اضواء علی الفکر السیاسی الاسلامی (کتاب)

أضواء علی الفکر السیاسی الإسلامی
اطلاعات کتاب
نویسنده	عیسی احمد قاسم
تاریخ نگارش	از سال ۱۴۲۲ق تا ۱۴۳۳ق
موضوع	فقه مقاومت
سبک	برگرفته از ۵۰۰ خطبه‌ نماز جمعه
زبان	عربی
به کوشش	سعید مادح
تعداد جلد	۲

کتاب أَضْوَاءٌ عَلَى الْفِكْرِ السِّيَاسِيِّ الْإِسْلَامِيِّ، مجموعه‌ای از ۵۰۰ خطبه‌ نماز جمعه عیسی احمد قاسم، از عالمان شیعه بحرین، در طول یک دهه (۱۴۲۲ تا ۱۴۳۳ق) ایراد شده است و در زمینه فقه مقاومت و اصطلاحات سیاسی تنظیم شده است.

کتاب «أضواء علی الفکر السیاسی الإسلامی» به بررسی دیدگاه‌های عیسی قاسم درباره ارتباط دین و سیاست، حاکمیت دین، دموکراسی، آزادی، حقوق زنان و مسئله فلسطین می‌پردازد. او معتقد است دین بر سیاست حاکم است، دموکراسی را از لحاظ فکری می‌پذیرد اما دینی نه، عیسی قاسم عادی‌سازی روابط با اسرائیل را خیانت می‌داند و آینده سیاسی جهان را در سه مرحله سرگردانی، ظهور و انقلاب جهانی، و تأسیس دولت جهانی اسلام به رهبری امام زمان (عج) ترسیم می‌کند.

«أضواء علی الفکر السیاسی الإسلامی» در سال ۱۴۳۵ق توسط انتشارات دارالمحجة البيضاء در بیروت به چاپ رسیده است.

معرفی کتاب

کتاب «أضواء علی الفکر السیاسی الإسلامی» (پرتوهایی بر اندیشه سیاسی اسلامی)، یک مجموعه‌ای دو جلدی به زبان عربی در زمینه فقه مقاومت است. این کتاب توسط سعید مادح بر اساس بررسی ۵۰۰ خطبه نماز جمعه عیسی احمد قاسم، از عالمان شیعه بحرینی، در بازه زمانی ۱۴۲۲ تا ۱۴۳۳ق تدوین شده است.^[۱] این اثر به اصلاحات سیاسی به عنوان شریان اصلی جنبه‌های مختلف زندگی فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی در واقعیت معاصر می‌پردازد و معتقد است عقب‌ماندگی سیاسی منجر به عقب‌ماندگی در تمامی عرصه‌ها می‌شود.^[۲]

سعید مادح در مقدمه کتاب خود اظهار داشته که نقش او محدود به اقتباس، نظم‌دهی متون و افزودن عناوین بوده و هیچ تغییری در محتوای اصلی ایجاد نکرده است. او متون را از سایت رسمی «مكتب البيان للمراجعات الدينية» (www.albayan.org) برداشته است. سخنرانی‌ها بر اساس نوشته‌ها بوده و حاشیه‌های اضافه‌شده توسط عیسی قاسم نیز در پاورقی صفحه‌های کتاب ذکر شده است.^[۳]

«أضواء علی الفکر السیاسی الإسلامی» در سال ۱۴۳۵ق توسط انتشارات دارالمحجة البيضاء در بیروت به چاپ رسیده است.^[۴]

درباره مؤلف

عیسی قاسم، عالم شیعه و فعال سیاسی-اجتماعی در بحرین و نویسنده کتاب أضواء علی الفکر السیاسی الإسلامی در سال ۱۳۶۱ق/۱۳۱۵ش در بحرین به دنیا آمد.^[۵] وی سابقه تحصیل در حوزه‌های علمیه قم ^[۶]و نجف ^[۷]را دارد و از شاگردان سید محمدباقر صدر، محمد فاضل لنکرانی، سیدکاظم حائری و سید محمود هاشمی شاهرودی بوده است. همچنین مدتی نیز عضو مجلس قانون‌گذاری و مجلس ملی بحرین بود.^[۸]

محتوا کتاب

کتاب «أضواء علی الفکر السیاسی الإسلامی» در دو جلد و چهارده فصل، به بررسی موضوعات مختلف مرتبط با تفکر سیاسی اسلامی می‌پردازد. برخی از این موضوعات عبارتند از:

دین و سیاست ارتباط تنگاتنگی دارند: دین اسلام با هدف تعالی انسان، تشکیل جامعه توحیدی و اجرای عدالت الهی آمده است تا انسان را به کمال برساند. از آنجایی که سیاست نیز وظایف مشابهی در راستای ساختن دنیایی برای تکامل انسان دارد، دین و سیاست در موضوع انسان و وظیفه تعالی او، در صورت حرکت در یک جهت، یکی هستند.^[۹]
حاکمیت دین بر سیاست: عیسی قاسم بر این باور است که دین از ضروری‌ترین امور است و حفظ خلوص، صداقت و اصالت اسلام، از مهم‌ترین وظایف به شمار می‌رود. به عقیده او، همان‌طور که خداوند مقدر فرموده، اسلام حاکم بر سیاست و سیاست پیرو اسلام است.^[۱۰]
دموکراسی: حکومتی است که حق قانون‌گذاری را به مردم می‌دهد و در حل مشکلات حکومتی مؤثر است. هرچند از نظر فکری آن را می‌پذیریم، اما از نظر دینی لزوماً آن را به طور کامل قبول نداریم.^[۱۱]
حقوق زنان: زن و مرد در حقیقت، احکام شرعی و انسانیت برابرند اما در تناسب بدن و شغل تفاوت دارند.^[۱۲]
در مسئله اشغال فلسطین و مسائلی از جمله عادی‌سازی روابط برخی کشورهای عربی با اسرائیل را به عنوان خیانت به ملت فلسطین، بی‌ارزش ‌سازی جهاد آنها، ابطال تاریخ فداکاری‌ها و اعتراف به شکست در برابر اسرائیل مورد بحث قرار می‌دهد.^[۱۳] وی در ادامه دولت‌های اسلامی را به مبارزه علیه اسرائیل دعوت می‌کند و آن‌ها را از محکومیت‌های شفاهی و توسل به آمریکا نهی می‌کند.^[۱۴]
وظیفه ملت‌ها در مقابله با اسرائیل: عیسی قاسم از مردم مسلمان می‌خواهد هر آن چیزی را که از اقتصاد اسرائیل حمایت می‌کند تحریم کنند، همچنین مردم به تظاهرات و راهپیمایی‌ها علیه اسرائیل ادامه دهند و با طرح‌های تسلیم یا فروختن فلسطین توسط دولت‌ها مخالفت کنند.^[۱۵]
عیسی قاسم آینده سیاسی جهان را به سه مرحله تقسیم می‌کند: ۱. مرحله سرگردانی و گمگشتگی، زمانی که بشر متوجه می‌شود سعادت فقط در دینداری است و دموکراسی غربی سرابی بیش نیست و منشأ فساد و ناامنی در جهان است.^[۱۶] این زمانی است که مردم از ظهور منجی می‌پرسند.^[۱۷] ۲. مرحله ظهور و انقلاب جهانی، که از آن به عنوان روز آزادی یاد می‌شود. زمینی که مملو از ظلم و تاریکی شده، امام معصوم با حکومت عادلانه‌اش زمین را از این ظلم‌ها پاک می‌کند.^[۱۸] ۳. مرحله تأسیس دولت جهانی اسلام به رهبری امام زمان (عج) که حکومتی جهان شمول است.^[۱۹]

پانویس

↑ قاسم، أضواء علی الفکر السیاسی الإسلامی، ۱۴۳۵ق، ج۱، ص۶.
↑ «قراءة في كتاب: أضواء على الفكر السياسي الإسلامية»، جامعة آل البیت العالمیة.
↑ قاسم، أضواء علی الفکر السیاسی الإسلامی، ۱۴۳۵ق، ج۱، ص۷.
↑ «أضواء على الفكر السياسي الإسلامية»، کتابخانه دیجیتال نور.
↑ قاسم، عالم ربانی، ۱۴۳۷ق، ص۱۵؛ قاسم، أضواء علی الفکر السیاسی الإسلامی، ۱۴۳۵ق، ج۱، ص۶.
↑ قاسم، عالم ربانی، ۱۴۳۷ق، ص۴۷.
↑ قاسم، عالم ربانی، ۱۴۳۷ق، ص۳۱.
↑ قاسم، أضواء علی الفکر السیاسی الإسلامی، ۱۴۳۵ق، ج۱، ص۶؛ قاسم، عالم ربانی، ۱۴۳۷ق، ص۱۵ و ۴۷.
↑ قاسم، أضواء علی الفکر السیاسی الإسلامی، ۱۴۳۵ق، ج۱، ص۲۹ و ۳۰.
↑ قاسم، أضواء علی الفکر السیاسی الإسلامی، ۱۴۳۵ق، ج۱، ص۳۸-۳۹.
↑ قاسم، أضواء علی الفکر السیاسی الإسلامی، ۱۴۳۵ق، ج۱، ص۲۶۷.
↑ قاسم، أضواء علی الفکر السیاسی الإسلامی، ۱۴۳۵ق، ج۲، ص۹۴-۹۵.
↑ قاسم، أضواء علی الفکر السیاسی الإسلامی، ۱۴۳۵ق، ج۲، ص۴۴۶.
↑ قاسم، أضواء علی الفکر السیاسی الإسلامی، ۱۴۳۵ق، ج۲، ص۴۳۵.
↑ قاسم، أضواء علی الفکر السیاسی الإسلامی، ۱۴۳۵ق، ج۲، ص۴۳۶.
↑ قاسم، أضواء علی الفکر السیاسی الإسلامی، ۱۴۳۵ق، ج۲، ص۵۱۰.
↑ قاسم، أضواء علی الفکر السیاسی الإسلامی، ۱۴۳۵ق، ج۲، ص۵۲۰.
↑ قاسم، أضواء علی الفکر السیاسی الإسلامی، ۱۴۳۵ق، ج۲، ص۵۲۶.
↑ قاسم، أضواء علی الفکر السیاسی الإسلامی، ۱۴۳۵ق، ج۲، ص۵۳۰.

منابع

«أضواء على الفكر السياسي الإسلامية»، کتابخانه دیجیتال نور، تاریخ بازدید: ۲۵ آذر ۱۴۰۴ش.
«قراءة في كتاب: أضواء على الفكر السياسي الإسلامية»، جامعة آل البیت العالمیة، تاریخ درج مطلب: ۲۲ آذر ۱۴۰۲ش، تاریخ بازدید:۲۵ آذر ۱۴۰۴ش.
قاسم، عیسی احمد، أضواء علی الفکر السیاسی الإسلامی، بیروت، دار المحجة البيضاء، چاپ اول، ۱۴۳۵ق.
قاسم، عیسی احمد، عالم ربانی، بی‌جا، دار الفقيه المقاوم‏، چاپ اول، ۱۴۳۷ق.

[1] قاسم، أضواء علی الفکر السیاسی الإسلامی، ۱۴۳۵ق، ج۱، ص۶.

[2] «قراءة في كتاب: أضواء على الفكر السياسي الإسلامية»، جامعة آل البیت العالمیة.

[3] قاسم، أضواء علی الفکر السیاسی الإسلامی، ۱۴۳۵ق، ج۱، ص۷.

[4] «أضواء على الفكر السياسي الإسلامية»، کتابخانه دیجیتال نور.

[5] قاسم، عالم ربانی، ۱۴۳۷ق، ص۱۵؛ قاسم، أضواء علی الفکر السیاسی الإسلامی، ۱۴۳۵ق، ج۱، ص۶.

[6] قاسم، عالم ربانی، ۱۴۳۷ق، ص۴۷.

[7] قاسم، عالم ربانی، ۱۴۳۷ق، ص۳۱.

[8] قاسم، أضواء علی الفکر السیاسی الإسلامی، ۱۴۳۵ق، ج۱، ص۶؛ قاسم، عالم ربانی، ۱۴۳۷ق، ص۱۵ و ۴۷.

[9] قاسم، أضواء علی الفکر السیاسی الإسلامی، ۱۴۳۵ق، ج۱، ص۲۹ و ۳۰.

[10] قاسم، أضواء علی الفکر السیاسی الإسلامی، ۱۴۳۵ق، ج۱، ص۳۸-۳۹.

[11] قاسم، أضواء علی الفکر السیاسی الإسلامی، ۱۴۳۵ق، ج۱، ص۲۶۷.

[12] قاسم، أضواء علی الفکر السیاسی الإسلامی، ۱۴۳۵ق، ج۲، ص۹۴-۹۵.

[13] قاسم، أضواء علی الفکر السیاسی الإسلامی، ۱۴۳۵ق، ج۲، ص۴۴۶.

[14] قاسم، أضواء علی الفکر السیاسی الإسلامی، ۱۴۳۵ق، ج۲، ص۴۳۵.

[15] قاسم، أضواء علی الفکر السیاسی الإسلامی، ۱۴۳۵ق، ج۲، ص۴۳۶.

[16] قاسم، أضواء علی الفکر السیاسی الإسلامی، ۱۴۳۵ق، ج۲، ص۵۱۰.

[17] قاسم، أضواء علی الفکر السیاسی الإسلامی، ۱۴۳۵ق، ج۲، ص۵۲۰.

[18] قاسم، أضواء علی الفکر السیاسی الإسلامی، ۱۴۳۵ق، ج۲، ص۵۲۶.

[19] قاسم، أضواء علی الفکر السیاسی الإسلامی، ۱۴۳۵ق، ج۲، ص۵۳۰.

[۱]

[۲]

[۳]

[۴]

[۵]

[۶]

[۷]

[۸]

[۹]

[۱۰]

[۱۱]

[۱۲]

[۱۳]

[۱۴]

[۱۵]

[۱۶]

[۱۷]

[۱۸]

[۱۹]