ویکی شیعه:Featured articles/2025/08
حقوق اقلیت‌های دینی مجموعۀ حقوق و آزادی‌هایی است که در جامعه اسلامی باید برای پیروان ادیان مختلف در نظر گرفته شود. آزادی عقیده و حقوق شهروندی از این جمله‌اند. به‌گزارش مورخان، اسلام از بدو ظهور خود، حقوق اقلیت‌های دینی را تحت پیمان ذمه به رسمیت شناخته است. فقیهان شیعه می‌گویند حکومت اسلامی، در برابر جزیه‌ای که ذیل پیمان ذمه از اقلیت‌ها می‌گیرد، امینتشان را تضمین می‌کند، از شرکت در جنگ معافشان می‌کند و آزادی عقیده، آزادی اجرای آیین‌ها، حقوق شهروندی، حق دادرسی عادلانه و حقوق اقتصادی آن‌ها را به رسمیت می‌شناسد. از نظر پژوهشگران اهل‌سنت، فقیهان سنی‌مذهب نیز حقوق غیرمسلمانان را براساس قانون ذمه به رسمیت شناخته‌اند. گزارش‌های تاریخی نشان می‌دهد در عمل نیز حکومت‌های اسلامی، علی‌رغم وجود نمونه‌هایی از نقض حقوق اقلیت‌ها، به آن پایبند بوده‌اند. از قرن سیزدهم شمسی، در کشورهای اسلامی، به‌تدریج جزیه از میان رفت و غیرمسلمانان در قوانین این کشورها امتیازات بیشتری کسب کردند؛ بااین‌حال، انتقاداتی همچون ممنوعیت تصدّی مناصب کلیدی را متوجه حکومت‌های اسلامی می‌دانند. برخی نواندیشان و فقیهان قرن چهاردهم معتقدند در عین حفظ قوانین اسلامی می‌توان با تکیه بر کرامت ذاتی انسان، وضعیت حقوق اقلیت‌های دینی را بهبود داد.
دیگر مقالات منتخب: سید ابوالقاسم کاشانی – محمدتقی انصاریان – اصل علیت