سعد بن حرث انصاری: تفاوت میان نسخه‌ها

نسخهٔ ‏۲۰ سپتامبر ۲۰۱۴، ساعت ۱۳:۱۹

سعد بن حرث (حارث) بن سلمة انصاری عجلانی کوفی، از شهدای روز عاشورا در صحرای کربلا (۶۱ق)، که ابتدا در سپاه کوفه بود و با شنیدن ندای استغاثۀ امام حسین(ع)، به خود آمده و در دفاع از امام(ع)، به جنگ سپاه کوفه رفته و به شهادت رسید.

حضور در کربلا

در سپاه کوفه

وی از طایفۀ بنی عجل از قبیلۀ خزرج بود. نقل شده که سعد و برادرش ابوحتوف بن حارث از خوارج نهروان بودند و از کوفه با سپاه عمر بن سعد به قصد مقابله با امام حسین(ع) به کربلا آمده بودند.^[۱]

یاری امام حسین(ع)

بعدازظهر عاشورا هنگامی که تمامی اصحاب و یاران امام(ع) به شهادت رسیده بودند و سپاه کوفه امام(ع) را محاصره کرده بود، حضرت ندای «‌الا من ناصر فینصرنا، الا من ذاب یذب عن حرم رسول الله(ص)‌» را سر داد، زنان و کودکان خیمه‌گاه حسینی ندای استغاثه سیدالشهداء(ع) را شنیدند و شروع به ناله و فریاد کردند. سعد و برادرش ابوحتوف بن حارث صدای زنان و کودکان آل رسول الله(ص) را شنیدند، ضمیر زنده و وجدان پاک ایشان بیدار شد و آن دو به خود آمدند و شعار معروف و همیشگی خوارج را سر دادند «‌لا حکم الا لله و لا طاعة لمن عصاه»،^[۲] سپس اعلام کردند که حسین فرزند دختر پیامبر اسلام(ص) است که ما آرزوی شفاعت جد او را در روز قیامت داریم، چگونه با وی بجنگیم در حالی که آن حضرت در این حال است و یار و یاوری ندارد و تنها در صحرای کربلا طلب کمک می‌کند. سپس شمشیرهای خود را از غلاف خارج نموده و هر دو آنان به سپاه بنی امیه و لشکر ابن سعد حمله کرده و عدۀ زیادی را کشته و جمع کثیری را زخمی و مجروح نمودند و هر دوی آنها در یک مکان به شهادت رسیدند. ^[۳]

البته نقل شده که ایشان پس از شهادت امام(ع) با شنیدن صدای ضجه و ناله زنان، به سوی سپاه عمرسعد حمله کرده و به درجه رفیع شهادت رسیدند.^[۴]

اشکال سندی

محقق شوشتری می‌نویسد: سند این قضیه معلوم نیست. چراکه خوارج حتی در جنگ با کفار هم کمکی به حکومت‌ها نمی‌کردند چه رسد به اینکه به جنگ حسین بن علی (ع) بیایند. همچنین، کسانی که شعارشان «لا حُکْمَ الَّا لِلَّهِ» بوده، چگونه به یاری امام حسین (ع) آمدند در حالی که می‌‏دانستند او همانند پدرش، تحکیم به کتاب خدا را جایز می‌داند؟ ^[۵] به هر حال شاید این همراهی با سپاه کوفه از روی اجبار بوده و حضور ایشان در کربلاء و دیدن قساوت سپاه عمر سعد نسبت به خاندان رسول الله (ص) و مظلومیت امام (ع) و اهل بیتش، دل ایشان را همچون حرّ، متمایل به امام حسین (ع) کرده است.

پانویس

↑ ابصار العین، ص۱۵۹؛ ذخیرة الدرین، ص۴۵۶؛ امین، اعیان الشیعه، ج۲، ص۳۱۹؛ محلی، الحدائق الوردیة، ج۱، ص۲۱۱؛ مامقانی، تنقیح المقال، ج۲، ص۱۲.
↑ ذخیرة الدرین، ص۴۵۶؛ رکـ: تستری، قاموس الرجال، ج۵، ص۲۸؛ امین، اعیان الشیعه، ج۲، ص۳۱۹؛ محلی، الحدائق الوردیة، ج۱، ص۲۱۱؛ مامقانی، تنقیح المقال، ج۲، ص۱۲.
↑ ابصار العین، ص۱۵۹ و ۲۲۲؛ ذخیرة الدرین، ص۴۵۶؛ رکـ: تستری، قاموس الرجال، ج۵، ص۲۸؛ امین، اعیان الشیعه، ج۲، ص۳۱۹؛ محلی، الحدائق الوردیة، ج۱، ص۲۱۱؛ مامقانی، تنقیح المقال، ج۲، ص۱۲.
↑ ابصار العین، ص۱۵۹؛ امین، اعیان الشیعه، ج۲، ص۳۱۹.
↑ تستری، قاموس الرجال، ج۵، ص۲۸.

منابع

امین عاملی، سید محسن، اعیان الشیعة، بیروت، دارالتعارف، ۱۴۲۱ ق.
تستری، محمدتقی، قاموس الرجال، موسسه نشر الاسلامی، قم، ۱۴۱۴ق.
حسینی حائری شیرازی، عبدالمجید بن محمدرضا، ذخیرة الدارین فیما یتعلق بمصائب الحسین علیه‌السلام و أصحابه، باقر دریاب نجفی، زمزم هدایت، قم.
حسینی حائری شیرازی، عبد المجید بن محمد رضا، ذخیرة الدارین فیما یتعلق بمصائب الحسین علیه‌السلام و أصحابه، باقر دریاب نجفی، زمزم هدایت، قم.
سماوی، محمد بن طاهر، ابصار العین فی انصار الحسین علیه‌السلام، تحقیق محمد جعفر طبسی، مرکز الدراسات الاسلامیة لحرس الثورة، [بی جا]، ۱۳۷۷ش/۱۴۱۹ق.
مامقانی، عبد الله، تنقیح المقال فی علم الرجال، مطبعه المرتضویه، نجف اشرف.
محلی، حمید بن احمد، الحدائق الوردية في مناقب الأئمة الزيدية، تحقیق مرتضی بن زید محطوری، مکتبه بدر، صنعا.

[1] ابصار العین، ص۱۵۹؛ ذخیرة الدرین، ص۴۵۶؛ امین، اعیان الشیعه، ج۲، ص۳۱۹؛ محلی، الحدائق الوردیة، ج۱، ص۲۱۱؛ مامقانی، تنقیح المقال، ج۲، ص۱۲.

[2] ذخیرة الدرین، ص۴۵۶؛ رکـ: تستری، قاموس الرجال، ج۵، ص۲۸؛ امین، اعیان الشیعه، ج۲، ص۳۱۹؛ محلی، الحدائق الوردیة، ج۱، ص۲۱۱؛ مامقانی، تنقیح المقال، ج۲، ص۱۲.

[3] ابصار العین، ص۱۵۹ و ۲۲۲؛ ذخیرة الدرین، ص۴۵۶؛ رکـ: تستری، قاموس الرجال، ج۵، ص۲۸؛ امین، اعیان الشیعه، ج۲، ص۳۱۹؛ محلی، الحدائق الوردیة، ج۱، ص۲۱۱؛ مامقانی، تنقیح المقال، ج۲، ص۱۲.

[4] ابصار العین، ص۱۵۹؛ امین، اعیان الشیعه، ج۲، ص۳۱۹.

[5] تستری، قاموس الرجال، ج۵، ص۲۸.

[۱]

[۲]

[۳]

[۴]

[۵]

@@ خط ۱۰: / خط ۱۰: @@
 البته نقل شده که ایشان پس از شهادت امام(ع) با شنیدن صدای ضجه و ناله زنان، به سوی سپاه عمرسعد حمله کرده و به درجه رفیع شهادت رسیدند.<ref>ابصار العین، ص۱۵۹؛ امین، اعیان الشیعه، ج۲، ص۳۱۹.</ref>
+==اشکال سندی==
+[[محمد تقی شوشتری|محقق شوشتری]] می‌نویسد: سند این قضیه معلوم نیست. چراکه خوارج حتی در جنگ با کفار هم کمکی به حکومت‌ها نمی‌کردند چه رسد به اینکه به جنگ حسین بن علی (ع) بیایند. همچنین، کسانی که شعارشان «لا حُکْمَ الَّا لِلَّهِ» بوده، چگونه به یاری امام حسین (ع) آمدند در حالی که می‌‏دانستند او همانند پدرش، تحکیم به [[قرآن|کتاب خدا]] را جایز می‌داند؟ <ref>تستری، قاموس الرجال، ج۵، ص۲۸.</ref> به هر حال شاید این همراهی با سپاه کوفه از روی اجبار بوده و حضور ایشان در کربلاء و دیدن قساوت سپاه عمر سعد نسبت به [[اهل البیت علیهم السلام|خاندان رسول الله]] (ص) و مظلومیت امام (ع) و اهل بیتش، دل ایشان را همچون [[حر بن یزید ریاحی|حرّ]]، متمایل به امام حسین (ع) کرده است.
 ==پانویس==
 {{پانویس|اندازه=ریز|3}}
+==منابع==
+{{ستون-شروع|2}}
+* امین عاملی، سید محسن، اعیان الشیعة، بیروت، دارالتعارف، ۱۴۲۱ ق.
+* تستری، محمدتقی، قاموس الرجال، موسسه نشر الاسلامی، قم، ۱۴۱۴ق.
+* حسینی حائری شیرازی، عبدالمجید بن محمدرضا، ذخیرة الدارین فیما یتعلق بمصائب الحسین علیه‌السلام و أصحابه، باقر دریاب نجفی، زمزم هدایت، قم.
+* حسینی حائری شیرازی، عبد المجید بن محمد رضا، ذخیرة الدارین فیما یتعلق بمصائب الحسین علیه‌السلام و أصحابه، باقر دریاب نجفی، زمزم هدایت، قم.
+* سماوی، محمد بن طاهر، ابصار العین فی انصار الحسین علیه‌السلام، تحقیق محمد جعفر طبسی، مرکز الدراسات الاسلامیة لحرس الثورة، [بی جا]، ۱۳۷۷ش/۱۴۱۹ق.
+* مامقانی، عبد الله، تنقیح المقال فی علم الرجال، مطبعه المرتضویه، نجف اشرف.
+* محلی، حمید بن احمد، الحدائق الوردية في مناقب الأئمة الزيدية، تحقیق مرتضی بن زید محطوری، مکتبه بدر، صنعا.
+{{پایان}}