، در سایت صحیفة الخلیج.
  2. طبرسی، مجمع البیان، ۱۴۱۵ق، ج۱۰، ص۲۹۷.
  3. طبرسی، مجمع البیان، ۱۴۱۵ق، ج۱۰، ص۲۹۷.
  4. «برای نمونه نگاه کنید به: شیخ طوسی، التبیان، بی‌تا، ج۱۰، ص۳۰۲، مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۴ش، ج۲۶، ص ۲۷۵، طباطبایی، المیزان، ۱۴۱۷ق، ج۲۰، ص۲۲۸، ...»
  5. «برای نمونه نگاه کنید به: فخر رازی، مفاتيح الغيب، ۱۴۲۰ق، ج۳۱، ص۹۲، زمخشری، الكشاف عن حقائق غوامض التنزيل، ۱۴۰۷ق، ج۴ ص۷۲۳، سیوطی، الدر المنثور، ۱۴۰۴ق، ج۶، ص۳۲۷، ...»
  6. مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۴ش، ج۲۶، ص ۲۷۵.
  7. کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۲، ص۲۰۱ و ج۶، ص۴۳۰، حویزی، تفسیر نور الثقلین، ۱۴۱۵ق، ج ۵، ص۵۳۴، قمی، تفسیر قمی، ۱۳۶۳ش، ج۲، ص۴۱۱، مجلسی، بحارالأنوار، ۱۴۰۳ق، ج۴۰، ص۵۹، کوفی، تفسیر فرات کوفی، ۱۴۱۰ق، ص۳۹۲.
  8. حویزی، تفسیر نور الثقلین، ۱۴۱۵ق، ج۵، ص۵۳۳، مجلسی، بحارالأنوار، ۱۴۰۳ق، ج۳۹، ص۱۲۷.
  9. «شعرهای مولانا»، سایت گنجور
  10. جوادی آملی، رحیق مختوم، ۱۳۸۶ش، ج۱، ص۱۰.

منابع

  • «الخطوط العربية القديمة.. بيت الجمال»، در سایت صحیفة الخلیج، تاریخ درج مطلب: ۸ دسامبر ۲۰۲۴م، تاریخ بازدید: ۱۹ مهر ۱۴۰۴ش.
  • جوادی آملی، عبدالله، رحیق مختوم، قم، نشر اسراء، ۱۳۷۹ش.
  • حويزى، عبدعلى بن جمعه، تفسير نور الثقلين‏،‏ قم، اسماعيليان‏، ۱۴۱۵ق.
  • زمخشرى، محمود، الكشاف عن حقائق غوامض التنزيل‏،‏ بیروت، دار الكتاب العربي، ۱۴۰۷ق.‏
  • سيوطى، عبدالرحمن بن ابی‌‏بكر، الدر المنثور فى تفسير المأثور، قم، كتابخانه آية الله مرعشى نجفى‏، ۱۴۰۴ق‏.
  • طباطبایی، محمدحسین، المیزان، قم، دفتر انتشارات اسلامى جامعه‏ى مدرسين حوزه علميه قم‏، ۱۴۱۷ق.
  • طبرسى، فضل بن حسن، مجمع البيان فى تفسير القرآن‏، تهران، ناصر خسرو، ۱۳۷۲ش‏.
  • طوسى، محمد بن حسن، التبيان فى تفسير القرآن‏، بیروت، دار احياء التراث العربى، بی تا.
  • فخر رازى، محمد بن عمر، مفاتيح الغيب‏، بیروت، دار احياء التراث العربي‏، ۱۴۲۰ق.
  • قمى، على بن ابراهيم‏، تفسير القمي‏،‏ قم، دار الكتاب‏، ۱۳۶۳ش.
  • كلينى، محمد بن يعقوب بن اسحاق‏، الكافي، تهران، دار الكتب الإسلامية، ۱۴۰۷ق.
  • كوفى، فرات بن ابراهيم، تفسير فرات الكوفى‏،‏ تهران، سازمان چاپ وانتشارات وزارت ارشاد اسلامى، ۱۴۱۰ق‏.
  • مجلسى، محمدباقر بن محمدتقى‏، بحار الأنوار، بیروت، دار إحياء التراث العربي، ۱۴۰۳ق‏.
  • مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، تهران، دار الكتب الإسلامية، ۱۳۷۴ش.
  • سایت دردانه های ادب پارسی گنجور.تاریخ بازدید: ۳۱ شهریور ۱۴۰۴ش.