ویکی شیعه:Good articles/2023/28

از ویکی شیعه

کلام امامیه از مذاهب کلامی اسلام است که مهم‌ترین عنصر متمایزکننده آن، اعتقاد به مسئله امامت است. کلام امامیه در روش و منابع، از قرآن، سنت پیامبر(ص) و امامان معصوم(ع)، و دلیل عقلی بهره‌ می‌گیرد. گفته می‌شود آغاز پیدایش کلام امامیه هم‌زمان است با نخستین روزهای پس از رحلت پیامبر(ص) و بحث درباره یکی از مهم‌ترین مسائل علم کلام، یعنی مسئله امامت و خلافت پیامبر. برخی محققان بر این باورند که امام علی(ع) نخستین شخصیت مسلمان بود که درباره مسائلی همچون ذات و صفات خداوند، حُدوث و قِدَم، بساطت وجود خدا، و وحدت و کثرت سخن گفت. پس از وی سایر امامان(ع) در زمینه مسائل کلامی، بحث‌هایی مطرح کردند و در برابر پرسش‌ها و اشکالات، با متکلمان و دانشمندان ادیان و مذاهب دیگر مناظره کردند و متکلمان برجسته‌ای نظیر هِشام بن حَکَم و مؤمن الطّاق پرورش دادند. کلام امامیه پس از عصر غیبت، دوره‌های مختلف تاریخی از سر گذارنده و با ایجاد مکاتب متعدد کلامی، در سه رویکرد مختلف نص‌گرایی، عقل‌گرایی و آمیزه‌ای از عقل‌گرایی و نقل‌گرایی به رشد و بالندگی خود ادامه داده است. اصول کلی کلام امامیه غیر از سه اصل کلیِ توحید، نبوت و معاد که دیگر مذاهب کلامی اسلامی هم به آنها باور دارند، دو اصل دیگر، یعنی امامت و عدل را هم در بر می‌گیرد و این‌گونه با دیگر مذاهب اسلامی متمایز می‌شود. برخی از مهم‌ترین کتاب‌های کلامی امامیه به این شرح است: اوائل‌المقالات، تصحیح‌الاعتقاد، تجرید‌الاعتقاد و کشف‌المراد. نویسندگان این کتاب‌ها هم از برجسته‌ترین متکلمان امامیه دانسته می‌شوند که به‌ترتیب عبارت‌اند از: شیخ مفید (۳۳۶یا۳۳۸-۴۱۳ق)، شیخ طوسی (۳۸۵-۴۶۰ق)، خواجه نصیرالدین طوسی (۵۹۷-۶۷۲ق) و علامه حلی (۶۴۸-۷۲۶ق).

ادامهٔ مطلب ...

دیگر مقالات خوب: خطای لوآ در پودمان:Wikishia در خط 25: attempt to call global 'fgetGAlist' (a nil value).