ویکی شیعه:Featured articles/2024/39
علوم قرآن مجموعه‌ای از دانش‌های مرتبط با قرآن است که برای شناخت ماهیت، تحولات تاریخی، مبانی تفسیر و مطالعاتِ انجام‌شده درباره قرآن به‌کار می‌‌رود. اثبات وحیانی‌بودن قرآن، اصالت متن آن و همچنین دفاع از قرآن در برابر شبهات، از دلایل اهمیت این دانش شمرده می‌شود. علوم قرآن را متفاوت با معارف قرآن (دانش تفسیر) و مقدم بر آن می‌دانند. شروع پرداختن به علوم قرآن، به برخی آیات قرآن و همچنین به احادیث پیامبر(ص) و ائمه(ع) بازگردانده شده است. مُصحَف تفسیری امام علی(ع) نخستین اثری دانسته می‌شود که درباره برخی مسائل علوم قرآن بحث کرده است. سیر تحول علوم قرآن، در چند مرحله ترسیم شده که تدوین تک‌نگاری‌ها در قرن‌های اول و دوم، شکل‌گیری رسمی در قرن‌های سوم و چهارم، و تثبیت و توسعه در قرن‌های هشتم و دهم قمری از جملهٔ آن‌هاست. اوج‌گیری اندیشهٔ شیعی در علوم قرآن با مباحث عالمانی همچون سیدِ مرتضی، شیخ صدوق، شیخ مفید و فضل بن حسن طَبْرسی، از سده‌های پنجم تا هفتم قمری آغاز شده است. مباحث و موضوعات اصلی علوم قرآن عبارت‌اند از: وحی، نزول قرآن، اسباب نزول، قرائت‌های هفت‌گانه، فضایل سوره‌ها، تجوید، محکم و متشابه، ناسخ و منسوخ، اعجاز قرآن، ترتیب نزول سوره‌ها، جمع‌آوری قرآن، مکی و مدنی، تاریخ قرآن، تحریف‌ناپذیری قرآن، و حروف مقطعه.
دیگر مقالات منتخب: ناودان طلا – ازدواج موقت – نیشابور