سید محمد حسینی لواسانی تهرانی
| اطلاعات فردی | |
|---|---|
| نام کامل | سید محمد حسینی لواسانی تهرانی |
| لقب | عصّار/ آشفته تهرانی |
| تاریخ تولد | ۱۲۶۴ق |
| محل زندگی | تهران و مشهد |
| تاریخ وفات | ۹ محرم ۱۳۵۶ق |
| محل دفن | ایوان طلای حرم امام رضا(ع) |
| شهر وفات | مشهد |
| اطلاعات علمی | |
| استادان | میرزای شیرازی، ملا محمدکاظم خراسانی، میرزا حسین نوری، محمدحسن آشتیانی، حسین خلیلی تهرانی، شریعت اصفهانی، سید مهدی قزوینی |
| شاگردان | احمد بن صالح بادکوبه‌ای، سید عبدالاعلی سبزواری |
| محل تحصیل | حوزه علمیه تهران، حوزه علمیه کربلا، حوزه علمیه نجف |
| اجازه روایت از | میرزا حسین نوری و محمد حسن آشتیانی |
| تألیفات | تاریخ عصار و تفسیر ناسخ التفاسیر |
محمد بن محمود حسینی لواسانی تهرانی (۱۲۶۴-۱۳۵۶ق/۱۸۴۸-۱۹۳۷م)، معروف به عَصّار و آشفته تهرانی، حکیم، متکلم، فقیه، اصولی، شاعر و مفسّر شیعی. وی از میرزای شیرازی، محمدکاظم خراسانی و... بهره برد و از بزرگانی چون میرزا حسین نوری و محمدحسن آشتیانی، اجازه روایت دریافت کرد.
نسب
خانواده آشفته در اصل مازندرانی بودهاند. پدر وی حاج سید محمود لواسانی ابتدا در لواسان میزیسته، سپس به تهران مهاجرت کرده است.[۱]
او خود در کتاب تاریخ عصار و مقدمه تفسیر ناسخ التفاسیر، زادگاه و تاریخ تولد خود را بدین شرح بیان کرده است: «در سال جلوس ناصرالدین شاه بر تخت سلطنت یا سال بعد از آن [۱۲۶۴-۱۲۶۵ق/۱۸۴۸-۱۸۴۹م] در تهران زاده شدم».[۲]
تخلص
وی نخست «ناظم» تخلص داشته و سپس آن را به «آشفته تهرانی» و در اواخر به «عصار» تغییر داده است.[۳]
زندگی‌نامه
آشفته تهرانی، علوم مقدماتی را در تهران فرا گرفت، و در ۱۳ سالگی همراه استاد خود به طالقان رفت و پس از مدتی به تهران بازگشت و در مدرسه مروی نزد محمدحسن چاله‌میدانی برادر جعفر چاله‌میدانی و ملا اسماعیل قره‌باغی به فراگیری معالم الاصول و شرح لمعه پرداخت.
در ۱۲۸۹ق پس از گذراندن دورههای سطح و درس خارج از تهران به کربلا عزیمت کرد و در حوزههای درس عالمان و فقیهان آن زمان از جمله زین العابدین مازندرانی (درگذشت۱۳۰۹ق) مرجع تقلید شیعیان هند و مازندران شرکت کرد و در مدینه با خالد پاشا حاکم وقت مدینه ماند و کتاب التحفة المدنیة فی العروض را در ۱۲۹۰ق نوشت.[۴]
وی به بیروت و دمشق نیز مسافرت کرد، سپس به نجف بازگشت و در ۱۲۹۶ق برای استفاده از درس میرزای شیرازی به سامرا رفت. در ۱۳۰۱ق پس از چند سال سامرا را به قصد تهران ترک کرد و سال‌ها در تهران ماند.
به گفته خود وی، پس از ۱۲ سال انزوا و گوشه گیری، از تهران مهاجرت نمود و در ۲ ذی‌الحجه سال ۱۳۴۰ق به مشهد وارد شد و تا پایان عمر در آن شهر، زیست.[۵][۶] وی در ۹ محرم ۱۳۵۶ق در مشهد درگذشت و در ایوان طلای حرم امام رضا(ع) به خاک سپرده شد.
اساتید و شاگردان
آشفته تهرانی در حوزههای درس عالمان بزرگی حضور داشت؛ از جمله:
وی از فقهای بزرگی هم اجازه روایت داشت که از جمله ایشان می‌توان به این معاریف اشاره داشت:
- محدث نوری
- محمد حسن آشتیانی
- حسین خلیلی تهرانی
- شریعت اصفهانی
- سید مهدی قزوینی
- سید محمد بحرالعلوم
- محمدحسن مامقانی
- عباس کاشفالغطاء
- شیخ محمد بسیونی مکی شافعی (از علمای اهل سنت که به آشفته اجازه روایت داده است.)[۷]
تهرانی در مدت حیات علمی خود، شاگردان زیادی تربیت کرده است که آقابزرگ به یکی از آنها به نام احمد بن صالح بادکوبه‌ای [۸] اشاره کرده است.
آثار
آشفته در طول زندگی خویش فعالیت علمی بسیار داشته و آثار فراوان نگاشته که به گفته خود او بسیاری از آنها یا به سرقت رفته و یا در نقل و انتقال از جایی به جای دیگر از میان رفته است.[۹]
پانویس
- ↑ عبدالحسین بلاغی، مقالات الحنفا، ص۲۶۱.بلاغی، ۲۶۱؛ خانبابا مشار، فهرست چاپی فارسی، ج۵، ص۵۹۵-۵۹۶
- ↑ محمد عصار، تاریخ، ص۱-۲.
- ↑ آقابزرگ، الذریعه، ج۹، ص۷۲۴. و ج۲۴، ص۵.
- ↑ محمد عصار، تاریخ، ص۳ الف.
- ↑ محمد عصار، تاریخ، ص۴ ب.
- ↑ محمد عصار، تاریخ، ص۹ الف
- ↑ عبدالحسین بلاغی، مقالات الحنفا، ص۲۶۲؛ مدرس میرزا عبدالرحمن، مؤلفین چاپی فارسی و عربی، ص۲۸۹.
- ↑ آقابزرگ، الذریعه، ج۱۱، ص۷۹، و ج۱۷، ص۱۹۸.
- ↑ برای آگاهی از فهرست کامل آثار وی نک محمد عصار، تاریخ، ص۲۹-۳۲.
منابع
- احمد منزوی، فهرست خطی فارسی.
- آستانقدس، فهرست.
- آقابزرگ، الذریعة.
- خانبابا مشار، فهرست چاپی فارسی.
- خانبابا مشار، مؤلفین چاپی فارسی و عربی، ج۵.
- عبدالحسین بلاغی، مقالاتالحنفا، تهران، ۱۳۶۹ق.
- محمد عصار، تاریخ، نسخه خطّی آستانقدس، شماره ۱۳۲.
- میرزا عبدالرحمن مدرس، تاریخ علماء خراسان، به کوشش محمدباقر ساعدی، مشهد، دیانت، ۱۳۴۱ش.
پیوند به بیرون
- منبع مقاله: دایره المعارف بزرگ اسلامی