ویکی شیعه:Featured articles/2024/30
لوحِ مَحْفوظ جایگاه حقیقی قرآن است که تمام حوادث عالم در آن نوشته شده و قابل تغییر نیست. شناخت لوح محفوظ، برای شناختن حقیقت قرآن اهمیت دارد؛ زیرا به گفته برخی مفسران، لوح محفوظ جایگاه اصلی همه کتاب‌های آسمانی، از جمله قرآن است. لوح محفوظ را لوحی مطابق علم خدا دانسته‌اند که قابل تغییر نیست و تمام حوادث عالم در آن نوشته شده است. لوح محفوظ برخلاف لوح محو و اثبات است که حوادث عالم در آن به صورت قطعی نوشته نشده و تغییرپذیر است. لوح محفوظ را از امور ماورای طبیعی دانسته‌اند که قابل حس نیست. مهمترین ویژگی لوح محفوظ، جامعیت آن است. گروهی از مفسران لوح محفوظ را کنایه از علم خدا دانسته‌اند، ولی گروهی دیگر، با استناد به آیات دیگری از قرآن، این دیدگاه را رد کرده‌اند. همچنین برخی فیلسوفان، آن را بر عقل فعال یا جبرئیل تطبیق کرده‌اند، اما این دیدگاه، مخالف ظاهر شریعت و فاقد دلیل قرآنی و روایی ارزیابی شده است. برخی اسلام‌شناسان با استناد به آیاتی از قرآن بر این باورند که چهارده معصوم به لوح محفوظ آگاهی دارند. در مقابل، تعدادی از مفسران، آگاهی از لوح محفوظ را مخصوص خدا می‌دانند که از دسترس دیگر مخلوقات خارج است. به گفته محققان اسلامی، نوشته شدن تمامی حوادث عالم در لوح محفوظ، به معنای مجبور بودن انسان نیست؛ زیرا افعال انسان، به همان صورتی که واقع می‌شوند (انجام شدن آن به صورت اختیاری) در آن لوح ثبت شده است و علم خدا، واقعیت را تغییر نمی‌دهد.
دیگر مقالات منتخب: آل ادریس – قم – خطبه بدون الف امام علی(ع)