پرسش:پیام زیارت اربعین چیست؟

پیام زیارت اربعین را زنده نگه‌داشتن فرهنگ شهادت و عبرت آموزی دانسته‌اند. مرتضی مطهری(۱۲۹۸- ۱۳۵۸ش) از متفکران شیعه، قیام امام حسین(ع) را برای رهایی مردم از گمراهی و مبارزه با ظلم بیان کرده است. با توجه به متن زیارت اربعین، از دیگر پیام‌های این زیارت، امر به معروف و نهی از منکر و بیرون آوردن دیگران از جهل بیان شده است. آیت الله فاضل لنکرانی(۱۳۱۰-۱۳۸۶ش) از عالمان شیعه معاصر، زیارت‌نامه اربعین را مظهر تَوَلّی و تَبَرّی دانسته است.

عبرت آموزی و احیای فرهنگ شهادت

برخی محققان، عبرت‌آموزی را از پیام‌های زیارت اربعین برشمرده‌اند. آنان معتقدند، زیارت اربعین به ما توجه می‌دهد نسبت به قاتلین امام حسین(ع)، که آن‌ها یهودی، مسیحی و مشرک نبودند، بلکه مسلمان بودند و در حالی که مسلمان بودند، در پی حوادث گوناگون، دچار تغییر و گمراهی شدند و همین باعث شد که فرزند پیامبر(ص) را به شهادت برسانند.
جهاد و شهادت از دیگر آموزه‌های مهم این زیارت‌نامه، دانسته شده است. این واژه‌ها که نتیجه آن زنده کردن ارزش‌های الهی است چندین بار در زیارت اربعین، تکرار شده است. این تکرار را نشانگر اهمیت موضوع جهاد و شهادت در مکتب شیعه می‌دانند.

رهایی مردم از جهل

بر اساس زیارت اربعین، دلیل فداکاری امام و یارانش، بیرون آوردن مردم از جهل بیان شده است. برخی محققان، پیام زیارت‌نامه اربعین را، شناخت وظیفه خود در هر دوران، که امر به معروف و نهی از منکر و بیرون آوردن مردم از گمراهی است؛ بیان کرده‌اند. آیت الله جوادی آملی محقق و الاهی دان شیعه در تحلیل زیارت اربعین معتقد است همان‌گونه که رسالت رسول اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) تعلیم کتاب و حکمت از یک سو و تزکیه نفوس مردم از سوی دیگر بود تا هم جاهلان را عالم نماید و هم گمراهان را هدایت کند و در نتیجه، جهل علمی و جهالت عملی را از جامعه جدا سازد. همین دو هدف نیز در متن زیارت اربعین سالار شهیدان (علیه السلام) تعبیه شده است. وی هم چنان براین باور است همانگونه که عصاره‌ی کتاب الهی که دین خداست، ستونی دارد که نماز است، عصاره‌ی عترت نیز ستونش زیارت اربعین است و این دو ستون در روایت امام عسکری به عنوان نشانه‌های مؤمن در کنار هم ذکر شده است.

فرازی از زیارت اربعین:
فَأَعْذَرَ فِي الدُّعَاءِ، وَمَنَحَ النُّصْحَ، و بَذَلَ مُهْجَتَهُ فِیک لِیسْتَنْقِذَ عِبَادَک مِنَ الْجَهَالَةِ وَ حَیرَةِ الضَّلالَةِ

---

حسین علیه‌السلام در دعوتش جای عذری باقی نگذاشت و از خیرخواهی دریغ نورزید و جانش را در راه تو بذل کرد، تا بندگانت را از جهالت و سرگردانیِ گمراهی برهاند.

مرتضی مطهری(۱۲۹۸- ۱۳۵۸ش) متفکر و نویسنده شیعه معتقد است که قیام امام حسین(ع) برای مبارزه با ظلم و جهل مردم بوده است. به گفته او، چون مردم در آن زمان قدرت تحلیل مسائل پیرامون خودشان را نداشتند، دچار جهل و گمراهی شدند و امام(ع) را به شهادت رساندند.
شهید مطهری، امام حسین(ع) را شهیدِ فراموشکاری مردم می‌داند. او بر این باور است، اگر مردم در تاریخشان فکر می‏‌کردند و جنایت‌های ابوسفیان، معاویه و ابن‌زیاد را فراموش نمی‌کردند، هرگز چنین جنایتی را انجام نمی‌دادند.

بازتاب تولّی و تبرّی در زیارت اربعین

همچنین ببینید: تولی و تبری

بخشی از زیارت اربعین، موضوع تَولّی و تَبرّی، بیان شده و زیارت‌کننده، خود را با دوستان امام حسین(ع)، دوست و با دشمنانش، دشمن می‌داند.
آیت الله فاضل لنکرانی(۱۳۱۰-۱۳۸۶ش) از عالمان شیعه، زیارت اربعینِ امام حسین(ع) را نماد تولّی و تبرّی دانسته است که شیعیان، به واسطه این زیارت، دشمنی نسبت به دشمنان ائمه(ع) را در خود پدید می‌آورند و از ظلم و بی‌عدالتی و ستمگری تَبرّی می‌جویند. به اعتقاد او، شیعیان به‌وسیله تولّی و تبرّی، با امام حسین(ع) و یارانش که در مسیر اقامه حق و برپایی امر به معروف و نهی از منکر به شهادت رسیدند، تجدید پیمان می‌کنند.

منابع

آیا می‌دانستید که...	جدیدترین پرسش‌ها
درگاه:پرسش/آیا می‌دانستید	پرسش:اگر خدا ما را دوست دارد، چرا ما را به جهنم میبرد؟ پرسش:چرا امام علی(ع) فرزندان خود را به ابوبكر، عمر و عثمان نامگذاری کرد؟ پرسش:باور به عصمت امامان شیعه غلو است؟ پرسش:آیا حضرت ابراهیم(ع) برای بخشیده شدن قوم لوط تلاشی داشت؟ پرسش:خدیجه(س) چگونه با ثروت خود سبب پیشرفت اسلام شد؟