بحث:امام رضا علیه‌السلام

Page contents not supported in other languages.
از ویکی شیعه

ولایتعهدی

@P.motahari: به‌گفتهٔ شیخ مفید، متکلم و فقیه شیعه (درگذشت: ۴۱۳ق)، مأمون، با تهدید امام رضا به قتل، او را به پذیرش ولایتعهدی مجبور کرد.[۵۱] امام رضا(ع) هم، در مقابل، شرط کرد در امور حکومتی هیچ دخالتی نکند.[۵۲] بدین ترتیب، امام رضا از مدینه به مرو در خراسان، پایتخت حکومت مأمون انتقال داده شد.[۵۳]

از عبارت فوق برمیاد که اول بحث ولایتعهدی مطرح شده (در مدینه) و بعد امام به مرو منتقل شده. در حالی که مباحث ولایتعهدی وتهدید مامون همگی در مرو بوده. به نظرم خود این نکته که ولایتعهدی در مرو مطرح شده باید گزارش شود.--Ahmadnazem (بحث) ‏۲۱ دسامبر ۲۰۲۴، ساعت ۱۱:۳۱ (+0330)

افزودن مطلب

هر چند مقاله مستقل سفر امام رضا به مرو را می‌نویسیم اما در این مقاله هم به نظرم به حضور سادات و امامزادگان در ایران و دفن آنها در این کشور به عنوان یکی از نتایج سفر اشاه بشه. ✓


در بخش «تأثیر امام رضا بر گسترش شیعه در ایران»، تأسیس اماکنی چون مسجد و قدم‌گاه و حمام به نام امام رضا در شهرهای مختلف بیان شده است؛ اما در خصوص مطلب فوق منبعی نیافتم. ان‌شاءالله بعد از نوشتن مدخل فوق این موارد را اضافه می‌کنیم.

وقتی به حضرت معصومه یک بخش اختصاص دادیم لازم است به احمد بن موسی هم اشاره کنیم.--Shamsoddin (بحث) ‏۸ سپتامبر ۲۰۲۴، ساعت ۰۸:۱۸ (+0330) ✓


@Shamsoddin: بخش مستقل مربوط به حضرت معصومه حذف شد و بخشی جایگزین شد با نام «خواهران و برادران» که در آن نام دیگر برادران و خواهران امام رضا ازجمله شاهچراغ هم آمده است. --پورمطهری (بحث) ‏۱۲ اکتبر ۲۰۲۴، ساعت ۱۷:۳۲ (+0330)

پیشنهاد افزودن مطلب

@P.motahari: و@Shamsoddin: با سلام و احترام، بنا به قرائنی، امام رضا(ع) در دوره هارون الرشید از آزادی بیشتری نسبت به امامان قبلی برخوردار بوده است. هرچند این مطلب، تحلیلی است و شاید منبعی نداشته باشد، ولی می‌توان همان قرائن را به صورت گزارشی در مقاله، در بخش امامت مطرح کرد. به متن و منابع زیر مراجعه کنید:

با گذشت زمان، تقیه در بین شیعیان نهادینه شد و به یکی از شاخصه‌های مذهب شیعه تبدیل گردید، تا جایی که وقتی امام رضا علیه السلام در زمان هارون عباسی، امامت خود را آشکارا برای عده‌ای از اصحاب پدرش اعلام کرد، و همچنین آشکارا در میان مردم می‌نشست و فتوا می‌داد، آنان با شگفتی به رفتار خلاف تقیه آن حضرت اعتراض کردند و گفتند هیچ یک از پدران تو این گونه خلاف تقیه سخن نمی‌گفتند. (۱) در تحلیل اینکه چرا امام رضا راهبرد تقیه را -ولو برای مقطعی خاص- کنار گذاشتند، باید شرایط سیاسی آن دوره را بررسی کنیم. بیشتر امامت امام رضا معاصر با حکومت هارون عباسی (حک‍ : ۱۷۰ – ۱۹۳هـ) بود. هارون به دلایلی از جمله اینکه تظاهر به بی‌گناهی در شهادت امام موسی بن جعفر علیه السلام، متعرض امام رضا نمی‌شد و شیعیان و حتی غیر شیعیان در این دوره، با آزادی بیشتری خدمت امام می‌رسیدند و با ایشان ارتباط داشتند. بنابر روایتی که از خود امام رضا نقل شده، ایشان در مسجد النبی می‌نشست و علما برای یافتن پاسخ سوالات علمی خود به ایشان مراجعه می‌کردند.(۲) در روایت دیگری نیز در توصیف این دوره از حیات خود فرمود: «هنگامی که من در مدینه بودم فرمان من در شرق و غرب نافذ بود و وقتی سوار بر مرکب خود، از کوچه‌های مدینه عبور می‌کردم، کسی عزیزتر از من نبود.»(۳) بر این اساس، تهدیدی که در دوره‌های قبل وجود داشت، در این دوره تا حدی برطرف شده بود، و طبیعتا راهبرد‌هایی که مطابق با آن شرایط اتخاذ شده بود،‌ با تغییر شرایط باید تغییر می‌کرد. به بیانی دیگر، آزادی نسبی که به هر دلیل در دوره حکومت هارون پیش آمد و در دوره امین عباسی نیز، به دلیل اشتغال وی به جنگ قدرت با برادرش مامون، ادامه یافت، فرصتی بود که شیعه با آن مواجه شد و به اقتضای آن، باید راهبرد قبلی متوقف، و راهبرد جدید اتخاذ شود. امام رضا علیه السلام با تحلیل درست شرایط محیطی و آگاهی از سیاست هارون و سپس امین، به شیعیانی که از رفتار به‌دور از تقیه ایشان ابزاز نگرانی می‌کردند،‌ اطمینان می‌دادند که هارون گزندی به ایشان نخواهد رساند. (۴)

۱. شیخ طوسی، اختیار معرفة الرجال، ج۱، ص۴۶۳ – ۴۶۵. ۲. فضل بن حسن طبرسی، اعلام الوری باعلام الهدی، ج۲، ص۶۴ ۳. محمد بن یعقوب کلینی، کافی، ج۸، ۱۵۱. ۴. شیخ مفید، الارشاد، ج۲، ص۲۵۵.

✓

@Ahmadnazem: نکته دیگر اینکه بخش (همسر و فرزندان) و (فاطمه معصومه) نباید تیتر اصلی باشد.Ahmadnazem (بحث) ‏۱۰ ژوئیهٔ ۲۰۲۴، ساعت ۰۹:۳۳ (+0330) ✓

--پورمطهری (بحث) ‏۱۳ اکتبر ۲۰۲۴، ساعت ۰۹:۲۷ (+0330)

چند نکته درباره مدخل بازنویسی شده

@P.motahari: و@Shamsoddin: با سلام و خدا قوت

  • درباره زندگانی امام رضا(ع) به ویژه پیش از امامت تقریباً مطلب خاصی در مدخل به چشم نمی‌خورد.
  • درباره نصوص و دلایل امامت ایشان هم جا داشت روایات و مطالبی نوشته می‌شد به ویژه با توجه به بحث واقفیه و اختلاف در امامت آن حضرت. ✓

--پورمطهری (بحث) ‏۱۳ اکتبر ۲۰۲۴، ساعت ۰۸:۴۹ (+0330)

  • درباره شهادت حضرت، در شناسه نوشته شده که بیشتر عالمان به مسمومیت ایشان توسط مأمون و شهادت معتقدند؛ اما در بخش نحوه شهادت چنین مطلبی برداشت نمی‌شود. این بخش با کلام یعقوبی آغاز شده که معتقد به وفات طبیعی امام است و سپس به طبری و شیخ مفید استناد شده که آنها هم چنین اعتقادی دارند و... به نظر بیشتر وزن این بخش به وفات طبیعی ایشان اختصاص دارد تا شهادت! در حالی که به اعتقاد سید جعفر مرتضی عاملی، عالمان شیعه، به‌جز اندکی، اتفاق‌نظر دارند که امام رضا به‌دستور مأمون به شهادت رسیده است.

به نظر بیشتر وزن این بخش باید به دیدگاه عالمان شیعه و نحوه شهادت امام اختصاص داده شود نه وفات طبیعی و چگونگی آن. ✓

--پورمطهری (بحث) ‏۱۲ اکتبر ۲۰۲۴، ساعت ۱۷:۳۴ (+0330)

  • در مدخل جای سیره عملی و علمی امام رضا و نیز اشاره به برخی از فضایل و کرامات ایشان خالی است.
  • ‌ در بخش آثار ادبی و فرهنگی، به همایش جهانی امام رضا(ع) نیز اشاره شود. ✓
  • اختصاص بخش مستقل به «فاطمهٔ معصومه، خواهر امام رضا(ع)» در این مدخل را متوجه نشدم!! ✓

--پورمطهری (بحث) ‏۱۲ اکتبر ۲۰۲۴، ساعت ۱۷:۳۴ (+0330)

  • خوب بود برخی از احادیث امام یا سخنان عالمان و ائمه دیگر در باره امام رضا در قالب نقل قول به مدخل اضافه می‌شد.
  • بد نبود گاهشماری هم برای مدخل ساخته می‌شد.
  • به جایگاه امام رضا در میان شیعیان و فرهنگ شیعه به ویژه در میان شیعیان ایران نیز در مدخل خالی است هر چند بعضا در لابلای بخشها مطالبی ذکر شده است. برای این مطلب برای نمونه نگاه کنید به مقاله امام رضا در دایره المعارف بزرگ اسلامی.
  • به نظر می‌رسد با اینکه مدخل، جزو مداخل بنیادین است؛ اما به صورت مختصر نوشته شده و جامعیت کافی ندارد. با تشکر و سپاس فراوان--رضا باذلی (بحث) ‏۱۹ ژوئن ۲۰۲۴، ساعت ۱۵:۵۹ (+0330)

@Bazeli:

--پورمطهری (بحث) ‏۱۳ اکتبر ۲۰۲۴، ساعت ۰۹:۲۹ (+0330)

بازنویسی مدخل

این مدخل در تاریخ ۲۹ خرداد ۱۴۰۳ش به‌طور کامل بازنویسی شد. اشکالات زیر هم در اصلاح مطالب، در نظر گرفته شد.

--پورمطهری (بحث) ‏۱۸ ژوئن ۲۰۲۴، ساعت ۱۳:۰۲ (+0330)

همسر (ان) و فرزند (ان)

مگر ماریه همسر پیامبر فرزندی داشته که زن امام رضا از خانواده او باشد؟ مگر این که از نسل دیگر وابستگان ماریه بوده باشد.

--Nazarzadeh (بحث) ‏۱۸ اوت ۲۰۱۵، ساعت ۱۹:۱۶ (IRDT)

آنچه در متن آمده اینست که از خاندان ماریه بوده نه اینکه از نسل ماریه! از این رو، اشکال مذکور بی اساس است.--Fouladi (بحث) ‏۲۹ اوت ۲۰۱۵، ساعت ۱۲:۱۵ (IRDT)

لقب رئوف

بعد از لقب رضا، رئوف مشهورترین لقب حضرت است که در این مقاله ذکری از آن نیامده.--جلال یقموری (بحث) ‏۲۹ اوت ۲۰۱۵، ساعت ۱۱:۵۵ (IRDT)

افزوده شده.--جلال یقموری (بحث) ‏۲۹ اوت ۲۰۱۵، ساعت ۱۲:۰۱ (IRDT)

رئوف حذف شد چون در منبع مذکور (اعیان الشیعه) نیامده است. چنانچه منبع معتبری آن را یاد کرده است می توانید با گذاشتن آدرس آن را بیافزایید.--Fouladi (بحث) ‏۲۹ اوت ۲۰۱۵، ساعت ۱۲:۱۵ (IRDT)

به هرحال اگر از اینجا هم حذف بشه باید بهش پرداخته بشه. چون در میان مردم بعد از رضا به این لقب شهرت داره. منبعش هم با نویسنده که قطعا منابع بیشتری رو دیده.--جلال یقموری (بحث) ‏۲۹ اوت ۲۰۱۵، ساعت ۱۲:۲۵ (IRDT)

مسیر حرکت امام (ع)

کاربران عزیزی که در مجمع هستند و به منبع اطلس شیعه دسترسی دارند، تصویر مسیر حرکت امام رضا به خراسان را اسکن کنند (مهندس فقیهی اسکن میکند) و در صفحه قرار بدهند.

ضامن آہو

رابطہ بہ این موضوع نفیا یا اثباتا چیزی ننوشتہ شدہ است ۔ این واقعہ مشہور ترین واقعہ نسبت بہ این امام میباشد۔ اگر مستند است ذکر شود و اگر مستند ندارد بہتر نیست مردم آگاہ شوند؟ چنانکہ جای آمدہ است : انتساب لقب شاهچراغ منشأ این لقب داستان‌ها و افسانه‌ها و کتب متأخر است و در منابع متقدم هیچ اشاره‌ای به آن نشده است.[۱] Abbasi (بحث) ‏۲ سپتامبر ۲۰۱۶، ساعت ۰۹:۲۶ (UTC)abbasi

حرکت از مدینه به مرو

حرکت ایشان از مدینه در تاریخ ۲۴ ذی‌القعده ذکر شده ولی در مدخل نیست. --نظرزاده (بحث) ‏۱۷ اوت ۲۰۱۷، ساعت ۱۱:۲۶ (+0430)

شهادت

موضوع شهادت امام رضا در دو جای مقاله ذکر شده بهتر نیست در یک جا بحث شود؟Waziri (بحث)

در مدخل آمد است که «کلینی وفات امام را در ماه صفر سال ۲۰۳ق می‌داند». ذکر کلمه وفات به جای شهادت می تواند حساسیت‌زا باشد.--Rafati (بحث) ‏۱۸ ژانویهٔ ۲۰۱۹، ساعت ۱۹:۰۴ (UTC)

بازبینی قبل از مناسبت میلاد و شهادت

به نظرم درباره مدخل‌های امامان شیعه که جزو مقالات بنیادی ویکی شیعه است، شایسته است چند روز قبل از ولادت و شهادت ایشان که این مداخل پربازدیدتر می‌شوند، مدخل‌هایشان نیز بازبینی و اصلاح و تکمیل یا حداقل ویراستاری شوند. به نظرم سرشناسه مدخل امام رضا(ع) نسبت به بدنه مطلب کوتاه و ناقص است. به نظرم در برخی مقالات مشابه از جهت حجم اما کم اهمیت و غیربنیادی، سرشناسه‌ها بلندتر و مفیدتر از سرشناسه‌های امامان شیعه هستند!

--مهدی خسروی (بحث) ‏۱۳ ژوئیهٔ ۲۰۱۹، ساعت ۰۵:۲۸ (UTC)

اشکال در عکس صلوات خاصه

@Shamsoddin: توضیح تصویر صلوات خاصه که زیر جعبه اطلاعات قرار دارد دیده نمی شود. در جعبه ویرایش نوشته شده ولی در صفحه نشان داده نمی شود. با تشکر.--عباس احمدی (بحث) ‏۲۷ سپتامبر ۲۰۲۰، ساعت ۱۳:۲۸ (UTC)

اثارا دبی

اگر دراین قسمت بخشی ازفایل صوتی شعر مرحوم حسان :امدم ای شاه پناهم بده..با صدای استاد کریمخانی گذاشته بشود خوب است.--Mahdi1382 (بحث) ‏۲۵ سپتامبر ۲۰۲۱، ساعت ۰۵:۲۵ (UTC)

جایگاه نزد اهل سنت...اضافات

@Fouladi: در این بخش می توان کمی هم به تاریخ ودوران معاصر پرداخت وازآمار وارقام زیارت اهل سنت از مرقد امام رضا(ع) واظهار ارادات ها ی آنان وتاییدات دانشمندان آنان در دوران معاصر گزارش هایی داد که مدخل به روز تر هم بشود مخصوصا که در سالیان اخیر در مسیر پیاده روی به سمت مشهدالرضا نیز اهل سنت (خواص وعوامشان)حضور خوبی داشته اند.وشاید در همین بخش یا بخش کتاب شناسی نیز بتوان آثاری را از اهل سنت درباره امام رضا (ع) معرفی کرد.--Mahdi1382 (بحث) ‏۸ اکتبر ۲۰۲۱، ساعت ۰۶:۴۴ (UTC)--Mahdi1382 (بحث) ‏۸ اکتبر ۲۰۲۱، ساعت ۰۶:۴۷ (UTC)--Mahdi1382 (بحث) ‏۸ اکتبر ۲۰۲۱، ساعت ۰۶:۴۷ (UTC)

سفر امام به مرو

جای علل فراخوانی امام به مرو و نیز تحلیل‌های در این باره خالی است. البته این بخش قابلیت مدخل مستقل شدن را دارد.--کمیل شمس‌الدینی مطلق (بحث) ‏۲۲ آوریل ۲۰۲۲، ساعت ۰۸:۲۴ (UTC)

  1. مجلسی، همان.