بلاغات النساء (کتاب)
 بلاغات النساء | |
| اطلاعات کتاب | |
|---|---|
| نویسنده | احمد بن ابی طاهر مشهور به ابن طیفور |
| موضوع | سخنان زنان نامدار |
| اطلاعات نشر | |
| ناشر | شریف رضی |
بلاغاتُ النّساء کتابی به زبان عربی نوشته ابن‌طَیفور مورخ اهل‌سنت(۲۰۴-۲۸۰ق) است که در آن سخنان فصیح و بلیغ، اشعار و سخنان کوتاهِ زنان تاریخ اسلام در سه قرن نخست قمری نقل شده است. این کتاب از منابع بحارالانوار و الغدیر است و علامه مجلسی، خطبه حضرت زهرا(س) و خطبه‌های زنان اهل بیت در کوفه و شام را از آن نقل کرده است.
بلاغات النساء جلد یازدهم از کتاب «المنثور و المنظوم» است که جداگانه چاپ شده است.
درباره مؤلف
احمد بن ابی‌طاهر خراسانی مشهور به ابن طَیفور(۲۰۴-۲۸۰ق) مورخ و نویسنده اهل سنت است که بنا به گفته خیرالدین زِرِکْلی اصل او از مرو بود اما در بغداد زندگی می‌کرد.[۱] حدود ۵۰ اثر به او نسبت داده‌اند که کتاب‌های تاریخ بغداد و المنثور و المنظوم در چهارده جزء از جمله آنها است.[۲]
اعتبار و جایگاه
کتاب بلاغات النساء بخشی از جزء یازدهم کتاب «المنثور و المنظوم» است که به صورت جداگانه چاپ شده است.[۳] با اینکه نویسنده این کتاب از اهل سنت است اما عالمان شیعه از آن مطالبی نقل کرده‌اند.[۴] به گفته آقا بزرگ تهرانی، علامه مجلسی در بحارالانوار خطبه حضرت زهرا(س) در مدینه و خطبه‌های زنان اهل بیت در کوفه و شام را از این کتاب نقل کرده است.[۵]
جنبه ادبی این کتاب مورد توجه نویسندگان بوده است.[۶] همچنین گفته شده این کتاب، آزادی زنان مسلمان و آگاهی آنان از مسائل اجتماعی را به تصویر کشیده است.[۷]
محتوا
کتاب بلاغات النساء با نقل سخنان زنانی که در سه قرن نخست قمری در مسائل اجتماعی و سیاسی سخن گفته‌اند، آغاز شده است.[۸] از جمله:
- سخنان عایشه دختر ابوبکر[۹]
- خطبه حضرت زهرا(س) در مسجد مدینه و سخنان او در جمع زنان مدینه[۱۰]
- خطبه حضرت زینب(س) در مجلس یزید بن معاویه[۱۱]
- خطبه ام کلثوم در کوفه[۱۲]
- سخنان حفصه دختر عمر[۱۳]
- سخنان سوده بنت عمارة، زرقاء بنت عدی، بکارة الهلالیة، جمانة بنت مهاجر، همسر ابوالاسود و آمنه بنت شرید[۱۴]
- سخن برخی زنان عصر معاویه.[۱۵]
ابن طیفور همچنین سخنان کوتاه و اشعار زنان در مناسبت‌های خاص را نیز نقل کرده است.[۱۶] او در این بخش، سخنان بلیغ زنان در مدح و ذم همسرانشان، سفارش‌های مادران به دختران به هنگام ازدواج، سخنان زنان بادیه‌نشین، وصایای زنان و اشعار آنان را آورده است.[۱۷]
نسخه‌ها و چاپ‌ها
کتاب بلاغات النساء در سال ۱۳۲۶ق توسط انتشارات مدرسه والده عباس در قاهره چاپ شده است.[۱۸] به گفته عبداللطیف ارناؤوط، این چاپ بر اساس نسخه خطی دارالکتب المصریه(به خط محمود پاشا بارودی و به تاریخ کتابت ۱۲۹۷ق) و به تعلیقه سید احمد الفی انجام گرفته است.[۱۹]
همچنین نسخه‌ای از این کتاب به خط شیخ شنقیطی در دارالکتب المصریه موجود است.[۲۰]
پانویس
- ↑ زرکلی، الاعلام، ۱۹۸۹م، ج۱، ص۱۴۱.
- ↑ زرکلی، الاعلام، ۱۹۸۹م، ج۱، ص۱۴۱.
- ↑ زرکلی، الاعلام، ۱۹۸۹م، ج۱، ص۱۴۱.
- ↑ برای نمونه: نگاه کنید به علامه امینی، الغدیر، ۱۴۱۶ق، ج۱۰، ص۲۳۸.
- ↑ آقابزرگ تهرانی، الذریعه، ۱۴۰۳ق، ج۳، ص۱۴۲.
- ↑ برای نمونه نگاه کنید به: ارناؤوط، «کتاب من التراث، سمات الأدب النسائی فی «بلاغات النساء» لاحمد بن طیفور»، ص۱۰۴.
- ↑ «بلاغات النساء»، پایگاه اطلاع‌رسانی آیت‌الله مکارم شیرازی.
- ↑ ارناؤوط، «کتاب من التراث، سمات الأدب النسائی فی «بلاغات النساء» لاحمد بن طیفور»، ص۱۰۵.
- ↑ ابن طیفور، بلاغات النساء، الشریف الرضی، ص۷-۲۲.
- ↑ ابن طیفور، بلاغات النساء، الشریف الرضی، ص۲۳-۳۴.
- ↑ ابن طیفور، بلاغات النساء، الشریف الرضی، ص۳۴-۳۷.
- ↑ ابن طیفور، بلاغات النساء، الشریف الرضی، ص۳۷-۴۰.
- ↑ ابن طیفور، بلاغات النساء، الشریف الرضی، ص۴۰-۴۳.
- ↑ ابن طیفور، بلاغات النساء، الشریف الرضی، ص۴۳-۱۱۲.
- ↑ ابن طیفور، بلاغات النساء، الشریف الرضی، ص۹۰-۹۵.
- ↑ ارناؤوط، «کتاب من التراث، سمات الأدب النسائی فی «بلاغات النساء» لاحمد بن طیفور»، ص۱۰۵.
- ↑ ابن طیفور، بلاغات النساء، الشریف الرضی، ص۱۱۲-۲۸۰.
- ↑ آقابزرگ تهرانی، الذریعه، ۱۴۰۳ق، ج۳، ص۱۴۲.
- ↑ ارناؤوط، «کتاب من التراث، سمات الأدب النسائی فی «بلاغات النساء» لاحمد بن طیفور»، ص۱۰۵.
- ↑ ارناؤوط، «کتاب من التراث، سمات الأدب النسائی فی «بلاغات النساء» لاحمد بن طیفور»، ص۱۰۵.
منابع
- ابن‌طیفور، احمد بن ابی‌طاهر، بلاغات النساء، قم، الشریف الرضی، بی‌تا.
- ارناؤوط، عبداللطیف، «کتاب من التراث، سمات الأدب النسائی فی «بلاغات النساء» لاحمد بن طیفور»، التراث العربی، العدد ۵۰، رجب ۱۴۱۳ق.
- ًآقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، الذریعه فی تصانیف الشیعه، تصحیح: احمد بن محمد حسینی، بیروت، دارالاضواء، ۱۴۰۳ق.
- «بلاغات النساء»، پایگاه اطلاع رسانی دفتر حضرت آیة الله العظمی مکارم شیرازی، مشاهده ۲۸ تیر ۱۳۹۹ش.
- زرکلی، خیرالدین، الأعلام قاموس تراجم لأشهر الرجال و النساء من العرب و المستعربین و المستشرقین، بیروت، دارالملایین، ۱۹۸۹م.
- علامه امینی، عبدالحسین، الغدیر، قم، مرکز الغدیر، ۱۴۱۶ق.
پیوند به بیرون